Het mag dan over en out zijn met de iPod, overtuigde mobiele muziekfans waren allang vertrokken richting betere muziekspelers of DAP’s. Ze kwamen onder meer bij FiiO terecht. Het Chinese merk oogst al veel succes met een reeks geavanceerde spelers. Maar zoiets als hun imposante en luxueuze FiiO M17 heb je echt nog nooit gezien.
FiiO is een van de merken die richtinggevend is geworden als het gaat om betere muziekspelers. ‘Beter’ als in: écht ontworpen voor muziekweergave, uitgerust met een correct geïmplementeerd DAC-gedeelte en een krachtige hoofdtelefoonversterker, en met ondersteuning voor audiofiele zaken als hi-res-playback en upsampling. Daarmee willen deze spelers een alternatief zijn voor de smartphone die de meeste mensen voor hun muziekplezier gebruiken. Binnen de brede consumentenelektronica is het een niche misschien, maar onder meer headfi-liefhebbers weten wel waarom zo’n DAP de moeite waard is.
Nu is de M17 die we hier bekijken zelfs binnen de DAP-trend een buitenbeen. Uiteraard krijg je voor zijn prijs van 1.799 euro een echt vlaggenschip met indrukwekkende technische specs in handen. En net als concurrerende topmodellen biedt het een ongelooflijk buffet aan uitgangen en functies. Maar waar de FiiO boven het maaiveld uitsteekt is op het vlak van schermgrootte en met dank aan een lading mogelijkheden die elders zelden voorkomen. We denken dan onder meer aan het speciale THX AAA-gebaseerd versterkerluik.
De FiiO M17 is dan ook eerder een desktop-speler dan een toestel dat je even snel in je broekzak steekt (wat trouwens enkel zou lukken als je cargopants met brede zijzakken draagt). Mobiel? Eerder transporteerbaar. Dit is naar ons gevoel een speler die je meeneemt om pakweg op kantoor of tijdens een zakenreis in even hoge kwaliteit als thuis te luisteren. Zijn groter formaat maakt de FiiO daarnaast net wat geschikter dan kleinere spelers als een bron binnen een groter hifi-systeem.
De M17 wil uiteindelijk het beste van twee werelden bieden: de flexibiliteit van een mobiele speler, maar met de kracht en mogelijkheden van een groter desktop-model. We kunnen je alvast dit verklappen: hoe lang de review hieronder ook mag zijn, we raken alsnog maar een bloemlezing van de beschikbare functies aan.
Potig ding
De volledig in aluminium opgetrokken FiiO M17 maakt meteen indruk door zijn robuuste afwerking en gewicht. We leggen hem naast onze Samsung Galaxy S21 Ultra – een hele grote smartphone – en de FiiO is nauwelijks kleiner. En vooral drie keer dikker. Het toestel is hele solide en massief, het geeft heel veel vertrouwen. Veel scherpe hoeken en afgeschuinde kanten zorgen voor een strak uiterlijk.
Er zijn ook veel aandachttrekkers op de M17, gaande van lichtgevende pijltjes aan beide zijkanten tot een grote verlichte volumeknop aan de bovenkant. En niet zomaar ‘licht’. Naargelang de modus waarin je het toestel gebruikt, worden er andere kleuren getoond. Zo kun je in een oogopslag zien welke Bluetooth codec er gebruikt worden of welke type hi-resmateriaal afspeelt. Over knoppen gesproken: er zijn er veel. We tellen er tien. Dat zijn er veel, gegeven dat je de M17 voornamelijk bedient via het immense 6-inch aanraakscherm. Die toont alles haarscherp, dankzij een hoge 1.080 × 2.160-resolutie.
Ons oog valt ook op de meegeleverde accessoires. Eén in het bijzonder is echt ongewoon: een stand met een ingebouwde grote ventilator. Of je die extra koeling nodig hebt, hangt wat af van het gebruiken. De stand is sowieso handig als je aan je bureau zit te luisteren. FiiO levert tevens een heel mooie case uit leder mee die de speler goed verpakt en beschermt. Met een metalen rooster achteraan zodat de M17 het hoofd koel kan houden. Wel fijn dat je voor deze prijs echt een volledig pakket krijgt. Niets extra's nodig.
Alle mogelijke aansluitingen
Daarnaast zijn er op de FiiO zeven aansluitingen te bespeuren. Waarom zoveel? Omdat de M17 voor heel veel scenario’s ontworpen is. Voor hoofdtelefoonfans zijn er vier uitgangen, zowel on- als gebalanceerd te gebruiken. High-end IEM’s stop je in de 2,5-mm poort, je nieuwe hoofdtelefoon in de 4,4-mm Pentaconn, en dan kun je nog iets kwijt in de 3,5- en 6,3-mm poorten. Zowel de 3,5-mm als de Pentaconn-uitgangen kunnen ingezet worden als line-outs naar een versterker met analoge ingang. Of een ander toestel, zoals een paar actieve speakers.
