Een veelgehoorde vraag is: hoe zit het met de verhouding van het versterkervermogen versus de belastbaarheid van mijn speakers? Welnu, als we het weerstandverhaal (Ohm) voor het gemak even buiten beschouwing laten – we komen er zo nog even op terug –, dan lijkt het logisch dat het door de versterker geproduceerde vermogen (in Watts) nooit hoger mag liggen dan de belastbaarheid van de luidsprekers (ook in Watts). Volgens die logica zou je met een 2 x 100 Watt versterker een luidsprekerset met een belastbaarheid van 2 x 50 Watt binnen de kortste keren aan gort draaien. Dat is in de praktijk gelukkig niet het geval. Sterker nog: de kans op luidsprekerschade wordt er juist kleiner op naarmate de versterker méér watts onder de motorkap heeft zitten. Zelfs wanneer het vermogen van de versterker daardoor hoger uitvalt dan de – zogezegde – maximale belastbaarheid van de luidsprekers. |
Vermogen
Luidsprekers gaan namelijk niet zozeer stuk door een te hoog versterkervermogen, maar wel door een versterker die de grenzen van zijn vermogen nadert en – min of meer - overschrijdt. Als dat gebeurt, dan zal de versterker ‘clippen’. Hierbij wordt de golfvorm van het signaal als het ware afgeplat. Als je het weergeeft op een oscilloscoop, is dat duidelijk te zien. Dat gaat gepaard met een hoop harmonische vervorming, die hoogst onaangenaam klinkt. Het is dan ook niet voor niets dat het vaak tijdens wilde feestjes is – als je genoeg alcohol naar binnen giet, valt de vervorming veel minder op – dat luidsprekers naar de haaien gaan... Hoe dan ook is de kans dat een krachtige versterker, ofwel eentje die veel Watts kan produceren, luid genoeg kan spelen zonder dat hij clipt, uiteraard groter dan dat bij een versterker met minder vermogen het geval is. Bijgevolg is de krachtige versterker veiliger dan een minder krachtig exemplaar. Een ander punt waar je rekening mee moet houden, is dat fabrikanten de neiging hebben om de opgegeven vermogenscijfers kunstmatig op te pompen, door gebruik te maken van allerlei spitsvondige meetmethodes.
Belastbaarheid
Dat geldt overigens ook voor de belastbaarheid van de luidsprekers. De meeste mensen zijn namelijk geneigd om te denken dat een versterker of luidspreker waar een hoger wattagecijfer aan hangt sowieso beter presteert dan eentje waar de cijfers wat lager zijn. We schrikken er zelf niet voor terug om krachtige monoblokken – met twee van die dingen produceren we een vermogen van 2 x 500 watt – in te zetten om luidsprekers met een belastbaarheid van 100 watt of iets dergelijks aan te sturen. Nog nooit problemen mee gehad. Ook niet als we het volume stevig opendraaien.
Ohm
Het weerstandverhaal, tot slot. Daar zouden we nog even op terugkomen. Het opgegeven weerstandcijfer van de luidspreker moet je vooral niet letterlijk nemen. Zo heeft een luidspreker normaal gezien nooit een constante weerstand van x Ohm. Dat komt omdat de weerstand fluctueert met de toonhoogte. Wat je vooral moet weten, is dat een lage weerstand een grotere belasting voor de versterker vormt.
Moraal van het verhaal? Combineer gerust een krachtige versterker met minder krachtige luidsprekers. En lig niet wakker van de opgegeven weerstandcijfers. Die zijn in deze context nauwelijks relevant.
