Op 3 november jl. verscheen het derde album van Minco Eggersman en Theodoor Borger, in de trilogie van UNIFONY geheel conform getiteld UNIFONY III. De minimalistische en dromerige muziek wordt dit keer perfect aangevuld met de zangstem en het harpspel van niemand minder dan Moya Brennan, voormalig lid van het wereldberoemde Clannad.

De Keuze van Kroese is een (semi-)wekelijkse rubriek van Menno Bonnema. Op vrijdag bespreken we een nieuw muziekalbum (lp, cd of bluray audio) dat ons getipt is door (online) platenzaak Kroese – kroese-online.nl.

UNIFONY III (LP)

Om maar gelijk met de deur in huis te vallen: de UNIFONY albums I en II waren mijn aandacht ontglipt. Deze review is dus mijn eerste kennismaking met het werk van Minco Eggersman en Theodoor Borger, de twee drijvende krachten achter de UNIFONY trilogie. Het is een bijzonder aangename kennismaking geworden, kan ik daar gelijk aan toevoegen. Niet voor niets vind je de reviews van UNIFONY I en II door Eric de Boer ook al op deze website.

Na mij verdiept te hebben in het verleden van beide heren bleek ik toch al in aanraking gekomen te zijn met eerder werk van Minco Eggersman. Ten tijde van At The Close of Every Day kwam het album The Silja Symphony op mijn pad. Het maakte veel indruk en mocht veel draaibeurten in mijn cd-speler maken. Ik legde toen ook de link met de muziek van Radiohead. Dat had te maken met de symfonische sound. De naam van deze band zal later weer terugkeren in deze review.

The Silja Symphony kwam ter wereld in 2004. Nu bijna twintig jaar later horen we op UNIFONY III een heel ander geluid. Hoewel toen ook al een vreemde eend in de Nederlandse pop-bijt, kun je  vaststellen dat Eggersman samen met zijn compagnon Theodoor Borger anno 2023 muziek maakt die in weinig opzicht meer te maken heeft met popmuziek in het algemeen. De muziek is helemaal opgeschoven naar verstilde, melancholische jazzy achtige muziek. Geen of nauwelijks drums, geen gezongen teksten, maar minimalistische soundscapes met veel repeterende grooves.

Van symfonische rock naar deze meer minimal music, het lijkt een hele grote stap, maar in het geval van Eggersman is dat gewoon een logische ontwikkeling. Deze evolutie heeft plaatsgevonden in de tijd dat Eggersman zich toelegde op de compositie van filmmuziek. Veel van die films hebben hier niet veel aandacht getrokken en dus ook zijn bijbehorende muziek niet. Maar daar kwam dit jaar verandering in. Voor de vierde speelfilm van Jaap van Heusden, De Man uit Rome, verzorgde Eggersman de soundtrack. Hij won daarmee het Gouden Kalf voor beste filmmuziek. Dat zal er zeker voor zorgen dat ook de muziek van UNIFONY III een breder publiek zal weten te bereiken.

Een andere factor die een ruimere aandacht voor dit album en deze muziek zal opleveren, is de inbreng van gastmuzikante Moya Brennan, ooit lid van de legendarische Ierse band Clannad. Een terugkerende gastmuzikant is de trompettist Nils Petter Molvaer. Deze Noor heeft zijn sporen al verdiend met het componeren en produceren van muziek die zich bevindt op het scheidsvlak van jazz, ambient en elektronische muziek. Brennan en Molvaer vormen zonder meer de zoete kersen op de smaakvolle taart die Eggersman en Borger met UNIFONY III hebben weten te creëren.

De muziek op dit album is zoals al gezegd minimalistisch met dromigere soundscapes. Elders las ik de voor mij aansprekende typering ‘filmmuziek zonder film’. De stem van Brennan is anders dan ik gewend ben, veel minder met galm en ‘’verdwijnt’ ditmaal ook niet in een stemmenkoor. Nee, ze zingt bijna ‘kaal’, ik zal het maar even ‘unplugged’ noemen. Brennan zingt geen teksten, maar bedient zich alleen van klanken. In het fenomenale nummer Approach bijvoorbeeld, wellicht het minst introverte nummer op dit album.

Leuk detail: op de Audio Show iEar' 2023 was er ook ruimte voor een presentatie van UNIFONY III. Op bovenstaande foto vlnr Eelco Grimm, Guido Tent, Jan Theodoor Borger en Minco Eggersman.

Hoewel Brennan de grote naam is op dit album, wil ik toch vooral ook de credits geven aan het trompetspel van Molvaer. Het zorgt voor zo’n lekker weemoedig, melancholisch gevoel. Daar zal ook zeker het herfstachtige weer buiten aan hebben bijdragen. Het trompetgeluid met veel lucht vormt voortdurend de rode draad op deze plaat. Op het één na laatste nummer ‘Neigh’ waan je je in een prachtig verstild wit winterlandschap. Het nummer is subtiel ingekleurd met allerlei geluiden, terwijl Brennan zingt. Het doet me dan weer in de verte aan het experimentele werk van Radiohead denken. Daar zijn ze weer. Zou het aan de mastering van Bob Ludwig liggen, de man die ook met Radiohead heeft gewerkt? Het zou zomaar kunnen. Hij zal ongetwijfeld zijn steentje hebben bijgedragen aan het werkelijk fantastisch mooi opgenomen album.

Vooral het laag heb ik op een vinyl album nog zelden zo goed gehoord, in timing en finesse. Ludwig komt zelf met de vergelijking met het latere werk van Ryuichi Sakamoto. Zelf moest ik aan David Sylvian en het ambient werk van Brain Eno denken. Niet de minste namen om mee vergeleken te worden…

Kakofonie staat voor ‘geluiden die door elkaar klinken, lelijk klinkend’. Daar tegenover staat Unifony.  Het is het Engelse woord voor éénstemmigheid. UNIFONY III klinkt prachtig.

Muziek: 8.0
Klank: 9.3
Label: Volkoren
Speelduur: 40 minuten
www.unifony.com | te bestellen bij Kroese Online