In een winkel wil je als winkelier producten aanbieden en verkopen. Dat is logisch. Maar wat als je meer wil en je klanten beter en uitvoeriger wilt voorlichten? Precies dat heeft het team van AudioExpert onder leiding van Peter van Tuijl en Ronnie Smits eind september vorig jaar gerealiseerd met hun schitterend gelegen AudioExpert Castle. Om meer mensen dan de noodzakelijke afspraak per klant met het mooie assortiment kennis te kunnen laten maken, is een bruisende showkalender van start gegaan.
Op 23 maart vond de aftrap plaats met een event rond de super Rega Naia platenspeler, terwijl 13 en 14 april van een show rond McIntosh met Sonus faber worden genoten. Bij dezen het verslag van beide shows.
AudioExpert Castle
Dankzij mijn werk als recensent ben ik al bij een vroeg stadium bij het AudioExpert Castle betrokken geraakt. 'Mooi' dekt hier nog niet eens de lading, want het gaat om een écht kasteel en ook nog eens schitterend gelegen aan de oever van de afgedamde Maas.
Dat zo’n monumentaal maar wel recent helemaal gerenoveerd bouwwerk heel veel ruimtes heeft kun je je al goed voorstellen – maar dan de invulling. Want serieuze audio in grote, hoge en vaak grillig gevormde vertrekken en soms zelfs zalen? Zou dat wel goed gaan? Maar Peter en Ronnie leek het niet te deren, dus zijn ze er vol energie helemaal ingegaan.
Langzaam maar zeker kreeg het wonder steeds meer vorm en werden de maar liefst 14 verschillende ruimtes door schuiven met de luidsprekers, inrichting en waar nodig akoestische maatregelen beter en beter. Hoewel het kasteel vanaf de start al over een grote variëteit aan verschillende mooie merken beschikte, is dat sinds de opening weer verder uitgebouwd en verfijnd. Alles vooral in dienst om de uiteindelijke consument een zo mooi mogelijke beleving te bieden en verder te helpen met de hobby, passie en vooral het muziek genieten.
Primeur & hoofdrol: Rega Naia draaitafel!
Op zaterdag 23 maart jl is het dan eindelijk zover en begeef ik mij voor een heuse primeur naar het op een spreekwoordelijke steenworp afstand van mijn woonplaats gesitueerde kasteel. Niet een primeur van een opening of nieuw ingerichte ruimte, maar voor de aftrap van het eerste showseizoen van AudioExpert Castle. En het is ook meteen een hele interessante. Want nieuwe modellen Rega platenspelers springen nu eenmaal niet als paddenstoelen uit de grond en een nieuw topmodel is nog veel zeldzamer.
De Rega Naia show van Bram en Sam Verellen van Rega-importeur Joenit staat in het teken van een tweetal prachtige analoge juwelen in een direct vergelijk met elkaar. De eerste is de inmiddels overbekende Rega Planar 10 draaitafel. Een bijna vedergewicht beauty met de voor Rega zo typerende minimalistische uitstraling.
Deze P10 was tot voor kort Rega’s topmodel en uitgerust met de RB3000 arm en voor deze show een Apheta 3 MC element. Zijn tegenstander is Rega’s nieuwe topmodel genaamd Naia. Dit compleet herziene ontwerp tilt de baanbrekende Rega plinttechnologie met een lage massa en hoge stijfheid naar een nog hoger niveau.
Dat is gelukt door gebruik te maken van een met grafeen geïmpregneerde koolstofvezel skeletplint met Tancast 8-schuimkern. Deze ultrastijve structuur wordt vervolgens verder versterkt met behulp van twee keramische aluminiumoxidebeugels. Hetzelfde materiaal dat is gebruikt om het opnieuw ontworpen, resonantie gecontroleerde keramische plateau te creëren.
