DALI bestormt al even de lucratieve CI-markt met de Phantom-inbouwspeakers, wat de Denen recent aanvulden met een lijn passende Phantom-versterking. Er zijn wel meer oplossingen die in een rack passen, maar DALI haalt wat handige zaken boven om installateurs te verleiden. De clou zit in het laatste deel van de naam: Phantom CI AMP-4750 DSP…
DALI is al meer dan veertig jaar heel bekend in de hifi-wereld om zijn passieve en actieve luidsprekers, maar heeft in 2017 ook een intrede gemaakt in de custom install-markt. Het Deense bedrijf mikte meteen hoog met de introductie van de Phantom S-lijn, dat bestond uit inbouwspeakers die veel van het hifi-DNA van de Denen in zich meedroeg. In een tweede artikel gaan we daar verder op in, onder meer met een diepere test van de Phantom M-375 die ook in deze review aan bod komen.
In dit artikel draait het om de motor voor dit alles, de nieuwe Phantom CI AMP-4750 DSP.
De volgende stap na inbouwspeakers
Wel meer van oudsher in de hifi ingebedde bedrijven hebben zich op de professionele installatiemarkt gegooid. Die is heel groot in Noord-Amerika en is ook bij ons in Europa sterk groeiende, onder meer omdat architecten en aannemers brood zien in het aanbieden van nieuwbouw met een audio-oplossing meteen geïntegreerd. Daarnaast is er het fenomeen van de toegewijde thuisbioscoop, iets dat volgens meerdere partijen die we spraken al even in de stijgende lijn zit. Het gaat dan om projecten die van enkele tienduizenden tot veel hoger. Een bioscoop volgens de regels van de kunst inrichten en akoestisch in orde brengen heeft echt wel een prijs. Voor een merk als DALI is speakers leveren aan een installateur dus interessant. Maar nog interessanter is meteen al het nodige aanbieden om die inbouwmodules aan te sturen.
Zo komen we bij de CI AMP-4750 DSP die we hier bekijken en de CI AMP-2500 DSP die op hetzelfde moment werd voorgesteld. Het verschil tussen de twee modellen is het aantal versterkte kanalen (4 versus 2) en het vermogen (4 x 750 Watt versus 2 x 500 Watt), en de prijs natuurlijk (4.199 versus 2.199 euro). Zoals je zou verwachten in de CI-categorie gaat het om klasse D-versterking. “Van Deense bodem”, zegt DALI, zonder namen te noemen. Aangezien Denemarken bij uitstek een hifi-land is, zijn er wel wat opties op dat gebied.
Beide apparaten zijn bedoeld om in een 19-inch rack in te bouwen, met een 2U-hoogte. In theorie kun je ook de ‘oren’ verwijderen en het toestel bijvoorbeeld in een AV-meubel integreren.
Met die specs kan zo’n CI AMP-4750 DSP deel zijn van een audio-installatie die vanuit een technische ruimte speakers overal in huis aanstuurt of een partner zijn voor een AV-processor in een thuisbioscoop.
Vier zones
Er bestaat wel een aantal CI-versterkers die ook streaming aan boord hebben. Dat is niet het geval bij de CI AMP-4750 DSP, dat zich puur op versterking richt. Aan de pluszijde biedt dat installateurs meer keuze qua bronnen in functie van het project; sommigen vinden het qua support ook fijn om de streamer apart te houden. Of DALI plannen heeft voor een rack-gemonteerde streamer met – we zeggen maar wat – BluOS, is niet bekend. Bij NAD en Bluesound, merken die bij ons door DALI Benelux worden verdeeld, vind je wel relevante producten op dat vlak. De CI S1 bijvoorbeeld, een 1-zone BluOS-streamer op halve rackformaat. Voor deze test ging ik aan de slag met een Bluesound Node 2024. Niet echt een racktoestel, maar met de juiste accessoire kun je het wel in zo’n opstelling inbouwen.
De DALI CI-versterker beschikt trouwens wél over een DAC om digitale signalen aangeleverd via een coaxiale S/PDIF-ingang te verwerken. Analoge bronnen aansluiten kan dan weer via vier ingangen (RCA of Euroblock). De flexibiliteit geboden door de webinterface van de CI AMP-4750 DSP betekent dat je elke ingang kan toewijzen aan een zone, die je op zijn buurt kan koppelen aan de vier outputs (lees: luidsprekeruitgangen).
Dezelfde bron naar meerdere zones sturen is eveneens mogelijk, wat handig kan zijn als je in twee kamers een stereo-opstelling wil aansturen. Of pakweg op een groot terras vier buitenspeakers zoals de DALI Gardian OW-6 hetzelfde monosignaal cadeau wil doen.
De DSP maakt het verschil
Bovenstaande zijn natuurlijk logische zaken voor een CI-versterker met meerdere zones. Wat het DALI-toestel toevoegt zijn de extra digitale processingopties die je via de uitgebreide webinterface instelt. Zo kun je per output een delay toevoegen of een equalizer instellen. Wat opvalt is dat er heel praktisch is nagedacht toen de webinterface werd ontworpen. Als je een bepaalde delay instelt, zie je meteen wat dit betekent in termen van ms en meters afstand. Moet je dat zelf niet zitten berekenen.
