De onbekende buis

Zoals u al begrepen hebt had Ed dus een onbekend merk en type buis in de versterker gezet. Ik ben het met Ed eens dat het klankmatig erg fraaie buizen zijn, echter ik kan heel slecht tegen iets niet weten. Zeker niet als dat iets zo’n cruciale rol speelt in mijn buizenversterker. Ik moest en zou dus weten van welk type en merk de eindbuizen waren. Op het internet heb je zat site’s over buizen dus ben ik daar maar eens gaan spitten. Ook in het forum van HiFi.nl is een stukje geschreven m.b.t. de zoektocht. Mede door een aantal zeer actieve forumleden op HiFi.nl (nog bedankt allemaal) was ik er in 2 dagen achter. Eerst werd het een 6L6 echter klopte de buisvoet dan niet. Uiteindelijk kwam ik op een site de Sovtek 5881 (een equivalent) van de 6L6 tegen met exact dezelfde buisvoet. Wat opvalt is dat de 5881 buis oerdegelijk gebouwd is. Niks rammelende gloeidraden. Een en ander zit zeer solide in elkaar binnen in een stulp van dik glas. Inmiddels heb ik begrepen dat er voor een Audio Innovations 500 een grote keur aan eindbuizen mogelijk zijn. Naast de EL34 is het mogelijk KT66, 5881 of 6L6 buizen te gebruiken zonder aanpassing van het schema. E.e.a. maakt het experimenteren met buizen goed mogelijk. Vergeet niet dat er ook (klank)verschillen zijn tussen de merken onderling bij een zelfde buistype. Een Sovtek EL34 klinkt toch iets anders dan een EL34 van Svetlana. In vergelijking met de 5881’s vind ik een EL34 iets meer eigen karakter tonen.

Resume

Is het ‘t waard een (buizen)versterker te laten modificeren? In dit geval kan ik daar een volmondig ja zeggen, ondanks dat dit soms aardig in de papieren kan gaan lopen. De versterker is er qua klank duidelijk op vooruit gegaan. Uiteraard moet men er bij een buizenversterker op letten dat de buizen in goede staat zijn. Versleten buizen degraderen de klankkwaliteit van de versterker en een kapotte buis (afhankelijk van ontwerp van de versterker) kan zelfs schade aan de versterker aanbrengen. De meeste buizen van tegenwoordig gaan echter aardig wat branduren mee, dus vervang ze ook niet overhaast. Zeker niet als het om niet meer verkrijgbare en dus kostbare merken gaat. Een originele Mullard of Philips die nog 70% plate dissipation meet hoeft echt nog niet vervangen te worden.
Echter ook bijvoorbeeld lekkage (buis gaat dan vaak roze gloeien) kan een reden zijn de buis te vervangen. Bij twijfel kunt u de buis altijd laten nameten.

In principe is iedere Audio Innovations versterker het zeker waard. Dat bleek ook maar weer eens uit een e-mail die ik ontving van Rob Jacobs. Deze persoon heeft een Audio Innovations 300. Naar aanleiding van deel 1 vroeg hij zich af of het zinvol zou zijn de 300 ook eens naar Ed te sturen.
Ook hier moesten de buizen vervangen worden (zaten nog de originele precisions in). Na onderzoek bleek dat er tevens een fout zat in de tegenkoppeling. Deze was verkeerd-om aangesloten door een bedrijf dat eerder een uitgangstrafo vervangen had (krijg je dan mee-koppeling?). Ook een uitgangstrafo moest vervangen worden. Eenmaal terug bij de eigenaar kreeg ik weer een mailtje van Rob. Hij herkende de versterker niet meer terug (positief bedoeld) en is weer zeer tevreden met het geluid van zijn 300.

Vaak kan men met een modificatie het geluid op een hoger niveau brengen. Dit hoeft niet altijd d.m.v. vervangen van buizen te gebeuren maak dat kan b.v. ook door een potmeter te vervangen door een beter type zoals b.v. bij de Audion is gedaan (zie deel 1). Kortom, mits kundig uitgevoerd kan een modificatie van een op leeftijd zijnde versterker de prestatie’s naar een hoger plan tillen, zodat er weer jaren met plezier naar geluisterd kan worden. Met de Audio Innovations zal dat binnen deze set de komende jaren zeker gaan lukken.