Het plateau beschikt verder over een verbeterd vliegwieleffect, wat is bereikt door een specifiek, complex profiel erop aan te brengen. Maar daar blijft het niet bij, want ook het plateaulager is aangepakt en van zirconium verstevigd alumina (een keramisch materiaal) voorzien. De arm op de Naia is de RB-titanium, die is voorzien van een uit titanium vervaardigd verticaal lager en spindelconstructie. Het element is ten slotte de Aphelion 2 en dat is net als de Naia het topelement van deze Engelse fabrikant. Beide draaitafels worden gecompleteerd door een eigen bijpassende voeding, terwijl als phonotrap Rega’s Aura MC wordt ingezet. Dit is op het gebied van phono voorversterking hun referentie die het hoogtepunt vormt van tientallen jaren van elektronische ontwerpontwikkeling, om de allerbeste prestaties uit ieder MC element en vinyl afspeelsysteem te halen.
McIntosh voor- en eindversterkers met Sonus faber Aida
Nee, we zitten nog niet bij het volgende showverhaal wat gaat over deze twee merken. Maar ook al maakt Rega eveneens fraaie elektronica en zelfs bijpassende luidsprekers, de grote zaal in het kasteel is zoals de naam al zegt ‘groot’ en het team van AudioExpert wilde meer. Zo veel meer zelfs dat deze referentie Rega-componenten worden aangevuld door de top-of-the-line McIntosh C12000 voorversterker en twee bijna gewelddadig krachtige MC1.25KW mono eindversterkers. Dit enorme vermogen van 1.200 watt per kanaal wordt gebruikt om inmiddels Sonus fabers één-na-topmodel (het huidige topmodel heet Suprema) Aida absoluut moeiteloos aan te sturen.
Nu zou je denken dat weergevers met 92 dB rendement wel zo’n beetje met alle mogelijke versterkers overweg zouden kunnen, maar schijn bedriegt. Want de Aida is namelijk wel heel groot en complex, in staat tot een enorm frequentiebereik en uitgerust met maar liefst 8(!) verschillende luidsprekerunits. Afrondend zijn alle kabels de topmodellen van het bekende Amerikaanse merk AudioQuest en zorgt een Niagara 7000 lichtnetfilter van de gelijknamige fabrikant voor schone stroom.
Luisteren: Rega
De twee broers Verellen hebben door hun ruime ervaring de taken goed verdeeld. Hierdoor is het dit keer Sam die als een volleerd diskjockey het vinyl tussen beide draaitafels wisselt. Ook steekt hij de kabels om met als doel steeds van een identieke keten gebruik te kunnen maken. Bram geeft uitleg over de constructie en verschillen tussen beide spelers en daagt het in grote getalen toegestroomde publiek uit om te anticiperen op wat hij zegt. Hierdoor ontstaat een mooie groepsdynamiek en wordt de vreugde rond het indrukwekkend goed spelende systeem verder verhoogd.
Tja, en hoe klinkt zo’n topsysteem dan uiteindelijk?
Laat ik beginnen met het vertellen dat deze ruimte in het kasteel behalve heel groot ook is voorzien van een praktisch onzichtbaar goed op zijn taak berekend akoestisch plafond. Hierdoor is de akoestiek beter dan je zou verwachten voor zo’n grote en relatief lege ruimte en daar profiteert de set in hoge mate van. Ook de rest van de eerdergenoemde set laat beide platenspelers maximaal tot hun recht kunnen komen. De ervaring van beide analoog gedreven broers om een werkelijk professionele demo te geven spat er weer vanaf.
Niet alleen zijn de verschillen tussen deze twee top-draaitafelcombinaties opmerkelijk groot en zeer duidelijk te horen, ook de muziekkeuze doet prachtig afstand van de vaak ‘dood’ gedraaide audiofiele deuntjes. Naast bekende namen Mark Knopfler, Queen, Yello of Patricia Barber weten ze ook minder bekende zoals Frank Vander Linden met Nachtwerk of Imelda May met Life, Love, Flesh, Blood er haarfijn tussenuit te halen.
Het onderscheid
Laten we even de prijzen meenemen, want dan hebben we dat tenminste gehad. De standaard Planar 10 draaitafel zonder element kost 5.099 euro. Met Apheta 3 element zoals hij op deze show staat te spelen, stijgt dat bedrag naar 6.399 euro en wil je helemaal gek doen, dan kom je op 8.799 euro uit wanneer je kiest voor het top-of-the-line Aphelion 2 element. Het topmodel Naia draaitafel gaat zonder element voor 12.899 euro over de toonbank en kost met Aphelion 2 element – wat gezien de systeemsynergie sterk wordt aanbevolen – 15.999 euro. Oef, dat zijn zonder meer serieuze en hoge bedragen en dat voor een Rega? Het merk wat juist altijd bekend stond om zijn relatief voordelige prijzen en zeer sterker prijs-kwaliteitsverhouding?