Gebruik je de M17 als digitale bron, bijvoorbeeld bij een geïntegreerde versterker, dan kies je voor de coaxiale uitgang. Die dubbelt ook als coaxiale ingang, mocht je bijvoorbeeld een cd-speler digitaal op de DAC van de M17 willen aansluiten. Er zijn twee USB-C-poorten. Een ervan kun je inzetten om de speler tot externe DAC voor je computer om te vormen. Of sluit een externe schijf aan om nog meer muziekopslag te krijgen (of muziekbestanden naar de interne opslag over te zetten). De M17 komt met een bescheiden 64 GB opslag, upgradebaar met een geheugenkaartje naar een maximum van 2 TB.
Ten slotte kan de M17 via USB ook aan een USB klasse B-ingang op een versterker of aparte DAC hangen. Het werkt dan als netwerktransport. Hadden we al gezegd dat je veel kanten uit kan met dit toestel?
Volledige Android-ervaring
Op de meeste FiiO-spelers draait Android, het OS ontwikkeld door Google en aanwezig op vele smartphones. Dat is ook bij dit vlaggenschip het geval. Wel past FiiO de software aan om het te optimaliseren voor een DAP. Dat moet wel, want Android is uit de doos niet altijd zo sterk op vlak van audiofuncties. Dat pakt FiiO aan, onder meer met een Music-app die onder meer hi-resbestanden bitperfect afspeelt. Deze app is het echt het controlecentrum van de M17 als het gaat om audio. Een beetje verder duiken we er even verder in.
De fabrikant kiest er wel voor om Android niet extreem te vereenvoudigen, zoals rivaal Astell & Kern dat bijvoorbeeld doet. Op de FiiO M17 vind je gewoon de Play Store van Google en kun je alle mogelijke apps installeren. Ja, ook Facebook en Buienradar, als je dat zou wensen. Het betekent vooral dat je de apps van alle mogelijke streamingdiensten kunt gebruiken op deze speler. Of bijvoorbeeld een DLNA-app zoals BubbleUPnP of Roon. Die laatste kan wel de ingebakken Android-beperkingen niet omzeilen en zal hi-res downsamplen. Het is te hopen dat FiiO een aangepaste Roon-client zal voorzien of dat Roon eindelijk de beloofde update uitbrengt waardoor het op Android wél hi-resmateriaal native kan afspelen.
De Play Store gebruiken betekent echter wel dat je de speler koppelt met het Google-ecosysteem. Het kan ook anders, want via de Applications-app kun je veel streaming-apps rechtstreeks via FiiO downloaden. Je vindt hier onder meer Apple Music, Deezer, Qobuz, Spotify en Tidal. Ten slotte kun je ook via officieuze app-markets werken. Kortom, je hebt wel wat keuze als het gaat om waar je juist je apps haalt.
Er zijn voor- en nadelen aan een volledige Android-ervaring. Iets dat FiiO ook herkent. Daarom kun je schakelen naar een ‘pure’ modus die volledig gericht is op muziek. In deze stand toont de M17 enkel de Muziek-app en worden andere apps gesloten. Het is een interessante vraag of muziek in deze modus opeens beter klinkt. Je wordt in elk geval verlost van storende meldingen; we kregen ook de indruk dat het batterijleven iets beter werd.
Nog meer modi
Dat de M17 past in heel veel scenario’s blijkt ook weer als je het menu waarin je schakelt tussen modi onder ogen krijgt. Naast de Android-modus en de Pure Music-stand kun je het FiiO-vlaggenschip nog in verschillende andere gebruiksmodi plaatsen.
Een handige is de USB DAC-modus. Je gebruikt deze wanneer je de M17 bekabeld aansluit op een computer of een netwerktransport (zoals de iFi Audio Zen Stream, bijvoorbeeld). De speler verschijnt dan als externe DA-convertor die zo goed als alle hi-resstreams kan verwerken. Dit lijkt ons bijvoorbeeld interessant als je aan je pc in hoge kwaliteit wil luisteren, bijvoorbeeld via Roon of Audirvana. Maar het opent eveneens de deur naar een heel ander gebruik: de M17 als bron in een hifi-systeem. Als je bij bronnen geneigd bent om te denken in termen van full-sized apparaten, dan lijkt dat misschien een merkwaardige keuze. Een toestel als de M17 is, onder meer dankzij die batterijvoeding en de upsampling-opties, nochtans zeker een valabele optie voor dit scenario. De stand is in dit scenario ook heel nuttig.
