ARTIKEL

Frankfurt High End

René van Es | 11 juni 2000
 

Prominent aanwezig was ook Sonus Faber. De wondermooie kasten waren in diverse opstellingen te beluisteren en met name de Guarneri Homage speelde de sterren van de hemel. De top van de lijn, de Amati Homage speelde heel zachtjes en werd helaas niet uitgebreid gedemonstreerd. Wel het mooiste houtwerk ooit in speakerkasten toegepast. Dezelfde importeur heeft ook CAL, Theta en Graaf in het pakket. Wie een thuisbioscoop in gedachten heeft moet maar eens luisteren naar een Theta Dreadnaught met Sonus Fabers. Je bent verloren.

Bij ons nauwelijks bekend, maar veel gezien bij leveranciers zijn de versterkers van Ayre. De ontwerper heeft zijn sporen reeds lang verdiend en werkte samen met onder meer Avalon en Jeff Rowland (Rowland Research). Lindemann was er met zijn CD-1 speler (DM 5500,-). Geprezen in Duitsland als top product. Het is bijna de enige speler ter wereld (naast AVM DM 3300,- en Accuphase DM 25.000,-), die net als dCS en Perpetual Technology up-sampling toepast. Het digitale 16-bit/44kHz signaal wordt omgezet naar een 24-bit/96kHz signaal en dat heeft voordelen op gebied van jitter en ruis. Terecht wees Lindemann erop dat dit een heel andere toepassing is dan over-sampling. Het is een vraag waarom niet meer fabrikanten het principe toepassen. De chip sets zijn gewoon beschikbaar. Mooi en zeer de moeite waard.

Toppunt van lelijkheid waren de Italiaanse speakers van Pearl. De ontwerper moet wel erg dronken zijn geweest. De klank? Geen idee, hoe mooi wellicht, dat komt er niet in. In dezelfde ruimte de versterkers van Nightingale, Italiaanse buizen ontwerpen die nou weer wel het aanzien waard zijn. Doorlopen naar een echte Duitse ontwerper, Audio Physic met de nieuwe Tempo en Spark. Je zult er maar mee gestraft worden. Knappe producten tegen aantrekkelijk prijzen. Glans en luxe bij Symphonic Line. Nog steeds chroom en marmer aan de voorzijde. Broertje lijkt Octave. Die brengt ook een complete lijn met als extra jubileum series die in een beperkte oplage worden geproduceerd. Nu is dat niet zo verwonderlijk, want de prijzen zullen lang niet iedereen naar de winkel lokken. Wie groter dan groot wil, Audiopur maakt een hoorn van 190x65x124 cm groot. Weegt bijna 300 kilo en zier er niet uit (Rene Smit denkt hier anders over). Het kleine broertje imponeerde tijdens een luistersessie en is wat aanvaardbaarder in de huiskamer. Het gros van de units komt van Focal.

Wie platenspelers wil, moet naar Duitsland gaan. Crème de la crème is JR Transrotor. Gemaakt van plexiglas, goud kleurig metaal en chroom en het zijn werkelijk sierraden in de huiskamer. Thorens leeft nog volop en levert met en zonder arm. Upgrades bij Clearlight. Met heeft ook een Thorens met Rega arm in het pakket, helaas niet voor de export. Grote winnaar is Verdier, we hebben ze niet geteld, maar bijna elke high end leverancier had er wel een staan. Armen waren veelal de 3012 van SME of een Ortofon arm. Elementen van Ortofon (SPG U series), Koetsu en Jan Allaerts speelden de bezoekers van het Kempinski hotel de mooiste tonen voor. Garrard is uit de dood herrezen met een eigen stand! Looser lijkt SACD, slechts Marantz en Sony demonstreerden ermee. Als je over de beurs loopt lijkt de platenspeler meer terrein te winnen dan SACD. Op veel plaatsen maakte de platenspeler het dan ook volledig waar wat de ouderen onder ons steeds beweren. Muzikaliteit met de hoofdletter M.

Andere bijzondere Franse producten waren er te vinden van Lavardin die probeert "geheugen vervorming" uit te bannen. Confluence die heel betaalbare speakers bouwt met een korte hoorn voor het hoog. Helios CD spelers voor wie echt aan het zoeken was. Duitse merken verder als Elac met de JET serie, die je moet horen om het te geloven (en dan geloof je het nog niet). Kamervullend laag uit een speciaal ontworpen aluminium kastje met een lange slag bas unit en een band tweeter. Meracus met de Tanto CD-speler en Intrare versterkers. Tessendorf, versterkers die we niet hebben gehoord, maar er erg professioneel uitzien. Berendsen met de hele lijn van CD tot speaker. Als Engelse snoepjes tot slot de nieuwe Naim producten. De nieuwe NAP 500 speelde over de DBL speakers. Men heeft nu ook een 5 series met een nieuw uiterlijk. Veel mooier naar mijn idee dan de kleurloze kasten van destijds. Het zou Naim wel eens een nieuwe impuls kunnen geven. En als imitatie van Naim de Phonosophie. Zelden een fabrikant gezien die een concept jat en het jatwerk zover doorvoert. Afvoeren!