Hoewel de prijzen voor deze twee topmodellen zeker veel hoger zijn, bieden ze nog steeds die hele sterke verhouding en dat is razendknap. Wanneer we van start gaan met de Planar 10, is vanaf het eerste moment een heerlijk snelle, puntige, zuivere en spot-on qua timing speelwijze waarneembaar.
Het geluid biedt een enorm inzicht in iedere opname, je gaat automatisch meebewegen met de muziek en van donker, sloom, bedeesd en saai, is nooit of te nimmer sprake. Maar Rega is met zijn topmodellen nog zo veel meer. Want het biedt nu ook mooie klankkleuren, zowel een strak als diep en krachtig laag en een beeldvorming die vroeger met vederlichte draaitafels nooit mogelijk was.
Naia
Wanneer de kabels worden omgeplugd en de Naia dezelfde software ten gehore mag brengen, houd ik onbewust mijn adem in. Want deze draaitafel ziet er op het oog hetzelfde uit, maar is wel meer dan dubbel zo kostbaar. Kan hij dat verschil wel waarmaken? Bang blijk ik er niet voor te hoeven zijn, want al bij de eerste klanken weet ik dat de Naia de grenzen nog veel verder weet te verleggen dan ik had verwacht. In eerste instantie gaan we wel wat terug qua spetterende levensenergie en het enthousiast ‘stuiteren’ door de muziek. Heel even lijkt het zelfs wat saaier, maar dat blijkt ongegrond en vooral te maken hebben met het feit dat de zintuigen zich nog even op de nieuwe presentatie moeten ‘kalibreren’. Daarna gaat het dak er werkelijk af.
De Naia klinkt nog minder als een platenspeler en nog meer naar een echt liveoptreden. Daarbij is het beeld in alle dimensies groter, is er nog meer rust en is er nog minder de typerende ‘vinylsignatuur’. Ook zijn er meer klankkleuren, lopen zowel het laag als hoog verder door, maar worden deze eigenschappen ook benut om een levensechte presentatie neer te zetten. Zo goed dat deze vedergewicht draaitafel van slechts 4,65 kilo – inclusief de sierlijk gevormde stofkap – bij het selecte groepje ‘beste’ draaitafels hoort die ik ken! Dus niet alleen in deze prijsklasse, maar zelfs ruim daarboven is deze Naia wat men in het Engels een ‘bargain’ oftewel koopje noemt.
13 & 14 april: McIntosh en Sonus faber show
De reden waarom ik de opeenvolgende McIntosh en Sonus faber show aan de hierboven besproken Naia knoop, is een hele logische. Want deze top-draaitafel wordt ook op deze tweede show van AudioExpert's festivalkalender in vol ornaat ingezet. Het grote verschil is de veel uitgebreidere McIntosh en Sonus faber context. In plaats van de Aida staan er deze 13 en 14 april maar liefst vijf verschillende opstellingen speelklaar opgesteld.
Voor ik van start ga ben ik eerst wat huiverig over de opkomst. Want het weer is deze dag fantastisch en het is heerlijk warm. Maar echt bang hoefde ik daar niet voor te zijn: de show blijkt met zijn vele honderden(!) bezoekers enorm succesvol te zijn. De grote parkeerplaats staat dan ook snel overvol en ook buiten de poorten zijn lange rijen geparkeerde auto’s te zien. Wauw! En er is nog iets wat mij opvalt. Want voor het eerst in 40 jaar zie ik een high-end audioshow waar bijna net zoveel dames als heren aanwezig zijn! Een goed teken en ook een dik compliment voor de omgeving, aanpak en organisatie van deze show.
Terug naar de verschillende opstellingen, waarbij ik bij het voorstellen prijstechnisch van laag naar hoog ga en voor de eerste kandidaat in één van de torenkamers beland. Hoewel er ook vierkante torens bestaan, gaat het hier om de ronde variant met een diameter van zo'n 5 meter.
