De set erachter
Mijn eigen speakers ruimden het veld voor de RTi 12. Vanwege de ongelijkheid van de vloer staan speakers bij mij op dikke glasplaten met spikes. Waterpas zetten is dus nooit nodig en de meegeleverde Polk spikes bleven in de doos. Mijn kamer is in tweeën gedeeld en op de scheiding staan de Polk’s. Als het ware tussen de imaginaire schuifdeuren. Niet de meest optimale positie in de kamer, maar wel een leefbaar en genietbaar compromis. De Polk wordt aangesloten met aan elke stereokant een Siltech LS-110 Classic kabel van 10 meter. Gezien de kosten van de kabel is bi-wire voor mij geen optie. De versterker komt van Marsh Sound Design en is een P2000b voortrap met een A200s eindversterker. Goed voor 2 x 100 watt per kanaal aan 8 Ohm.
De bronnen bestaan uit een Teac/Monarchy Audio/Assemblage/Apogee cd combinatie waarin de jitter is onderdrukt en het signaal naar 24 bit 96 kHz is omgezet voor het de dac bereikt. Twee analoge bronnen ditmaal. Veel is gedraaid met een Nottingham Analogue Hyperspace met Space arm, een Benz Micro Glider M2 element en een Graaf GM-70 phonotrap. Analoge back-up is een Garrard/Pro-ject/Benz Micro Glider L2 met Linn Linto phono. Het gros van de interlinks zijn Siltech SQ-88 Classic types en MXT New York. Het geheel draait op een netfilter van Kemp. Siltech, Kemp en Sign Audio netsnoeren hangen aan de apparatuur. Slechts her en der wat tweaks als Master Base en Acoustic Analysing TVA dempers. Twee Standesign meubels dragen de set en verbergen de kabels.
Driving home for Christmas
Het is in de donkere dagen voor kerst dat Polk het interieur domineert.et Het De kerstliedjes blijven vooralsnog in de kast om Eva Cassidy op lp ruimte te geven. De muziek komt goed los van de grote speakers en kleeft daar niet aan vast. We starten al lekker met een behoorlijke diepte in het geluid. De stem van Eva valt al helemaal niet tegen. Afgebeeld op ware grootte en de juiste hoogte. Het geluid komt nauwelijks buiten de speakers en blijft binnen de 2,5 meter ruimte tussen de kasten. Daar staat tegenover dat het van geen kanten staat te bonken ondanks het geweld dat met zes woofers bereikbaar is. De RTi 12 klinkt evenwichtig, met een lichte neiging naar de donkere kant. Het is zonde om een Nottingham Analogue werkeloos te laten staan en dus mag de lp van Getz & Gilberto op het plateau. De sax van Getz is heel levendig en voelt zich uitermate thuis in de luisterruimte. Helder en transparant. De zware mannenstem is niet altijd verstaanbaar, wat de wijten is aan de ruimte. Als ik veel later met een subwoofer experimenteer en die licht in tegenfase zet, heft dat probleem zich op. De weergave van slagwerk is aan de terughoudende kant als het gaat om bekkens. De uitstraling van de Polk is echt Amerikaans, stevig laag, goed midden en de balans meer naar het laag dan het hoog. Althans in mijn ruimte die toch niet overmatig gedempt is.
Ik heb een schitterende opname van Aaron Copland liggen. Niet helemaal mijn muziek maar door de pure weergave zeer de moeite waard. Het dragende fundament waartoe de Polk in staat is valt het meest op. De te kleine weergave van de vleugel is het meest negatieve aspect. Daartussen zit een licht gecomprimeerde dynamiek, veel kracht en veel transparantie. Al met al imponerend zeker in relatie tot de prijs van de RTi 12. Met de Garrard krijg ik een andere toonbalans. De piano is veel meer vleugel. De dynamiek neemt toe al is er over het geheel minder verfijning. Het geheel is lichtvoetig met voldoende druk en nadruk. Wat aangeeft hoe ver een set te tunen is met een andere bron. Het is en blijft dus gevaarlijk speakers zo maar eigenschappen toe te dichten. Veel meer en veel beter kun je omschrijven wat je waarneemt en in welke context.
Even wat cd werk. Barber uiteraard. Haar cd “Nightclub” bevat het mooie “Alfie” dat ik graag beluister. De toonzetting is nogal bruin. Donker met weinig ruimte voor detail in het laag. De subtiliteit die bij Barber vaak een grote rol speelt is moeizaam bereikbaar. Het is allemaal niet slecht maar ook niet briljant. Gewoontjes is het juiste woord. Met de subwoofer weer bij de hand is er te tunen en krijgt het laag meer diepgang en detail. Hoewel de ruimte dus debet is aan de weergave kwaliteit lijkt de Polk niet het meest optimaal voor dit soort muziek. Pop daarentegen is heerlijk. Dire Straits op “Love over gold” zet zes woofers voluit aan het werk. Zo mag ik het horen. Kracht en overtuiging. Toegankelijk en een hoog gehalte aan meewippen met de benen. De Polk vreet zich rond aan energie en zet een concert weergave neer. Meer pop passeert de revue en de indruk blijft overeind. Liever iets rauwer werk dan subtiel jazz gepriegel op de vierkante centimeter voor een RTi 12.
Van Clearaudio heb ik wat klassieks staan in de vorm van de lp “Bestsellers”. Het zijn piano concerten waarbij de Polk een flink instrument weet te maken. Mooi en maar een beetje te iel. Wel is er snelheid en openheid in de weergave. Heel aangenaam en met voldoende emotie om de luisteraar lang te boeien. Ik probeer met de Polk de verschillen tussen de twee draaitafels onder woorden te brengen en de luidsprekers laten heel goed horen waar de plussen en minnen in de bronnen aanwezig zijn. Geen vlakke “altijd goed” weergave derhalve van deze grote jongens. De resolutie van de Polk is voldoende al valt die niet te vergelijken met een hoogwaardige mini monitor. Dat is ook niet ingesloten in het concept. Waar de Polk scoort is overtuiging zonder overdrijving, niet storend en gemakkelijk om mee te leven. Even later horen we op de plaat een viool met een piano. De viool staat keurig wat hoger afgebeeld dan de piano. Het is een ontoegankelijk werk waar de Polk toch een bepaalde swing aan geeft die een luisteraar nodig heeft.
Omdat de RTi serie sterk gericht is op surround draai ik wat films. In stereo weliswaar. De bron is een Marantz DV6200 speler die mijn Apogee dac voedt. De receiver staat tijdelijk achter de bank omdat die plaats moest maken voor de draaitafels. Geen subwoofer ditmaal. Ook al ontbreekt de center, de dialogen zijn zeer goed verstaanbaar. Te danken aan het sprekende en makkelijke midden van de Polk. Effecten laten zich graag van hun beste kant zien. En denderen kan als dat nodig is zoals in “Ice Age”. Ook zonder een subwoofer. Het zou toch leuk geweest zijn als ik een center en surround speakers van Polk in huis had gehaald. Ik denk dat een zeer bevredigende filmweergave mijn deel zou zijn.
