De Polk monitoren zijn in staat tot een zeer gedetailleerde, verfijnde en subtiele weergave. Keith Jarrets befaamde Köln Concert op ECM laat, naast de piano, een enorme hoeveelheid ‘background-informatie’ horen. ‘Cortege’ op de filmscore van ‘No sun in Venice’ (Modern Jazz Quartet ‘One Never Knows’) begint met een aantal uiterst subtiele belletjes. Samen met Eric Dolphy’s ‘Out to Lunch’, vanaf de originele USA pressing op Blue Note, wordt het duidelijk dat deze Polk luidsprekers een sublieme balans presenteren en een uiterst lineair verlopend frequentiebereik. Hier geen weergever met de bekende commerciële boombass ergens bij 90Hz en waar de haren van iedereen die weet hoe live-instrumenten klinken, van overeind gaan staan. Die belletjes klinken uiterst realistisch en hebben de shine, de power en de ruimtelijke dimensies die kenmerkend zijn voor echte belletjes. De Polk weergevers presenteren ook op een zeer fraaie manier Bobby Hutchinson’s Vibes. Die staan vlijmscherp en klankmatig authentiek binnen de stage. Een soundstage die zich moeiteloos ver buiten de luidsprekers uit kan spreiden, zeker vanaf vinyl. ‘Uptown Dance’ van Stephane Grappelli laat in de gelijknamige track horen hoe weergaloos herkenbaar Anthony Jackson’s  Fender bass klinkt. Het vormt het fascinerende ritmische decor tegenover de andere instrumentalisten. Het laag is strak en gaat diep. Hoewel de Polk monitoren dat tot in de perfectie weergeven, wordt de basiskwaliteit van het laag uiteraard aangeleverd door de draaitafel. Die is heer en meester in het fase- en tijdgedrag van het laag en in ritmische integratie. Ook de sublieme oudere opnamen van DSC (Dutch Swing College Band met Peter himself) laten de uitgewogen balans horen die de Polk LSiM705 kan presenteren. Het klinkt uitermate natuurgetrouw en realistisch. Velen zoeken natuurlijk naar de killer-opnamen in de jazz.
Dat richt de blik al snel op de befaamde Blue Notes, Riverside’s of Prestige’s. Het slechte nieuws is dat niet al die oude opnamen toonbeelden zijn van perfecte opnamekwaliteit. Er is ook veel ‘links-rechts’- stereo te beluisteren, maar soms wordt dat gedeeltelijk veroorzaakt door de betere kanaalscheiding van moderne elementen. Wie een killeropname zoekt en meteen een waanzinnige blueselpee, struint tijdens Koningsdag de vrijmarkten af op zoek naar ‘The Alternate Blues’ met Terry, Hubbard, Brown, Pass, Durham, Gillespie en Peterson (Pablo Today 2312- 136). Track 1, ‘Alternate One’ wordt ingezet door Dizzy Gillespie, gevolgd door Freddie Hubbard. Een onvoorstelbare opname met een werkelijke mindblowing dynamiek. Het knalt uit de Polks, met een gigantische power, drive en energie. Deze weergevers lopen niet dicht, vervormen niet en de volledige stage blijft stabiel staan. Het zijn luidsprekers die onvoorstelbaar uit kunnen halen, zonder in de problemen te komen. Maar, zullen lichtgeraakte en fijnbesnaarde geesten poneren, ‘is dat niet too much’? Nee, het is heel dicht in de buurt van hoe het live in zo’n jazzclub klinkt. Niet alle platen en cd’s hebben zo’n uitzonderlijke dynamiek. Niet alleen de Polk luidsprekers, maar ook de rest van de keten moet in staat zijn om die plaatdynamiek te vertalen. Als de arm van de platenspeler niet in alle richtingen gebalanceerd is, dan knalt het ding waarschijnlijk uit de groef. Maar de bewuste draaitafel speelt zelfs elpees af in haast verticale positie. Het is al wonderbaarlijk hoe ze in die tijd een elpee hebben kunnen snijden met dit soort dynamische verschillen. Maar, in principe zegt het dus iets over de kwaliteit van elke schakel in de keten. Net zoals het iets zegt als die dynamische ervaring niet wordt gehaald. Tijd om dan eens aan het audiosysteem te gaan sleutelen. Gaan we terug naar de ontwerpuitgangspunten van Polk, dan vertalen die zich herkenbaar in wat deze luidspreker doet. De valkuil van de  LSiM705 is dat de keuze van bijbehorende elektronica zorg vraagt. Als daar iets niet klopt, kan deze luidspreker een lichte neiging hebben om enigszins ‘donker’ te klinken. Het overall karakter van deze weergevers is licht aan de droge kant, maar dat is zeker voor hometheater-toepassingen geen minpunt. Veel demonstraties van hometheaters ontaarden in een ongestructureerde T-herrie met een overdaad aan hoog, dat ook nog negatief interfereert met de akoestiek van de ruimte. In een goed theater is rust, homogeniteit en een vlijmscherpe plaatsing van stemmen en geluiden. Zeker met Dolby Atmos of Auro-3D systemen…