Luidspreker van dienst is hier de Sonus faber Minima Amator II en dat is een handzame monitorluidspreker die kan worden uitgevoerd in massief walnoot of in een grijze grafiet tint. Het model kost 4.750 euro per paar zonder de mooie bijbehorende mooi voet van 1.500 euro, die is voorzien van een fraai Carrera marmer in zwart of wit.
Versterker en bron is hier een vreemde eend in de bijt: een McIntosh MTI100 geïntegreerde platenspeler. Een fenomeen waar zelfs ik als recensent nog niet eerder kennis mee heb gemaakt en feitelijk een platenspeler/versterker (met buizen in de voortrap!) en DAC met onder meer bluetooth ontvanger aan boord. Dus maximaal alles-in-één waarop je alleen de luidsprekers nog hoeft aan te sluiten. Goedkoop is al dit moois met 8.990 euro niet bepaald. Maar hey, het is wel een McIntosh en dit bijzondere Amerikaanse audiomerk maakt zowat de meest uitgesproken audioproducten die verkrijgbaar zijn.
Hoe klinkt deze kleinste en meest geïntegreerde set van de show? Nou, eigenlijk precies wat je zou verwachten van een model uit de Sonus faber Heritage serie. Licht warm, rijk, betrokken, gemakkelijk in het gehoor liggend, precies voldoende transparantie zonder saai te worden en met een ziel in de weergave waar je eigenlijk voor naar de jaren tachtig terug moet gaan. Voeg daarbij de kleine afmetingen en het schitterende materiaalgebruik en dit is echt een systeem voor de kwaliteitsbewuste fijnproever die liefst geen enorm systeem wil of kan neerzetten.
Maxima Amator
Voor de tweede setting begeef ik mij wat trappen omlaag om uit te komen bij een opvallend moderne ruimte met strak gestucte wanden met daarin twee systemen. De eerste is één van mijn persoonlijke Sonus faber favorieten en wel de Maxima Amator. Inderdaad de grote broer van de net beluisterde weergevers en ook weer net zo fraai uit massief walnoot vervaardigd. Deze moderne maar toch nostalgisch aandoende representanten zijn mede door hun vloerstaande afmetingen echter wel ineens 16.000 euro per paar.
Veel geld voor wederom ‘slechts’ een 2-weg systeem luidspreker, maar wát voor één. Nu zullen smaken altijd verschillen, maar wie in is voor een enorm pakkend, betrokken, kleurrijk en groots geluidsbeeld, kan bijna niet om deze Maxima Amator heen.
Aangestuurd door een McIntosh MA252 hybride geïntegreerde versterker (5.750 euro) met 2x100 watt vermogen aan 8 Ohm en een Aurender A15 netwerkspeler met ingebouwde DAC (9.250 euro), is dit puur klinkende en eenvoudig te bedienen systeem zowel enorm veelzijdig als multifunctioneel inzetbaar
Amati G5
Hoewel de volgende opstelling zich in dezelfde ruimte bevindt, gaan we wel fors in prijs omhoog. Toch is dat ook niet zo vreemd, want de nieuwe Sonus faber Amati G5 vloerstaanders tonen namelijk prachtig groots, luxe, volumineus en wat een prachtig materiaalgebruik en uitstraling. Consequentie is wel dat de nieuwe eigenaar er 35.000 euro per paar voor over moet hebben. Voor wie in de race is in deze prijsklasse, zal het model voor dat bedrag beslist hoge ogen kunnen gooien. De aansturing voor dit systeem bestaat uit de McIntosh C8 (5.490 euro) buizenvoorversterker die voor het midden en hoog een MC1502 (15.490 euro) buizen stereo eindversterker aanstuurt. Twee MC830 transistor eindversterkers (2x 5.699 euro) nemen vervolgens het laag voor hun rekening.
Een Auralic Altair G1.1 streamer (2.999 euro) zet door zijn ingebouwde hoge kwaliteits DAC ten slotte de digitale data om naar een bruikbaar analoog uitgangssignaal en het eindresultaat is een indrukwekkend klinkende set.
