REVIEW

Tan Dun / Toru Takemitsu / Hikaru Hayashi

Jan Luijsterburg | 08 mei 2008

De Moscow Soloists onder leiding van violist en dirigent Yuri Bashmet kijken op hun nieuwe album naar het Oosten. We ontmoeten drie componisten die de tradities van hun landen een confrontatie laten aangaan met de westerse wereld. Het feit dat alleen het tokkelinstrument de pipa door een oosterling bespeeld wordt doet niet af aan de overtuigingskracht van deze prachtig vastgelegde muziek.

Tan Dun / Toru Takemitsu / Hikaru HayashiTan Dun is de bekendste Chinese componist van het moment. Opgegroeid in China ten tijde van de Culturele Revolutie, opereert hij al jaren vanuit New York. Hoe de ontdekking van de westerse klassieke muziek een eye-opener van jewelste was werd mooi getoond op een recent besproken DVD.

Zijn Concerto For String Orchestra And Pipa uit 1999, dat hier zijn plaatpremière beleeft, is een mooie introductie tot zijn werk. Het is losjes gebaseerd op het voor het Kronos strijkkwartet en de ook hier te horen pipaspeelster Wu Man geschreven Ghost Opera. De vorm is wel meer conventioneel: de muzikanten hoeven niet tal van schalen met water, papier en slagwerkinstrumenten te bedienen, maar beperken zich naast hun eigen instrument tot wat schreeuwen en klappen nu en dan. Gebleven is het uitvoerig citeren uit Bach, eerst letterlijk door de strijkers, dan omgezet in een Chinese variant en uiteindelijk op de pipa. Tan Dun brengt met veel bravoure een unieke synthese tot stand in de vorm van schitterende, zeer overtuigende en aansprekende muziek.

Dat gebeurt ook voor de bekendste Japanse componist van de afgelopen eeuw, Toru Takemitsu, ooit een leraar van Tan Dun. Sterk beïnvloed door vooral het impressionisme van Debussy creeerde hij een even belangrijk als omvangrijk oeuvre, waarin muziek voor films een belangrijke plaats inneemt. Hij bewerkte drie fragmenten uit zijn soundtracks tot een suite voor strijkorkest, met een aanstekelijk walsje als uitsmijter. Nostalghia is geen filmmuziek, maar wel geïnspireerd op de film van Andrej Tarkovski, net zoals het ook naar deze film genoemde album van pianist François Couturier. Prachtig ijle, melancholieke muziek, met een glansrijke hoofdrol voor Yuri Bashmet op viool.

In het concert van de minst bekende van het gepresenteerde drietal componisten, Hikaru Hayashi, is Bashmet op de altviool te horen, waarbij Roman Balashov als vervangend dirigent optreedt. Het stuk doet sterk Oost-Europees aan – ik zou het zonder voorkennis absoluut niet in Japan gesitueerd hebben. Vooral Bartók lijkt een belangrijke inspiratiebron te zijn geweest. In twee lange delen, die samen een half uur duren wordt veel passie getoond en spanning opgebouwd, al ben ik er nog niet van overtuigd geraakt dat het werk van Hayashi kwaliteiten heeft van het niveau van Tan Dun en Takemitsu.

Dat neemt niet weg dat dit zowel een bijzondere als erg aantrekkelijke CD is. Unieke muziek, prachtig gespeeld en ook nog eens erg mooi opgenomen.


Aanvullende informatie:
Tan Dun: Concert for String Orchestra and Pipa
Toru Takemitsu: Nostalgia for Solo Violin & String Orchestra / Three Film Scores for Strings
Hikaru Hayashi: Concerto for Viola & Strings ‘Elegia’
Wu Man, pipa
Yuri Bashmet, viool, altviool, dirigent
Roman Balashov, dirigent
Moscow Soloists
Speelduur: 78:02
Label: Onyx 
Distrubutie: Codaex


EDITORS' CHOICE