Genieten heeft meer zin dan appels met peren vergelijken en ik schuif Chopin onder de diamant. Een pianoconcert. Een groot orkest goed weergeven is geen sinecure. De vleugel levensecht afbeelden evenmin. Zoals daarnet zijn de orkestleden opnieuw te onderscheiden, met handhaving van een eenheid. Dan valt de vleugel krachtig in. Heel, heel fraai. Het is een machtig instrument, dat van subtiele aanslag tot crescendo zeer zuiver is gereproduceerd. De opname van Philips is geweldig fraai, de set weet dat weer te geven. Er zijn maar weinig aanslagen nodig om mij te doen beseffen dat de H.A.T. PH-2 een klein meesterwerk is in zijn soort. Hoewel hij dat minder opvallend en tekenend overbrengt dan de lijnversterker van hetzelfde merk. Een lijntrap die mij nog steeds elke dag verbaast. De PH-2 sluit naadloos aan op de LA2 Mk II en samen leggen ze de gehele structuur van het Chopin concert op haast onnavolgbare wijze bloot.
Meer piano van een geheel andere orde, op een stokoude en vrijwel versleten lp van Ella Fitzgerald. Tussen de spetters en het kraken door staat Ella te zingen of ze werkelijk auditie doet voor de soundtrack van: Let No Man Write My Epitaph. Zoveel gevoel ligt er in de opname en de weergave. De piano doet dienst als begeleiding, vaak meer niet. Het is Ella die de show volkomen steelt. Wat een stemweergave uit een paar buizen. Knap om spanningen van minder dan 0,00025 Volt naar dit niveau te tillen. Zonder ruis, zonder zoemen. Pas met de volumeregelaar vol open heb je wat ruis en resterende brom. Verwaarloosbaar, want de eindtrap zou op deze volumestand allang staan te clippen. Een gemiddelde van 80 dB op de luisterplek is hard genoeg om Ella op waarde te schatten en realistisch neer te zetten.
Waar ik de PH-2 eveneens mee heb leren waarderen zijn opnames met veel dynamiek. Ik heb een setje Sheffield “Direct-to-Disc” platen liggen met veel geluidjes en forse klappen. De buren kunnen misschien beter even boodschappen gaan doen als Harry James inzet met zijn big band. Scheurend koperwerk waar het spuug uitdruipt. Drums met ongenadige bekkens. Wegzakkend als een piano aan de slag gaat. De decibelmeter raakt de weg haast kwijt. Heerlijk hoe Harry zijn solo’s blaast. Naar voren getrokken, toch op enige afstand. De kracht spat van de plaat als de band telkens vol aanzet. Het staat rechtop in de luisterruimte. Een track als “Cherokee” is gewoon een feest om aan te horen. Wat ben ik blij dat ik nooit mijn lp collectie weg heb willen doen!
Nog een stuk jazz. The Three bestaande uit Joe Sample (piano), Ray Brown (bas) en Shelly Manne (drums). Een direct-to-disc van East Wind uit Japan. Ik zeg u, de PH-2 is geweldig voor jazz, net als eerder voor klassiek. Zeer detailrijk, razendsnel, vrij van dynamische compressie en uitermate direct. Moeiteloos is het kleinste geluidje van een bekken te horen, is de bas strak en staat er een piano die het geheel draagt. Stilzitten en concentreren valt niet mee als je eigenlijk mee wilt spelen, alles aan je beweegt op het ritme van The Three. Mis ik iets? Ik zou het niet weten, ik kan niets aanwijzen.
Het lekkere is dat de PH-2 zoveel informatie doorgeeft zonder in overdreven mate analytisch te zijn. Op mijn set slaat een te analytisch karakter snel door. Logisch, ik moet met de set recenseren en dat vraagt om een karakter voor het uiteen pluizen van eigenschappen. Maar net als u ben ik een liefhebber van muziek en staat die weergave voorop. Een juiste mix kan leiden tot veel muziekplezier, terwijl elk hoorbaar geluidje uit een instrument het gevoel van echtheid versterkt. Laat Het Audio Team maar schuiven. Die jongens bewijzen keer op keer precies te snappen wat ik zoek in apparatuur om mijn doel te bereiken.