Ook de equalizer zit goed in elkaar: je kunt werken met schuifbalken om zaken als frequenties en Q in te stellen, maar je kunt ook slepen op een frequentiebereik. Een veertiental filters maken het tweaken van geluid makkelijk. Als je tevreden bent en een aangepaste curve wil toepassen op andere speakers, dan kun je een EQ-preset kopiëren naar een andere zone. Dat spaart ook weer tijd uit.
Wat het Deense bedrijf ook nog slim heeft gezien, is dat installateurs inderdaad niet graag tijd verliezen met het fijn afregelen van een versterker voor een bepaalde speaker. Daarom is er een speakerbibliotheek voorzien met presets voor alle CI-speakers en -subwoofers van DALI die je per output kunt toepassen – een mooie aanmoediging om het ‘in de familie’ te houden.
Toen de CI AMP-4750 DSP in de testruimte arriveerde, was de firmware nog niet voorzien van een preset voor de Phantom M-375. Dat moest handmatig geüpload worden, wat op een halve minuut lukte. Inmiddels is er sinds mei een firmware die alle actuele Phantom-modellen ondersteunt.
Ducking
Ook aan inputzijde biedt de CI AMP-4750 DSP voor een custom install-versterker bovengemiddeld opties, waaronder een variabele gevoeligheid, een gain-trim en opnieuw een EQ-instelling. Lijkt misschien dubbelop, maar via deze weg kun je een klankmatige lacune aan bronzijde aanpakken zodat het meteen voor alle zones in orde.
De equalizer aan outputzijde is dan eerder om iets te tweaken dat je niet goed vindt aan de speaker.
Een praktische toevoeging is een toongenerator, zodat je pink noise of ruis naar speakers kan sturen. Vier instelbare mixes zijn ook wel nuttig, waardoor je ook meerdere bronnen fijnmazig kun mengen – een muziekbron en een microfoon bijvoorbeeld. Via de Zone-item in het hoofdmenu zijn er voor dergelijke scenario’s nog wel functies die je goed kunt gebruiken, zoals drie prioriteitsniveau voor ingangen. Zodat bijvoorbeeld spraak via een microfoon of een signaal van een smarthomehub voorrang neemt op de muziek die speelt. Weer flexibel is dat je dan kunt kiezen om de bron met voorrang volledig alles te laten overstemmen of te werken met ducking – dat de niet-prioritaire audiobron stiller speelt terwijl de bron met voorrang luider weerklinkt.
In een kleiner systeem is er misschien maar een enkele CI AMP-4750 DSP in combinatie met een bron of twee die voor de audionoden zorgt. Maar er zijn ook veel complexere projecten waarbij integratie tussen verschillende apparaten nodig is. De CI AMP-4750 DSP bezit op dat vlak uitgebreide powermanagement-opties en mogelijkheden via een GPIO-interface. Zo kan bijvoorbeeld een externe volumeregelaar de DALI-versterker bedienen.
Opbouwen met DALI Phantom-speakers
Het instellen van een custom install-versterker zoals deze verloopt wel wat anders dan bij een hifi-apparaat zoals je wel vaker op HIFI.NL/.BE ziet langskomen. Dat is niet vreemd; een installateur zal niet opkijken van hoe de CI AMP-4750 DSP moet worden ingesteld, al zal hij of zij misschien wel opkijken van de uitgebreide opties.
Het configureren vond ik zelf niet heel uitdagend. Een minpuntje in de testomgeving was wel dat de CI AMP-4750 DSP via de ethernetverbinding uit de doos een vast IP-adres aanneemt met een hoger subnet-cijfer. Op zich goed, want dat vermijdt conflicten met andere toestellen op het netwerk. Het nadeel is dat bij een goed beveiligd netwerk je niet zomaar een toestel op een ander subnet kunt bereiken. Door parallel contact te maken via wifi – want dat heeft de DALI-versterker ook aan boord – was het snel mogelijk om te kiezen voor DHCP-toewijzing voor de ethernetverbinding.
Voor de test van de CI AMP-4750 DSP sloot ik twee Phantom IW M-375’s aan. Omdat gaten maken in de woonkamermuur net te veel engagement vereist, monteerde ik de twee speakers in een paar mooie witte frames. Geen ad hoc-oplossing, want dergelijke frames heeft DALI in het assortiment voor projecten waarbij Phantom-speakers inbouwen in de wand geen optie is. Handig, ook voor mensen die een alternatief zoeken voor losse speakers en vallen voor de plaatsbesparing die een muurmodel biedt. Het Deense bedrijf heeft natuurlijk in het hifi-assortiment on-wall hifi-modellen, zoals de Oberon en Rubikore On-wall. Maar de Phantom M-375’s zijn een maatje groter, waardoor ze een stuk grootschalig klinken dan pakweg de Rubicon LCR’s die ik heel lang in surround gebruikte in de testruimte.
