Alle apparatuur zal iets toevoegen aan het eindresultaat. De luidsprekers worden altijd aangestuurd door apparatuur. Dat is iets waar u geen controle over heeft.

In bepaalde gevallen kun je dat wel. Maar je hebt gelijk: je lot is overgelaten aan wat ervoor wordt geplaatst. En in het geval van een luidspreker zijn dat erg veel dingen:  de hele keten die ervoor zit, maar ook de kamer en hoe die zich gedraagt. Als je iets maakt dat zo ‘transparant’ is, in de betekenis van ‘nietsheid’, zul je al die dingen kunnen gaan horen. Het is een kwestie van geloof in het extraheren van de goede dingen in de apparatuur die je ervoor zet en het zoveel mogelijk elimineren van de negatieve zaken. Dit kun je doen door de speaker makkelijk aanstuurbaar te maken, hem te tunen op een manier dat.... Het is zoiets als het ontwerpen van een auto met een geschikt onderstel. Als je er mee op normale wegen rijdt, moet het stijf zijn, maar ook soepel, zodat oneffenheden minder opvallen. Maar als je alle vering eruit haalt, kun je er alleen nog maar mee rijden op het circuit. Dat zijn de zaken die men kan doen om het ‘makkelijker’, te maken.

U moet uw speakers ontwerpen met behulp van bepaalde ‘referentie’-apparatuur. Is er bepaalde apparatuur waar u steeds op terugvalt?

Wat er eigenlijk gebeurt is dat je merkt met bepaalde apparatuur te werken, maar als je dichter tegen het einde van het designproces komt, is het zaak om naar zoveel mogelijk verschillende apparaten te luisteren om uit te vinden of je ergens misschien een fout hebt gemaakt.

Wanneer weet u dat u een fout heeft gemaakt?

Dat hoor en weet je direct. Om te weten WAT er verkeerd is, is moeilijker. Ik denk echter dat iedereen die afgestemd is op het juiste, het direct weet als het verkeerd is. Ook weet je de individuele karakteristieken van de gebruikte apparatuur: je weet dat een versterker en CD-speler zo en zo klinken. Je weet dat de kabels op een bepaalde manier werken. Als je dus meer van dat specifieke geluid hoort en je vergelijkt dat met heel veel andere apparaten, weet je dat je iets gemaakt hebt dat de potentie heeft om doorheen te luisteren en als je het niet hoort, weet je dat je ergens voor hebt gecompenseerd. Hiervoor is nog meer luisteren nodig, want als je op dat punt bent, is luisteren het enige dat telt.

Er bestaat een soort heilige drie-eenheid van Spectral, Avalon en MIT. Denkt u dat het die status heeft voor een reden?

In Nederland heeft dat een heel simpele reden: de distributeur is de distributeur van Spectral, MIT en Avalon... Hij krijgt goede resultaten ermee en ze blijven er goede resultaten mee hebben. Ik weet het dus niet met die heilige drie-eenheid...

Is deze drie-eenheid ook niet veel gebruikt en bekend in de USA?

Minder. Wat je meestal ziet, is dat de individuele distributeurs hun eigen weg vinden en als de distributeur op één lijn zit met de mensen waarmee hij werkt (zijn cliënten) en hun smaak kent, weet hij wat ze mooi vinden. Zij zijn degenen die succesvol zijn. Andere combinaties, zoals in Japan, Hong Kong, maar ook minder ver, in Duitsland of Italië, kunnen heel anders zijn, omdat de smaak anders is. Dus is één drie-eenheid de beste? Ik denk niet dat dat een discutabel punt is, het is juist het missen van het punt.

Denkt u dat jullie speakers zo ‘niets’zijn, dat zij deze zaken kunnen overstijgen en aan ieders smaak kunnen appelleren?

Dat weet ik niet. Het is een zeer goede vraag en ook een moeilijke voor mij om te beantwoorden. Uiteraard HOOP ik het. Maar hoe dichter je komt bij ‘nietsheid’, hoe meer je kunt worden geprezen of neergesabeld voor het eindresultaat. We hebben verschrikkelijke situaties gehoord de afgelopen jaren en ik denk niet dat dat te maken had met de luidsprekers, maar iets anders. Door de kabels, de kamer, veel verschillende zaken. Het punt is dat je of de credit, of de schuld krijgt als je luidsprekers maakt.

Soms is het makkelijker een speaker te maken of kopen die een bepaalde sound heeft.

Absoluut correct!

Alles  wordt veel kritischer met een werkelijk transparante speaker: je hebt of een hemels geluid, of hel.

In zekere zin ben ik het met je eens en heb je gelijk. Het is veel makkelijker IETS te verkopen dan NIETS, maar zoals ik mijn verhaal begon: we waren niet aan het kijken vanuit het gezichtspunt: wat zullen we gaan verkopen? We zeggen: we willen dit doen als een kunststuk, we willen het doen voor onszelf en het doen voor de beleving. En we geloven dat als we dat doen, dat het verkoopt. We hebben nu ongeveer 20 paar Isis verkocht en we horen van allen dat het hun apparatuur beter laat klinken en ze begrijpen niet waarom. Zelfs kritische reviewers hebben me verteld dat ze iets luisterden op de Isis met een bepaalde versterker en nooit hadden geweten dat die versterker zo goed was. Ze dachten het apparaat te kennen, maar de Isis greep diep in het binnenste van de versterker en haalde er allerlei helderheid en details uit, waarvan zij niet wisten dat dat erin zat. Dus de hoop is dat je al die informatie uit de platen en CD’s trekt die je kent en koestert. Dat is de hoop en met Isis is dat hetgene wat gebeurt is. Ik ben blij met die eerste reacties.