Het verschil met de voorgaande twee systemen is groot. Natuurlijk is het ook deels logisch dat het geluid steeds beter wordt, maar boven een bepaald niveau veranderen steeds meer facetten en parameters. Wat bij dit systeem met name opvalt is dat de zeggingskracht een forse sprong vooruit maakt en dat er steeds complexere muziek met een prachtige moeiteloosheid voor het voetlicht kan komen. De verfijning is daarbij heel plezierig en de bekende Sonus faber en McIntosh genen worden steeds verder uitgebouwd en geperfectioneerd.
Simpel gezegd kom je steeds dichter bij de muzikale realiteit, compleet met al zijn zeggingskracht, emoties, betrokkenheid en diepgang. Omgezet in echte muziek is het zowel swingen geblazen bij opzwepende muziek, als rustig genieten bij de meer gelaagde werken. Mooi!
Stradivari G2
Voor de volgende opstelling begeef ik mij naar visueel één van de mooiste en ook grootste ruimtes binnen het kasteel. Iets wat ook wel nodig is voor onze volgende luidspreker, de in mijn ogen schitterend dominante Sonus faber Stradivari G2. Dat dominante, of beter gezegd pontificale, ontstaat meteen door de zowel grote als vooral afwijkende afmetingen. Want hoewel de hoogte met 137,4 cm al best fors, maar nog niet uitzonderlijk voor deze prijsklasse (50.000 euro per paar), is de breedte van 71,5 cm dat zeker wel. Samen met relatief beperkte diepte van 42,8 cm ontstaat een bijzonder profiel.
Vroeger waren luidsprekers veel vaker breder dan diep (de AudioNote luidsprekers bezitten deze verhoudingen ook vandaag de dag nog steeds) en dan biedt ook een aantal specifieke voordelen. Vooral omdat je op deze wijze veel meer energie kan genereren dan met een smalle baffle. Hierdoor heeft de Stradivari G2 ook een opvallend hoog rendement van 92 dB en kan het meer het type presentatie leveren wat richting dat van een goede hoornspeaker gaat. Voor de aansturing wordt de beste McIntosh voortrap ingezet, de C12000 van 20.000 euro die zijn kleine analoge signalen doorgeeft aan de krachtige MC3500 buizen mono eindversterkers. Bijzonder is dat het model in een zeldzame zilver/zwarte kleurstelling is uitgebracht. Als ik het waarom daarvan even opzoek, blijkt dat te komen doordat het model is geïnspireerd op de originele MC3500 uit 1968!
Als bronnen kom ik in deze setting weer de prachtige Rega Naia draaitafel combinatie tegen. Terwijl als runner-up van een eveneens prachtige Ideon Ion DAC gebruik wordt gemaakt. Dit Griekse merk is heel bijzonder door zijn eigen originele denkbeelden, en op HIFI.NL vind je er als Nederlandse primeur al een eerste test van. De Ion wordt tijdens deze demo door de zelfs nog indrukwekkender Ideon Absolute Stream en Absolute Time reclocker aangestuurd en het geheel is een mooi gekozen tegenhanger van de top-Rega.
De sound
Het eerste wat ik meteen herken is de spontane en uitgewogen weergave van de Rega Naia. Niet dat er een duidelijke signatuur over het geluid wordt aangebracht, maar de alertheid, muzikale omlijning en muzikale zeggingskracht zijn bijzonder aanstekelijk. Ook het Ideon trio met zijn tape-like sound zet zijn beste beentje voor. Het geeft daarmee doorgang aan typische digitale deugden zoals diep, strak laag, groot 3D-ruimtebeeld, vervormingsvrijheid en een mooi realistische weergave. Dit alles brengt de Stradivari G2 op enorm duidelijke, maar ook betrokken wijze voor het voetlicht, waardoor het echt een weergever die je als luisteraar met huid en haar in de muziek trekt. Daarbij is er geen moment sprake van stress, irritatie of afleiding.
Dat laatste valt ook goed te zien doordat het mobieltje bij iedereen in de broekzak blijft en alles wat het systeem weergeeft als een spreekwoordelijke spons door het publiek wordt opgezogen. Voeg daar het schitterende uiterlijk en de mooie grijze graphite (het model is er ook in Wenge en Red) houtafwerking aan toe en er staat iets heel bijzonders te spelen. Ideaal voor wie – met een grote woonomgeving – in is voor uitgesproken producten.
