Hoe klinkt het?

Een echte klassieker is ‘Café Blue’ van Patricia Barber geworden, mede vanwege de geweldige opnamekwaliteit van de CD. Een track als ‘Ode To Billy Joe’ toont per direct de capaciteiten van de kleine, dappere DALI Opticon 1. De warme stem van Barber steekt perfect af tegen het vingerknippen dat door het gehele nummer hoorbaar is. De bas gaat uiteraard niet heel erg diep, daar lopen we direct tegen de fysieke beperking aan, maar wat de bas wel laat zien is een strakke klank en bovendien is de bas verre van eentonig.

Hoewel het slechts gaat om een enkel instrument - een stem en vingerknippen - is het stereobeeld ruim, omgeven door een zachte echo uit de opname en staat los. De volgende track is ‘A Taste Of Honey’ waarin veel meer instrumenten mee spelen. Hier begint de zware bas wel een dreun te geven, om twee redenen: de ruimte speelt een rol en de bas is bij Barber altijd heel erg zwaar aangezet. Een streepje minder volume helpt direct en daarna geniet ik van een heel fraai stereobeeld dat qua proporties niet beter kan zijn en waarin de positie van de luidsprekers niet meer waar te nemen valt.

De kleine monitor klinkt heel volwassen en afgezet tegen het kleine formaat levert DALI hier een hele prestatie. Zelfs de drumsolo op ‘Nardis’ staat overeind al zal die nooit kunnen tippen aan systemen met een veel grotere inhoud en veel, veel meer conusoppervlakte. Kenmerken hier zijn snelheid, behoudt van dynamiek en realisme. Als er een subwoofer bij zou staan om de basdrum aan te zetten dan is het plaatje compleet.

Als ik iets mooie en bijzondere muziek vind is dat wel Pat Metheny samen met Anna Maria Jopek op de CD ‘Upojenie’. Volgens collega-auteur Jan de Jeu de enige opname van Metheny in deze stijl – jammer, want ik lust er wel pap van. De openingstrack bevat Oosterse klanken waarop de stem van Jopek wordt geprojecteerd. De vele getokkelde snaren zijn puntig en snel, zonder de hese stem te verdringen die prachtig in het midden blijft staan met ondersteuning van percussie. Heerlijk om naar te luisteren.

De volgende track lijkt van een ander continent te komen. Hierin speelt gitaar weer een belangrijke rol al is het geheel veel meer bombastisch dan zojuist. Ook daar heeft de Opticon 1 geen enkel probleem mee, zeker niet in een zo voorbeeldig stereobeeld waar ik maar niet over uitgepraat kan raken. Jopek weet vele stijlen te combineren, want ‘Biel’ zou zomaar uit Zuid Amerika kunnen komen al blijft de songtekst Pools. Een wonderlijk mooie CD die als ik de foto’s op internet mag geloven afkomstig is van een even zo mooie vrouw.

Van een andere orde is Yello met zijn elektronische klanken, niet echt muziek om een set op te beoordelen, aan de andere kant spelen hier factoren als snelheid, stereo effecten, lage tonen weergave en onderscheidend vermogen een rol. Tot op hoog volume geeft de Opticon 1 geen krimp en smijt de klanken de kamer in. Vaak is deze CD te scherp, niet op de naar een rustige kant neigende Opticon, die blijft beheerst in de weergave. Het diep dreunende laag moeten we missen, mocht u daar naar op zoek zijn dan heeft DALI veel grotere modellen in dezelfde reeks in de aanbieding.

Inmiddels zijn er uitstapjes gemaakt richting jazz en elektro muziek, een mooie mannenstem zoals die van Leonard Cohen is evenmin te versmaden. Zijn CD ‘Old Ideas’ toont de meester op ware grootte, met achter hem tweede stemmen en om hem heen musici die veelal akoestische instrumenten bespelen. Die telkens verrassen door uitstekend te worden weergegeven, met een ruime mate van enthousiasme welke kenmerkend lijkt voor kleine, hoogwaardige luidsprekers. Het ontbreken van conus massa en (te)veel kast maakt kleintjes extra aantrekkelijk. Als ze daarbovenop hun best doen om niet “gemaakt” groot te lijken in de lage tonen, dan is het puur muziek genieten geblazen. Of dat nu met Cohen is of met andere zangers maakt niet uit, zoveel hoofden zoveel zinnen.

Aan de klassieke kant kies ik eerst voor Gottlieb Wallisch die piano sonates speelt van Mozart. De Opticon creëert een fraaie ambiance waarin de solo piano centraal staat. Met lucht en ruimte om het instrument, tegelijk is de opname zodanig dat het directe van de piano niet is verdwenen en het instrument lijkt levensecht. Toetsaanslagen zijn puntig aanwezig en direct, waarna de tonen de tijd hebben om uit te sterven. De Opticon 1 laat de plaatsing van de microfoons tijdens de opname vrij gemakkelijk bepalen, waarbij de luidsprekers geheel uit zicht verdwijnen, die “hoor” je niet meer. Voor mij staat in een virtuele bel de piano geprojecteerd, precies zoals ik het graag hoor. Natuurlijk spelen ook de bron, de conversie en de versterking hierin een rol, maar als de luidspreker basis kwaliteiten niet bezit, dan zijn die er onmogelijk uit te halen.

Het opzetten van een fraai stereobeeld, dat zo kan bijdragen aan de verbeelding dat men zich bij de opname voelt, lukt lang niet met elke luidspreker in elke ruimte, zeker niet in een ruimte die zo lastig kan zijn als die van mij. Ter afsluiting een MQA opname die gedownload is van de Noorse muziekuitgever 2L. Het Engegard Quartet speelt een werk van Haydn met een genadeloze detaillering en snelheid. De Opticon 1 volgt net zo gemakkelijk en trouw als een spreekwoordelijke viervoeter dat zou doen. Schitterend hoe flitsend het spel van de violen is, met rechts een bas, schuin voor mij cello, alles in een perfecte harmonie en geweldig opgenomen met MQA technologie.

Omdat ik het echt niet kan laten tot slot een klassieke vrouwelijke zangstem die Vivaldi zingt en eveneens door 2L opgenomen is. Wat ik beluister is pure kwaliteit en het idee dat hier een luidspreker staat die zo klein is dat zoeken naar een passende stand een opgave kan zijn ben ik inmiddels al lang vergeten. De Opticon 1 gaat zichzelf met regelmaat voorbij.