Meer laag is beter
Twee M-375’s klonken al heel goed, met muziek die breed de kamer werd ingestraald en veel detail geleverd door de combinatie van dome- en ribbontweeter. Ook in combinatie met films die via een LG-tv aan de muur werden afgespeeld (en met de Node via HDMI-eARC aangesloten) was de weergave uitmuntend. Dit voorjaar zijn er veel soundbars in de woonkamer de revue gepasseerd, in kader van tests voor zusterwebsite Techfi.nl. Daar zaten mooi presterende soundbars bij (en een paar mindere), maar de full-range stereo-ervaring geleverd door de CI-AMP en de twee DALI-inbouwspeakers is toch van een ander niveau qua soundstage en dynamiek.
Op de prestaties van de IW M-375’s wordt er dieper ingegaan in een later artikel, hier noteren we vooral dat de speakers afregelen voor de ruimte via de DSP-instellingen van de CI-versterker heel makkelijk was.
Bij actiefilms en bepaalde muziekstukken mocht het qua lage frequenties wel net iets meer zijn. Dat de frames met de IW M-375’s niet helemaal tegen de muur stonden, speelde daar vast een rol in. Vlak tegen de muur gemonteerd krijg je een stukje interactie dat de basrespons verbetert. Ook de eigen preferenties, want een toegewijde subwoofer vind ik zelf natuurlijk nog véél machtiger. Ja, het motto ‘meer laag is beter’, daar staan we wel achter. Zolang het niet overheerst, uiteraard! Van DALI krijgen we daarom nog twee stuks van de Phantom IW SUB S-100 toegestuurd, een passieve inbouw-subwoofer met een bijzondere 10-inch woofer.
Nu valt er zeker wel meer over die sub en z’n driver te vertellen, maar dat is iets voor een later artikel. Goed om weten is dat de Phantom IW SUB S-100 kan gemonteerd worden in een frame, waardoor het op een wand kan geplaatst worden. Best interessant, want hoewel de subwoofer best groot is, is het ook betrekkelijk dun. In een frame en met de meegeleverde (in dit geval witte) rooster krijg je dan iets dat vrij subtiel in een interieur kan verwerkt worden.
Inregelen van een subwoofer
Een eerste Phantom IW SUB S-100 toevoegen aan de opstelling was snel geklaard. Even de twee luidsprekerkabels aansluiten op een bijkomende output connector-blokje en deze insteken, daarmee was de fysieke connectie regelen. De flexibele webinterface van de DALI-versterker maakte de integratie in het groter geheel nauwelijks lastiger. Omdat ik eerst met een enkele sub wou werken en graag wou dat de sub het laag van beide kanalen zou ontvangen, wees ik Mix 1 (met inputkanaal 1 en 2 geactiveerd) aan als bron voor Zone C. Deze zone werd dan de bron voor de derde output, waar de Phantom-subwoofer aan hing.
Aansluitend regelde ik een equalizer in, met een scherpe lowpass-filter ingesteld op 85 Hz. Dan was het gewoon een kwestie van wat bekende muziekstukken en filmfragmenten verorberen om het volumeniveau van de sub ten opzichte van de speakers optimaal af te regelen. Toen ik later een tweede Phantom IW SUB S-100 toevoegde, was het even snel geregeld om elke sub te koppelen aan één kanaal (afkomstig van de Node) en te pairen met een specifieke IW M-375’s. De equalizer helemaal opnieuw instellen hoefde niet, want ik kon de Zone 3 EQ-preset gewoon kopiëren naar de zone 4 met de tweede Phantom-sub.
Het eindresultaat was een 2.2-opstelling die heel krachtig en dynamisch klonk, onder met zeer spectaculaire content als de lichtjes ridicule ‘Heads of State’ met John Cena als VS-president en Idris Elba als de Britse PM (foto boven, nu te zien op Prime, red.). Een rackgemonteerde klasse D-versterker kan wel eens een apparaat zijn dat qua vermogen geen hoge toppen scheert en qua dynamiek het op veilig speelt, maar bij de vuurgevechten, crashende brandweerwagen en explosies in ‘Heads of State’ nooit verzwakte.
Conclusie
Installateurs hebben wel wat keuze als het gaat om versterkers voor rackmontage. Waarom dan weer een nieuw merk overwegen? Wat de nieuwe vierkanaals Phantom CI AMP-4750 DSP van DALI naar voren schuift, maakt het zelfs in een druk speelveld een aantrekkelijke propositie. Want niet enkel is de basis heel solide en kun je rekenen op heel wat vermogen over vier kanalen, de Phantom CI AMP is bovendien een versterker die dankzij een DSP heel flexibel kan ingesteld worden.
Een sterkte daarbij is de heldere webinterface die bol staan van nuttige en handige functies. De ingebouwde speakerpresets voor DALI inbouwspeakers zijn zeker een bijkomende plus als je toch al daarmee aan de slag gaat. Maar ook met andere speakers is de DALI CI-versterker een geschikte motor en dat in heel wat scenario’s. Opnieuw, met dank aan de flexibiliteit geboden door de DSP en de interface.
DALI CI AMP-4750 DSP
4.199 euro | www.dali-loudspeakers.com
Beoordeling 4.5 / 5