Aida
Dan het klapstuk van dit evenement, eveneens in de grote zaal van het kasteel. Ik heb het dan natuurlijk over de fameuze en reusachtig grote Sonus faber Aida (109.998 euro). Wederom uiteraard aangestuurd door de top McIntosch C12000 voorversterker en de al eerder in dit verhaal genoemde, indrukwekkend krachtige MC1.25KW mono eindversterkers. Nieuw is in dit verband de top MCD12000 (SA-)CD speler (14.990 euro), en extra aanvulling is de toevoeging van de uit Eindhoven afkomstige Grimm MU2 muziekserver. Eén van de allerbeste apparaten in zijn genre en inmiddels wereldwijd gelauwerd.
Hoewel veel in deze set-up – op de bron na – hetzelfde is als tijdens de eerste show, hoor ik wel een heel andere invalshoek. Deels heeft dat te maken met de andere muziekkeuze. Demonstrateur van dienst en tevens Fine Sounds Benelux-directeur Rob Hullekes draait of beter gezegd drukt hier op de virtuele knoppen en haalt een enorme reeks lekker pakkende nummers van tal van artiesten tevoorschijn. Muziek die weliswaar lekker in het gehoor ligt, maar ook onbekend genoeg om te prikkelen. Maar dan de Aida met deze aansturing. Dit is gewoon een echt groot en complex weergavesysteem. Een concept waar alle knowhow van deze Italiaanse fabrikant in verwerkt zit en dat in staat is om ontzettend compleet te klinken.
Geweldig geluid
En dat doet het dan ook met verve. Want behalve dat het complete frequentiebereik kan worden weergegeven, is er ook die geweldige moeiteloosheid, gigantische 3D-beeldvorming waar je bijna in kan verdwalen en een realisme waar je meteen kippenvel van krijgt. Het Sonus faber Suprema topmodel heb ik tot op heden nog niet gehoord, maar tot dat moment is de Aida met afstand de beste Sonus faber voor mij. Het systeem kan alles weergeven wat je er maar op ‘afvuurt’ en klinkt met alle muzieksoorten even goed. Een echte top allrounder voor het selecte groepje kopers die het zowel kan betalen, thuis ook kan plaatsen als het er ook voor over heeft.
Over de fraaie McIntosh spullen heb ik het verder nog niet gehad. Dat is ook lastig omdat je niet precies weet wat ze eraan bijdragen. Wat ik wel kan zeggen is dat luidsprekers van dit kaliber doorgaans heel kritisch zijn en alles laten horen wat ervoor staat. Ik kom ook wel vaker in het kasteel en heb ook gehoord wat andere versterkers op de Aida deden. Vanuit dat kader is deze setting heel goed, moeiteloos en compleet. Een lust voor oog en oor.
Conclusie
Een uitgebreid showverslag van twee heel interessante evenementen, die tegelijk erg onderhoudend waren – voor thee, koffie en versnaperingen is ruimschoots gezorgd. Rega is een merk om echt in de gaten te blijven houden en zowel de Planar 10 als nieuwe Naia draaitafels presteerden hier enorm goed. Je kunt ze zelfs compleet geïnstalleerd bestellen, waarna het grote genieten al snel thuis van start kan gaan. Voeg daarbij hun geringe gewicht, kleine afmetingen, een schitterend design en een faire prijs en er staat hun vast een mooie toekomst te wachten.
De opvolgende Sonus faber met McIntosh show is min of meer complementair, maar wel veel uitgebreider en daardoor minstens zo interessant. Dit evenement toonde wat mij betreft wederom aan waarom het AudioExpert Castle één van de meest bijzondere audiolocaties van ons land is. Hier is gewoon alles aanwezig.
Een prachtig landschap, natuur zover het oog reikt, gratis parkeergelegenheid voor de deur en vooral de ruimte in het kasteel om alles mooi tot zijn recht te laten komen en te ontdekken Zowel Sonus faber als McIntosh voelen zich hier als een vis in het water, wat leidde tot vijf overtuigende demo’s. ‘Voor ieder wat wils’ gaat hier ten volle op, een ideale manier om vrijblijvend indrukken op te doen voor een eventueel toekomstige aankoop.
