Dutch & Dutch 8c: luisteren

Zoals gebruikelijk voor een recensie over audioapparatuur is naar een breed pallet van muziek geluisterd. Grote symfonieorkesten zijn afgewisseld met intieme kamermuziek. Heavy metal is afgewisseld met symfonische en/of psychedelische rockmuziek. Singer/songwriters zijn afgewisseld met bluesbands. Studio-opnames zijn afgewisseld met live-opnames. Goh, en, hoe klinkt dat nou? Om maar meteen de deur in te trappen: de 8c’s klinken goed, heel goed zelfs. Laten we een paar aspecten onder de loep nemen.

Tijdens de testperiode is geen waarneembare cross-over opgevallen. Lage, midden en hoge tonen sluiten naadloos op elkaar aan. Nergens zijn pieken of dalen waarneembaar in het frequentiespectrum. De kamerresonantie die in het verleden bij sommige luidsprekers in dezelfde ruimte was opgevallen, was afwezig. Hierbij dient overigens benadrukt te worden dat de luidsprekers na een kamermeting waren ingeregeld. De parametrische toonregeling liet hier duidelijk zijn meerwaarde zien.

Het geluid van de 8c is transparant en neutraal, ook als het volume wordt opengedraaid. De 8c lijkt wars van vervorming. De sweetspot is ruim. Het beetje meer of minder indraaien van de 8c naar de luisterpositie heeft geen noemenswaardig effect. De klankbalans blijft hetzelfde. Hierin is het cardioïde afstraalgedrag van de middentoner te herkennen. Het geluid is kamerbreed en komt los van de kasten. De luidsprekers lijken er niet te zijn. Kastkleuring is afwezig of in elk geval niet waarneembaar.

Hoge tonen zijn goed gedefinieerd. Belletjes en bekkens klinken helder en niet scherp. Als hoge tonen vanuit het midden komen, komen ze ook vanuit het midden en niet vanuit links en rechts gezamenlijk. De hoge tonen zijn er gewoon en lijken niet uit de luidsprekers te komen. Bij live-opnames zetten de 8c’s een podium neer met daarop muzikanten die, afhankelijk van de kwaliteit van de opname, afzonderlijk plaatsbaar en waarneembaar zijn. De tweeter heeft een hoge resolutie. De klank van een belletje of bekken blijft lang hangen. Kleine aanslagverschillen zijn waarneembaar.

Zonder af te doen aan de andere aspecten, lijkt het sterkste punt van de 8c’s de weergave van lage tonen. De 8c is niet klein en niet licht, maar het is toch meer een monitorluidspreker dan een vloerstaander. Deze monitorluidspreker genereert echter moeiteloos de laagweergave van een grote vloerstaander. De lage tonen zijn niet wollig, niet zompig, maar punchy, conform de claim van de fabrikant. De weergave is beheerst en gaat putdiep zonder dat de luisteraar de lage tonen in zijn maag voelt schoppen. Wat sommige fabrikanten met hun modellen doen en wat de 8c dus nadrukkelijk niet doet, is een overdadige laagweergave creëren vanuit een soort effectbejag. De 8c genereert dus niet zozeer heel veel laag, maar een zeer strak en gecontroleerd laag, zonder overdaad.

Het inmeten van de kamer en inregelen van de luidsprekers zal zeker bijdragen aan de strakke en gecontroleerde laagweergave. Het wegfilteren van resonantiefrequenties in de luisterruimte heeft een heilzaam effect op de weergave. De weergave wordt meer realistisch. Dat kan even wennen zijn. Kamerresonantie is immers een eigenschap van de kamer en treedt ook op bij hele dure luidsprekers. Wie gewend is aan bepaalde resonanties kan als het ware plotseling iets missen als de resonanties zijn weggenomen. Het geluid kan kaler lijken, maar dat is een subjectieve beleving. Het geluid is niet kaler maar meer realistisch.