Wat kun je nog qua modes? De M17 als Bluetooth-ontvanger of als AirPlay-apparaat instellen, twee standen die het makkelijk maken om muziek te stramen naar de FiiO. Je kunt ten slotte opteren voor een SPDIF RX-modus, waarbij je een optische kabel kunt aansluiten.
De muziek-app
Als je de M17 op klassieke wijze gebruikt om eigen bestanden af te spelen, dan kom je snel bij de FiiO Music-app uit. Het is een speler-app die nagenoeg alle formaten afspeelt, maar even bol staat van leuke en nuttige functies. De mooie presentatie van albumhoezen in je muziekcollectie en de VU-meter die je schermvullend kunt tonen zitten eerder aan de kant van ‘leuk’. Zaken als een equalizer en een rits audio-opties zijn vooral ‘nuttig’.
De FiiO Music-app vindt een goede balans tussen gebruiksgemak en veelzijdigheid. Het biedt een strakke, eenvoudige bediening als het gaat om muziek kiezen en afspelen. Wil je echter tweaken, dan vind je alle opties netjes in een apart menu gegroepeerd. De app kan ook gebruikt worden om muziek over het netwerk af te spelen. Er is ook een modus om je muziekbestanden draadloos over te dragen vanaf je laptop. De M17 met de kabel aansluiten om wat extra liedjes te laden hoeft dus niet.
Even over de specs
Het zou absurd zijn om alle specificaties van dit apparaat uit te lichten. FiiO heeft, zoals nog meer Chinese merken, immers de neiging om zoveel mogelijk specs en functies te voorzien. Wat vinden wij belangrijk aan de M17? Om te beginnen is er het DAC-gedeelte, dat hier bestaat uit twee ESS ES9038PRO-chips die elk een kanaal voor hun rekening nemen. Deze DAC-chips zijn elk achtkanaals; FiiO zegt die acht kanalen op slimme wijze te hebben gecombineerd om zo de vervorming nog lager te maken.
De DA-converters sturen hun analoge output daarna richting een THX AAA 788+, de allerbeste dual-mono-versterkerschip van het bedrijf. Voor de M17 kreeg die volgens de fabrikant een upgrade ten opzichte van het standaardonderdeel. Vandaar het ‘+’-teken. Interessant, want de THX AAA-technologie legt zeer mooie specificaties voor. Beter dan de meeste alternatieven.
Als je dan kijkt naar wat het maximale vermogen is van de M17, ontdekken we wel iets interessant. Deze speler bezit een grote accu (van 9.200 mAh – er zijn powerbanks die kleiner zijn) die ongeveer 11 uur meegaat of je kunt de FiiO met een forse 12V-adapter van stroom voorzien. Dit is niet zomaar een manier een manier om die batterij sneller op te laden. Dat kan ook via een van de USB-poorten. Met de stekker in het stopcontact en de adapter schakelt de M17 echter een tandje hoger qua versterking. Je kunt dan een “over-ear headphone mode” selecteren die bedoeld is voor lastig aan te sturen hifi-koptelefoons, zoals de Beyerdynamic DT1990 250 Ohm of Sennheiser HD 650 die we in de testruimte hebben liggen. De speciale modus komt naast drie gain-standen te staan die je altijd kunt kiezen en waarmee je de speler afstemt op de impedantie en gevoeligheid van je gekozen koptelefoon.
Dankzij de keuze voor de ESS-chip kan de M17 nagenoeg alle hi-resmateriaal aan, tot 768 kHz/32-bit PCM en DSD512. MQA-bestanden uitvouwen kan ‘ie ook.
Alle toeters en bellen
Het is je wellicht wel duidelijk dat FiiO voor dit toestel alles op alles heeft gezet op vlak van technologie en mogelijkheden. We werden tijdens de langere testperiode wel vaker verrast door de impact van een of ander instelling die ergens in de instellingen begraven werd. We moeten daarbij wel opmerken dat je bij een review net op zoek gaat naar elke kleine optie en mogelijkheid. De meeste real-life-gebruikers zullen een speler zoals deze in één scenario toepassen. Dan ben je minder bezig met alle menu’s uit te pluizen en ben je snel bij je muziek. Vooral in de Pure Music Mode of als we in Android Mode de Fiio Music-speler gebruikten, vonden we de ervaring heel toegespitst op het luisteren. En dat lijkt ons een primaire reden waarop je überhaupt voor een DAP kiest. Na die eerste verkenningsfase ga je toch gauw in deze app (of je favoriete streamingdienst-app) blijven vertoeven. Al kunnen we ons toch een bepaalde klasse audiogeek bedenken die met veel plezier alles uitzoekt dat de M17 te bieden heeft.