En dan de toppers naast de sets van Auditorium 23. Laten we beginnen met Chord gecombineerd met Wilson Benesch. Klasse, rust, muzikaliteit en de waarde straalt ervan af. Tijdloze topklasse uit Engeland en niet alleen meer voor de studio, maar ook voor thuis als de financien het toelaten. Veel te weinig bezoekers in die ruimte. Ook heel stil bij Genesis en Balanced Audio Technology, zelfs niemand die demonstreerde, dus zelf maar de set wat harder gezet en vol bewondering geluisterd. Frans, Duits, Engels en Amerikaans gecombineerd in een set van Avantgarde. De Duo speelde op Tron versterkers met een Verdier draaitafel of een Mark Levinson loopwerk en Apogee DAC. Wie ooit een Big Band heeft horen spelen, weet dat de Duo dat kan nadoen. Levensgroot en levensecht. Maar ook voor subtiel werk geschikt. Meer laag door een actieve verbeterde subwoofer die bijna perfect combineert met de midden en hoog hoorn. Leverbaar in elke gewenste kleur voor DM 22.000,- per paar. Horen is (bijna) kopen. En een kleine versterker is genoeg. Men speelde met een 2x5 watt!!!!! Tron de zaal vol. Het rendement is enorm en derhalve wellicht de dynamiek en echtheid.

Heel apart was ook de set van Fischer & Fischer. Men maakt daar speakers uit leisteen. De top is het SL-1000 Modul System bestaande uit 2 kasten voor het laag, een voor midden laag en een voor midden en hoog. Het geheel past als Lego steentjes in elkaar en weegt uiteraard het nodige. In Duitsland is dit een referentie systeem, maar de recensent meende dat er toch wel wat meer laag zou mogen zijn. Dat heeft men bij F&F niet op zich laten zitten en ontwierp een subwoofer met vier units in vier separate kastjes. Het geluid wordt als het ware uit de openingen geperst tussen de kasten. De woofers "kijken" twee aan twee naar elkaar. Dat zou de snelheid van het laag moeten verbeteren. De twee woofer systemen werden aangestuurd met in eigen bedrijf ontwikkelde en gebouwde versterkers van elk 1,2 kW. Al met al kom je dus op 2x4 kasten voor het laag/midden/hoog en 4x4 voor het sublaag. Dat in leisteen, ik moet er niet aan denken dat 2 hoog naar binnen te slepen. Het geheel werd aangestuurd met de Sphinx Project 32 cd speler, Project 8 voorversterker en Project 18 eindtrappen. Wat er dan gebeurt is griezelig. Zo echt!!! Klassiek, pop, jazz geen probleem. Maar het meest spectaculair was een stukje van het live concert ooit gegeven door Steely Dan. Wat men in de luisterruimte neerzette was het originele PA systeem van 23 x 15 meter. Niet te beschrijven. De speakers kosten als complete set iets meer dan DM 130.000,- en passen zonder meer naast de groten der aarde als Wilson en Avalon. En passant werd even gedemonstreerd wat een sub woofer doet. En dan hoor je nauwelijks meer laag, maar wel ineens soundstage en ruimte. Helaas kon het slechts 1 maal per demo worden uit- en aangezet, anders vlogen de stoppen eruit! Zelden zo`n topsysteem mogen beluisteren.

De gehele indruk van de beurs is informatief, gezellig, groot en toch knus, druk en toch overal kunnen zitten en luisteren. Wie b.v. Aalt Jouk van de Hul zag lopen en praten kreeg datzelfde aanstekelijke enthousiasme over zich. De man maakt overal ter wereld vrienden en kent zijn vak. Verder was de ontwerper van de Fischer & Fischer set zelf aan het vertellen hoe hij zijn set had samengesteld. En (hij zag er uit als Mini van Mini & Maxi) de ontwerper van PHY-HP. Tot ieders verwondering liet hij horen en zien hoe het chassis en de rand van de speaker klonken als een bel, tot ze tegen elkaar worden gehouden en dan is het akoustisch volkomen dood materiaal. Je komt mensen van dit formaat niet zomaar elke dag tegen in zo`n vriendelijke ambiance.

Ook de omgeving van Neu Isenburg is schitterend en wie het er voor over heeft zo`n 500 km te reizen maakt een echte High End show mee met de top van de Duitse sets. Veelal niet of nauwelijks verkrijgbaar in Nederland. Een must voor de grens bewoners. Als uitsmijter kregen we om 18.00 uur nog even een demo van Burmester. Hard harder hardst. En toch in de pas blijven. En ook subtiel kunnen werken. En toen naar het hotel, we konden geen kastje meer zien.

EDITORS' CHOICE