Testopstelling
Mijn eigen versterker moest in verband met een test van de Lavardin IS versterker, een geïntegreerde 2 x 35 watt transistorversterker, tijdelijk het veld ruimen. Daarom heb ik in eerste instantie de Monitor Audio speakers aangesloten op die Lavardin versterker. Het aansluiten van de speakers op mijn MIT kabels, voorzien van spades, was een ramp. De connectoren van de speakers zitten mooi afgewerkt en verzonken in de speakerkast. Maar de zo geschapen ruimte is zo klein dat het mij een hoop zweetdruppels heeft gekost om de spades fatsoenlijk te bevestigen. Tip voor Monitor Audio, maak wat meer plek dan kan een ieder met dikkere en stuggere kabels ook uit de voeten. Maar eind goed al goed, de speakers waren aangesloten en de test om de optimale plaats voor de speakers te bepalen kon beginnen. Voor het beste weergave ben ik uiteindelijk geëindigd op ongeveer 1 meter uit de achterwand, ruim van de zijwanden en een lichte toe-in. Er deed zich wel iets merkwaardigs voor met de combinatie speaker - versterker maar daarover later meer.
Ophouden met de theorie over de luidspreker. Het belangrijkste deel, hoe klinkt deze luidspreker of hoe onthoudt het product zich van een eigen klank en benadert hij de werkelijkheid. Zoals gewoonlijk heb ik een groot aantal cd’s als test-cd’s gebruikt, zowel audiofiele als gewone opnames. Veel muziek is nu eenmaal niet op audiofiele labels verkrijgbaar en iedere doorsnee luisteraar wordt maar al te vaak geconfronteerd met slechte opnames. Toch draait men die puur vanwege de muziek of in geval van klassieke muziek, de uitvoering en/of de interpretatie. Zoveel mogelijk wordt beschreven en genoemd welke tracks ik van de cd’s heb gebruikt.
Op zijn plek en dan lekker spelen
Al bij de eerste tonen, van nummer 9 van mijn favoriete cd Talking Timbuktu (Ry Cooder met Ali Farka on Tour) viel het gelijk op dat de verbintenis Lavardin/ MIT/Monitor Audio geen gelukkig huwelijk is. Speaker en versterker “begrepen” elkaar niet. Om het zekere voor het onzekere te nemen heb ik nog een aantal voor mij zeer bekende cd’s beluisterd, doch ik kwam alsmaar tot hetzelfde resultaat. De vonk tussen de twee sloeg niet over. Er zat dus niets anders op dan de Lavardin versterker naar elders op mijn rek te verhuizen, mijn eigen versterker te installeren en weer aan te sluiten. Voor dat u nu denkt dat een Lavardin een slechte versterker is, moet ik even kwijt dat deze versterker op mijn eigen luidsprekers fenomenaal klinkt. Maar daarover in een volgende test, die geheel aan de Lavardin is geweid, meer.
Met de Audio Research CA-50 aangesloten was ik wel benieuwd hoe het nu gaat klinken? Hetzelfde bemerkte ik bij de cd van Holly Cole met de overbekende Trainsong. Een dosis laag waar je u tegen zegt en daarbij hoor je, als je set niet goed op elkaar afgesteld en getuned is, het laag hopeloos de mist ingaan. Gelukkig niet met de Studio 20 Heritage. Die kan het aan. Wat me wel opviel tijdens het draaien van deze cd, is dat de breedte van het beeld niet zo wordt afgebeeld als ik eigenlijk gewend ben. Ik ben dit nader gaan onderzoeken met Amused To Death van Roger Waters. Deze cd is in Q-sound opgenomen en geeft een goed beeld van wat een speaker allemaal in de breedte en diepte kan doen. De diepte was zoals het hoort, goed naar achteren en met nog duidelijk waarneembaar detail. Dan de breedte, met name het fragment met de paarden en de Ferrari, die hoorde ik niet zover links en rechts van de speakers beginnen en eindigen als met de eigen referentie. Ik heb nog geschoven met de speakers maar dat mocht niet baten.
Het midden en hoog klinkt erg schoon op de Monitor Audio’s. Dat komt met name naar voren bij de cd’s van Patricia Barber en de HDCD sampler van Reference Recording. De stem van Patricia is vaak een ramp voor speakers. Patricia kan met haar stem zo hoog gaan, dat mindere speakers het al gauw opgeven en dan is het niet meer om aan te horen. Zo niet bij de Monitor Audio’s, met het grootste gemak wordt het zanggedeelte weergegeven. Dan de Reference Recording cd. Op deze cd staat een aantal nummers van het bekende Turtle Creek Chorale. Schitterend gewoon. De stemmen hoor je ieder afzonderlijk en het koor wordt mooi naar achteren neergezet. Tevens kent deze cd een waanzinnige dynamiek waar de Monitor Audio’s ook raad mee weten. Het laag is daarbij voor een open systeem strak en snel, maar wel wat langzamer dan een goed geheel gesloten systeem.
Het smaakte naar meer. Snel een volgende cd in de speler. Ditmaal greep ik naar Hotel California van de live cd van de The Eagles. De ambiance en het gevoel van “erbij zijn” dat naar boven komt tijdens het nummer, geeft mij een goede indruk waar deze speaker allemaal toe in staat is. Tijdens het beluisteren van mijn favoriete cd’s, die ik vaak gebruik bij het testen, viel het mij op dat de definitie van het laag opvallend goed is, zeker gezien de afmeting van het woofertje, dat ook het middengebied voor z’n rekening moet nemen. Het laag wordt keurig gesteund door een poortje aan de achterzijde zonder zuchten of boemen.
Wonderlijk is dat bij met name kleine bezettingen het geluidsbeeld een stuk groter wordt weergegeven dan normaal. En dat de instrumenten wat meer naar voren worden geplaatst. Ik bemerkte dat o.a. bij de eerder genoemde cd Cafe Blue van Patricia Barber. Het is niet storend maar wel zeer duidelijk hoorbaar. Tenslotte Rendez Vous van Cassandra Wilson in de speler en wederom is het genieten. De percussie-instrumenten mooi op de achtergrond, Cassandra zelf in het midden vooraan. De piano van Jacky Terrasson, duidelijk naast Cassandra geplaatst, ondersteund door zacht geneurie van Jacky. Dat is trouwens alleen bij de betere luidsprekers duidelijk waarneembaar.