Hebt u vroeger ook zo genoten van de zwoele stem van Sade? Dat kan nog steeds, ik haalde haar platen van de rommelmarkt en leg net “Diamond live” op de speler. Kosten voor de lp een enkele euro of nog minder. Te beginnen met snel slagwerk, een slepende sax, dan de stem van Sade die meesterlijk is weergegeven. Lekker om mee te swingen en op te dansen. Ze heeft iets speciaals in haar stem waardoor die nooit irriteert. Elke nuance is belicht terwijl de band roerig herrie maakt. Tot die heerlijke sax weer in komt en ik echt niet meer op de stoel blijf. Het komt mede door de snelheid en puntigheid van de weergave dat het ritme zo aanspreekt. Die eerste aanslag van instrumenten is zo belangrijk en dat laat de buizencombinatie perfect door.
Voor de ICT-ers onder ons: “de latency van de set is erg klein”. Daar bedoel ik mee dat noten niet langzaam inzetten en in volume toenemen, nee de maximale dynamiek wordt vrijwel gelijk gehaald. Bekend onder de noemer: korte stijgtijd. Over een stereobeeld geen klagen. Mooi los, op de juiste hoogte, breed tussen de muren en niet gevangen tussen speakers. Naarmate de PH-2 langer speelde steeds een beetje verder van mij af staande, zonder aan impact te verliezen. De PH-2 blijft groeien lijkt het. Dat ik veel details hoor is niet langer bijzonder, het is een vanzelfsprekendheid geworden als een H.A.T. in de set zit.
Met Dead Can Dance zak ik af in het labyrint. Een meesterlijke plaat die mijn vrienden mij graag zouden afnemen. Diep, heel diep laag. Heel breed in de ruimte. Percussie die als het ware naar je toekomt. Als ik al iets te klagen heb dan is dat hoogstens over de diepte in het stereobeeld. Dat zou nog wat beter kunnen weet ik uit ervaring. Maar om nou de vinger te wijzen naar de PH-2 gaat me net iets te ver. Het kan ook elders in de set zijn geslopen. Of mijn geheugen maakt het verleden mooier dan de weergave in werkelijkheid was. Het mooiste op dit moment is denk ik het laag, dat rolt echt over de vloer naar mij toe. Voelbaar, haast stroperig vloeibaar, heerlijk strak en gedetailleerd.
De onlangs vertrokken Manley Steelhead ging alleen nog een stapje verder in romantiek en presentatie. U weet daarvan de consequentie in euro’s. Ik kan heel lang en uitstekend leven met de H.A.T. PH-2 en PHS-2. Van het uitgespaarde geld ga ik lp’s zoeken. Of een fraaier element. Met moeite neem ik afscheid van Dead Can Dance, waardoor ruimte onder de pick-up arm ontstaat voor Suzanne Vega die “Marlene on the Wall” zingt. Op een mooie heruitgave van het inmiddels verdwenen Vivante label uit Londen. De stem is exact op maat. Niet te groot, niet te klein. Een drukke passage loopt niet dicht. Percussie is fijntjes, bas is ondersteunend. De stem van Vega is de gehele track lang 100% verstaanbaar. Geen makkelijk stuk muziek om weer te geven al lijkt dat vaak zo. Hoe beter de set, hoe meer de complexiteit naar buiten komt.
Nog één stuk, Fleetwood Mac, alleen maar omdat ik het zo leuk vind. U zou zelf moeten luisteren als u wilt weten wat ik nu beleef. Niks audiofiel en moeilijk. Het is een privé feestje met één bezoeker en de band. Ze spelen vanavond voor mij. Alleen al door het ritme aanstekelijk. Ga door, ga door.
