Om 13:30 uur werd begonnen werd met een demo, verdeeld over twee zeer mooi akoestisch geprepareerde zalen in het Polyhymnia complex, gegeven door David Chesky zelf in de ene en Henk Peters van HVT in een andere ruimte. Opstellingen waren gemaakt met B&W Nautilus speakers volgens de regels van het Chesky 6.0 Surround systeem. De op 55 graden geplaatste zijspeakers waren verhoogd tot een hoogte van zo’n 40 cm.
Als demo-materiaal diende de “Ultimate DVD Surround sampler & 5.1 set-up disc”, uiteraard van Chesky Records. Begonnen werd met het nummer “Lime House Blues” van Bucky Pizzarelli in DVD-Audio formaat. Er werd steeds overgeschakeld van 6.0 surround naar stereo om het gemis van achterspeakers en zijspeakers aan te tonen. Dit bleek inderdaad schokkend: bij het gebruik van alleen de front-speakers stortte het complete geluidsbeeld in en was er in plaats van een performance in een jazz-cafe slechts een raam over, waardoorheen naar muziek geluisterd kon worden. Het mooiste effect van het aanwezig zijn in de opnameruimte werd echter verkregen exact op de juiste plaats en wel op gelijke afstand van iedere speaker. De 6.0 opnames gemaakt in Ambisonics zijn inderdaad zeer plaatskritisch, wat een nadeel is t.o.v. opnames gemaakt met wijd uit elkaar geplaatste omnis, zoals zoveel gebruikt door o.a. Polyhymnia. Het holografische effect is echter zeer sterk aanwezig. Er wordt ook steeds door David Chesky benadrukt dat slechts op 1 luisterposite het geluid zal klinken zoals bedoeld. Bij een andere opname van de DVD, namelijk Ana Caram met het nummer “Telefone”, was dit effect veel minder aanwezig. Ook bij het wat experimentele nummer “Captain Courageous” van Carla Lother was dit het geval. Deze twee zijn namelijk op normale wijze opgenomen, met toegevoegde ambience. Het in- en uitschakelen van diverse speakers had hier veel minder effect.
Vanuit de zaal kwam het kritiek dat door het simpelweg uitschakelen van de zij- en achterspeakers er geen eerlijk vergelijk zou kunnen worden gemaakt met de stereo mix. Alleen al een afname van geluidsdruk doet het geluid minder spectaculair klinken. Het antwoord van David Chesky hierop was, dat er geen belangrijke informatie verloren ging bij deze omschakeling. De twijfel over de juistheid hiervan was echter groot in de zaal. Normaal zal er namelijk een “downmix” plaatsvinden van de surround speakers naar 2 kanalen. Bij deze methode echter, werden er gewoon 4 kanalen aan geluid “weggegooid”. Bij een Ambisonics opname moet het geluidsveld bij stereo-weergave opnieuw teruggerekend worden naar 2 kanalen. Bij meer speakers vindt er een totaal andere berekening plaats. Toch moet gezegd worden dat de op 55 graden geplaatste zijspeakers voor een goed deel het “gat” dat bij 5.1 opstellingen zo vaak kan worden gehoord tussen front- en surroundspeakers nu zo goed als afwezig was. Het geluid had een goede breedte- en diepteverhouding en had natuurlijke proporties.
Na deze toch wel boeiende demo werd er in een andere zaal nog geluisterd naar verschillende SACD opnames, o.a. van het Pantatone label, opgenomen door de technici van Polyhymnia. Hier viel op hoe plaatsonafhankelijk deze opnames zijn t.o.v. de 6.0 “B-format” opnames van David Chesky: op iedere plek in de zaal was het geluid zeer aanvaardbaar. Sowieso klinken de SACD opnames van Polyhymnia gewoonweg uitstekend en is de enorme kennis en traditie van Philips Classical zeer goed hoorbaar in de kunde van de tonmeisters.
Omdat HVT tegenwoordig kantoor houdt in een bijgebouw van het Polyhymnia complex, werd hier een kijkje genomen in de nieuwe luisterruimte (o.a. reeds gebruikt voor de meerkanaalsluidspreker multi-test in het mei-nummer van dit blad). Hier stond een set opgesteld van Tannoy Eyris speakers met Tag McLaren apparatuur en een mooie DLP breedbeeldprojector, die als set een kippevel-opwekkend stukje Roger Waters weergaf. De prima akoestiek van de ruimte viel op.
Het is verfrissend te zien hoeveel er op dit moment wordt geëxperimenteerd met multikanaals muziek. Niet alleen nieuwe formaten, zoals 2+2+2 en het 6.0 systeem van Chesky zijn noemenswaardig, maar ook de opnames in het gebruikelijke 5.1-formaat worden beter en beter. Het is een genot om deze opnames in zo’n goede kwaliteit te horen met topsets opgesteld volgens de regelen der kunst. Ik kan het alleen maar volmondig met Chesky eens zijn: Stereo is verleden tijd, leve multi-kanaals!
Rest mij namens alle uitgenodigde redactieleden van hifi.nl HVT (met name Henk Peters) en David Chesky te bedanken voor het organiseren van dit festijn, alsmede Polyhymnia voor het faciliteren.