Marantz AV8802
De AV8802 is in principe een voorversterker en beschikt dus alleen over line-uitgangen. Voor de amateur over rca en gelukkig voor professionele toepassingen via XLR. Voor hometheater-apparatuur is de verdeling in een losse voorversterker en losse eindversterkers logisch. De huidige standaard voor de woonkamer schrijft 11.2 kanalen voor. Al die channels zijn mogelijkerwijs aangesloten op monitoren die tri-amp en bi-amp aangestuurd worden. Dat betekent de aanwezigheid van ongeveer 30 eindversterkers voor iemand die een serieus Dolby Atmos of Auro 3D-systeem in de huiskamer wenst. Die losse eindversterkers gaan lang mee. Veel langer dan de zogenaamde AV-receiver met ingebouwde eindversterkers. De gemiddelde economische levensduur daarvan is drie maanden. Daarna zijn er nieuwe standaarden en nieuwe functionaliteiten. Zo’n apparaat verdwijnt naar de zolder, tegelijkertijd met de ingebouwde eindversterkers, die in principe nog tien jaar mee kunnen.  Het is dus heel goed dat Marantz komt met losse AV-voorversterkers. De investering in eindversterkers kan dan afgeschreven worden over een langere tijd. De AV-voorversterker kan snel vervangen worden als er belangrijke nieuwe ontwikkelingen zijn. De video-switching en upscaling in de 8802 zijn gebaseerd op 4K. Uiteraard is de industrie al bezig met 6K en 8K. Red Epic camera’s supporten al 5K. In principe de nieuwe standaard voor 3D IMAX footage en fashion fotografie. Kijk maar naar de covers van Harper’s Bazaar en Vogue. De huidige AV-receiver en de Marantz AV8802 AV Pre Tuner zijn inmiddels uitgegroeid tot apparaten waar elke denkbare huidige functionaliteit op AV-gebied in aanwezig is. Die integratie van veel functies in een enkel kastje heeft voordelen en nadelen. Enerzijds koopt de consument met een enkele pintransactie het complete pretpakket aan functionaliteit. Anderzijds zit je opgescheept met een vorm van complexiteit, waarvan de basisarchitectuur door de gemiddelde consument niet meer te begrijpen is, laat staan de essentie van de vele honderden configuratie-opties op detailniveau.



Het wordt dan ook tijd dat de industrie terugkeert naar losse componenten. Een losse Dolby-decoder, een losse multichannel voorversterker, een losse streamer, een losse multichannel eindversterker, een losse analoge tuner, losse DA-converters en een los roomcorrection systeem. De consument kan dan de gewenste functionaliteit uitzoeken. Die kunnen uiteraard best in de vorm van losse modulen in een 19-inch rack plaatsnemen. Dat rack komt dan in de meterkast. Je hebt dan geen verzameling stapelbaar ijzer in de woonkamer, maar slechts een iPad om alles te bedienen. Een iPad is daarvoor ideaal, want de enige zinvolle functie daarvan is als afstandsbediening voor hifi-, theater-, domotica- en fitnessapparatuur. Edoch, voorlopig staat hier de nieuwe Marantz 8802 en wordt vergezeld door een beknopt en leesbaar manual van ruim 340 pagina’s, die uw greep op het apparaat zullen verstevigen. Zoals gebruikelijk bij Marantz is het apparaat degelijk en uitermate verzorgd gebouwd, met de gebruikelijke verkoperde chassisdelen en de luxe aan meegeleverde accessoires. De consument kan hier terecht een stukje ‘pride of ownership’ aan ontlenen, want de AV8802 is wel een eyecatcher in de huiskamer. Daar komt bij dat het een ultiem speeltje is voor de tekkies onder de consumenten, want je kunt hier volledig op los. Heeft u zich wel eens afgevraagd waarom u bij Marantz zo’n enorme berg functionaliteit en techniek krijgt voor een relatief bescheiden bedrag, zeker als er AV-receivers worden gekocht die net even onder de topmodellen in de catalogus staan? Vergelijk dat met sommige buizenversterkers van de ‘high-end’-fabrikanten, waar je voor een paar trafootjes, vier buizen en wat restcomponenten 20K moet aftikken. Het is ondoenlijk om alle features van de 8802 te noemen en te bespreken. De highlights zijn Audyssey, Dolby Atmos, de 32bit/192kHz DA-converters, de mogelijkheid om (tegen extra kosten) naar Auro-3D te upgraden, upscaling naar 4K, de laatste HDMI-standaard, de ISF video calibratie, HD audio streaming (inclusief DSD) met support voor Spotify, Pandora en Flickr. Ook Airplay en de mogelijkheid om met PC’s en een NAS te communiceren zijn aanwezig, alsmede de Marantz app voor remote control. Vanzelfsprekend kan deze voorversterker met allerlei luidsprekerconfiguraties opereren. U dient zelf voor de benodigde eindversterkers te zorgen.