De MDR-Z7M2 is niet zo’n moeilijke hoofdtelefoon, dus we verwachten niet dat de M17 echt problemen zal hebben om deze gesloten Sony’s aan te sturen. Een tikje baszwaar en een tikje wollig, maar wel uitstekend om naar iets als Jack White’s ‘Fear of the Dawn’ (Qobuz, 24/96) te luisteren.
De THX AAA-versterking heeft inderdaad vermogen op overschot maar ook controle, waardoor de stevige drum van ‘Into the Twilight’ strak uit de drivers knalt en opzwepend werkt. We proberen ook even de upsampling naar DSD-modus. Dat de behuizing van de M17 dan een stukje warmer wordt, merk je al na enkele minuten. Echt heet is het nu ook weer niet. Die stand met ventilator lijkt nog altijd wat overdreven, maar wellicht kun je met deze accessoires wel betere prestaties en batterijduur verkregen.
De DSD-upsampling voegt wel verfijning toe, iets dat we nog meer realiseren als we later op de Sony’s naar een aantal klassieke werken van Benjamin Britten luisteren. Nog meer overtuigd zijn we na de overschakeling richting een Sennheiser HD 650 die we gebalanceerd aansluiten. De M17 moet harder werken om deze Duitser van muziek te voorzien, maar doet dat wel moeiteloos. Het weergave van kleine nuances en microdetail doet de FiiO-speler echt wel goed. De cello’s bij ‘Un Rivage’ van Gaspar Claus – in het bijzonder de cello die een herhalend motief in de achtergrond speelt – worden wel heel levensecht neergezet.
De volgende track op ‘Tancade’, ‘Une Foule’, maakt het echt wel duidelijk: deze speler kan inderdaad de vergelijking aan met betere ‘grote’ desktop-toestellen. Niet alleen is de contrabas in de achtergrond echt diep en rijk, de twee melodielijnen met strijkers zijn groots en discreet neergezet op de Sennheiser. Dit is een heel fascinerend album van Claus, neoklassiek maar met meer variëtie dan wat sommige andere moderne componisten produceren. Misschien komt het door het occassionele gebruik van traditionele instrumenten.
Daarna luisteren we nog verder met de gesloten DT1990. Een andere ervaring – logisch, gegeven het gesloten design – maar nog altijd heel fraai. We noteren tijdens het luisteren met de Beyerdynamic en andere koptelefoons vooral dat het DAC-gedeelte heel goed aansluit bij de lineaire THX-versterking. Het is niet de eerste keer dat we deze oplossing horen; er zat een iets andere THX-chip in de THX Onyx-stick. De belofte van een transparante, lineaire versterkingsbron lijkt het wel waar te maken, afgaande op wat we hier bij de M17 horen. Zo goed als alles wordt uit die HD 650 gehaald, een echte klassieker die wat ouder mag zijn – maar je nog altijd echt kan belonen. Er zit ook wat verschil in de weergave tussen de FiiO M17 en de Astell & Kern Kann Alpha, ook uitgerust met een (lagere) ESS-chip. Waar die laatste iets meer analytischer uit de hoek komt, vinden we de FiiO een tikje warmer en vlakker. Dat geeft het een ontspannen luisterprofiel.
Als Aziatisch merk kan FiiO de liefhebbers van in-ears niet negeren, een categorie die in die contreien naar het verluidt nog populairder is dan hier. We hadden al de 2,5-mm gebalaceerde uitgang gesignaleerd, iets dat vrijwel enkel door duurdere IEM-bouwers wordt toegepast. De M17 lijkt dus helemaal klaar voor de betere in-ears, is dat ook zo? Even de AKG N5005 en de gevoeligere FiiO FH7 aansluiten, leert dat de outputs op een lage gain vrij van ruis zijn. De zwarte achtergrond die je nodig hebt om rustig te kunnen luisteren? Die is present, wat deze speler qua hoofdtelefoontypes echt universeel maakt.
Conclusie
Als je op zoekt ben naar een high-end muziekspeler die echt in elk scenario past, moet je niet verder kijken dan de FiiO M17. Het krachtige THX AAA-versterkergedeelte en het gesofistikeerd DAC-luik betekenen dat dit toestel kan wedijveren met heel veel grotere desktop-oplossingen. Zo moet je ook naar de prijs kijken. Het is een duurder apparaat als je het ziet als een mobiele speler, maar als totaaloplossing voor thuis is het weer een stukje redelijker. De FiiO M17 is vooral een vlaggenschip dat je waanzinnig veel tuning-opties en streamingmogelijkheden biedt.
FiiO M17
1.799 euro | www.networkmediasystems.eu
Beoordeling 4,5 op 5