De 8c is een technische luidspreker die vol zit met originele technische vondsten. De vorm wordt ogenschijnlijk volledig bepaald door technische aspecten. Plaatsing en het noodzakelijke inregelen vergen aandacht en deskundigheid. De combinatie van een waveguide-tweeter, cardioïde middentoner, boundary coupled woofers en de actieve kamerafstemming leveren inderdaad het resultaat zoals Dutch & Dutch voor ogen had bij de ontwikkeling van de 8c: een perfecte akoestische weergave in elke kamer zonder de leefomgeving te domineren.

Dutch & Dutch 8c: concurrenten en plaats in de markt

De luidsprekermarkt is een volle markt, in alle prijssegmenten. Een paartje 8c’s kost 9.950 euro en voor dat geld is natuurlijk een heleboel te koop op hifigebied. Zoals al eerder opgemerkt, omdat de 8c’s actief zijn is geen eindversterker nodig. De versterkers van de 8c zijn precies afgestemd op de drivers. Passieve luidsprekers die ongeveer hetzelfde kosten als de 8c’s, zijn dus eigenlijk veel duurder en moeten worden gematched met een passende versterker. Verder heeft de 8c DSP en een parametrische toonregeling en dat hebben weinig andere actieve luidsprekers. In die zin is het lastig om rechtstreekse concurrenten aan te wijzen. Als het gaat om de klank, kan de 8c de concurreren met een dure vloerstaander.

De belangrijkste concurrent is de Kii Audio Three. Er zijn duidelijke overeenkomsten tussen de Kii Three en de 8c: beide modellen zijn actief, hebben DSP aan boord en zijn ontwikkeld om akoestisch beter en bovendien makkelijker te integreren in de ruimte dan conventionele luidsprekers. Beide luidsprekers hebben een cardioïde afstraalgedrag, maar bereiken dit op een verschillende manier. De Kii doet dit middels meerdere drivers met elk een eigen versterker en een kanaal voor digitale signaalprocessing. In de 8c wordt het cardioïde afstraalgedrag door akoestische middelen bereikt.

Een ander verschil met de Kii Three is dat de laatste is ontwikkeld om over het gehele weergavebereik zo goed mogelijk onafhankelijk van wanden te werken, terwijl de achterliggende wand juist is meegenomen in het ontwerp van de 8c. De 8c werkt in het grootste deel van zijn weergavebereik ook onafhankelijk van de kamer, maar gebruikt in het laag de achterliggende wand als een soort akoestische springplank. De 8c kan daarom ook veel dichter bij de wand worden geplaatst dan conventionele luidsprekers. Samen vormen de 8c en de achterliggende wand één systeem. Ze stralen samen één fase-coherent golffront af, zonder de akoestische versmering die je normaal gesproken krijgt als gevolg van de wandreflectie.

Ten slotte heeft de 8c een computer en een netwerkverbinding aan boord. Dit geeft de mogelijkheid om functies zoals Roon toe te voegen. Tevens zou later een inregelwizard en/of inregelapp toegevoegd kunnen worden.

Hoewel de Kii Three dus wel een beetje op de 8c lijkt, zijn er dus ook de nodige verschillen. Goedbeschouwd is de 8c enig en uniek en zijn er geen rechtstreekse concurrenten.

Dutch & Dutch 8c: conclusie

De kennismaking met de 8c van Dutch & Dutch was aangenaam. De 8c is een luidspreker die vol zit met originele technische vondsten. Het plaatsen en noodzakelijke inregelen zal voor veel consumenten te ingewikkeld zijn. Wie echter de plaatsing- en inregelperikelen voor lief neemt of uitbesteedt aan een deskundige dealer, zal zich beloond zien met een transparant en neutraal klinkende luidspreker die samenwerkt met de luisterruimte en uiteindelijk wegvalt in de luisterruimte. De luisteraar wordt volledig meegesleept met de muziek en kan alle technische aspecten laten voor wat ze zijn. Zo hoort het.