REVIEWEsoteric

Review Esoteric K-03XD SACD-speler en discrete DAC met Grandioso G1X en Merging Clock-U master klokken

Werner Ero | 21 mei 2022 | Esoteric

SAMENVATTING

Over de Esoteric K-03XD SACD-speler/discrete DAC, valt ontzettend veel te vertellen. Het apparaat is dan ook tot veel in staat en is mede door het verwerken van alle disc en weergaveformaten bijna de ideale alleseter. De mechanische constructie behoort bij het beste wat er voor dit bedrag te koop is. Qua weergave past deze speler het beste in een uitgebalanceerde, breedbandige set die liefst tevens over een mooi hoog oplossend vermogen beschikt

PLUSPUNTEN

  • Als een tank gebouwd
  • Fantastisch mooi SACD-loopwerk
  • Grote variĂ«teit aan gebruiksmogelijkheden
  • Zeer solide, kleurrijke, gelaagd ruimtelijke en muzikale weergave
  • Referentiekwaliteit laagweergave
  • Trots bezit

MINPUNTEN

  • Vraagt solide meubel of rack met de nodige vrije ruimte

Wie aan topklasse digitale bronnen denkt komt al snel bij bekende namen als Accuphase, dCS, MSB, Grimm, Auralic en Naim terecht. Toch ontbreekt er nog een belangrijke aanbieder in dit sterke spelersveld en dat is Esoteric. Een zeer toegewijde Japanse onderneming die een dochter is van het in 1953 opgerichte Teac. Sinds 1987 is het merk haar eigen weg gegaan en voert het behalve de topklasse digitale bronnen waar het bekend door is geworden, ook andere producten zoals versterkers, kabels, streamers en masterklokken. In deze test staat de nieuwe K-03XD Super Audio SA(CD)-speler centraal.

De Esoteric K-03XD Super Audio SA(CD)-speler is een ronduit indrukwekkend apparaat wat woorden als superieure bouwwijze en ‘pride of ownership’ nieuwe betekenis geeft. Om de kwaliteit op een zelfs nog hoger plan te krijgen, betrek ik in het laatste deel van deze test ook de machtige Esoteric Grandioso G1X en de zeer uitgebreide Merging +Clock-U masterklokken in dit spannende vergelijk.

Hoewel het ontwikkelen en vervaardigen van een digitale bron op papier nog niet eens zo enorm lastig lijkt (het is immers vooral een hele berg enen en nullen die ‘alleen’ maar ongehinderd moet worden doorgegeven), blijkt de praktijk veel complexer. Zo gecompliceerd dat de ingenieurs van technologisch voorhoedeloper Esoteric er zelfs hun dagelijkse boterham van hebben kunnen maken, en met succes. Want al sinds eind jaren tachtig staat de naam Esoteric garant voor digitale topklasse en spelen vele muziekliefhebbers wereldwijd, met de buitengewoon solide gebouwde machines van deze Japanse high-end fabrikant.

Ook bij de voor deze test te bespreken K-03XD blijkt het al meteen weer om een flink uit de kluiten gewassen SA(CD)-speler met uitgebreide DAC functionaliteit te gaan. Zeker de periode waar we nu in leven komt het bijna als een shock om na 40 jaar opnieuw oog in oog te staan met een product wat zo uit de heerlijke jaren tachtig en negentig lijkt te zijn weggelopen. Want wauw, wat een robuuste bouwkwaliteit en een constructie, die een val van een trap zo maar zou kunnen overleven.

Toch gaat het hier ondanks het forse aankoopbedrag, waar je zelfs een fatsoenlijke nieuwe auto(!) van zou kunnen kopen, nog steeds om ‘slechts’ een instapmodel. Binnen het uitgebreide Esoteric gamma zijn er namelijk nog drie duurdere spelers die op een nog hoger plan moeten presteren. Maar laten we snel teruggaan naar het onderwerp van deze test, en kijken en vooral luisteren wat voor moois deze intrigerende machine voor ons in petto heeft.  

Esoteric K-03XD

In een tijdspanne waarin voornamelijk gestreamde media en het oplevende vinyl het voor het zeggen lijken te hebben, zouden we bijna vergeten dat ook de aloude cd en sacd discformaten nog altijd springlevend zijn. Natuurlijk hebben deze inmiddels oude geluidsdragers de laatste jaren best het nodige in moeten teren. Maar toch gloort er ook hoop voor liefhebbers van deze fysieke geluidsdragers. Want net zoals bij vinyl is er ook bij de zilverschijfjes de laatste jaren steeds meer sprake van een hernieuwde belangstelling.

Daardoor is het best opmerkelijk dat de eerst nog neergaande trend van de afgelopen jaren maar weinig invloed op de Esoteric koers heeft gehad. Nu heeft dat voor een deel zeker met het meer conservatieve Azië te maken, maar ook in het onverminderde geloof in deze fysieke media en dat het leveren van topkwaliteit uiteindelijk alles overwint. De oorspronkelijke K-01/K03 series vormt al vanaf 2010 een geduchte speler binnen de ultra high-end digitale bronnen. Een koers die bij de nieuwe K-03XD onverminderd wordt doorgetrokken en volgens de fabrikant een grote sprong voorwaarts zou moeten maken. Met een gewicht van maar liefst 28(!) kilo en afmetingen van 44,5 cm breed, 16,2 cm hoog en 43,8 cm diep, maakt het met dikke, afgeronde zilver- of naar keuze zwartkleurige aluminium panelen afgewerkte apparaat, vanaf het eerste moment veel indruk.

Persoonlijk vind ik deze extreem robuuste bouwwijze en het karakteristieke Esoteric lijnenspel met de typerende blauwe display en LED indicaties bijzonder fraai. Toch zal ook niemand ontkennen dat ondanks de goed geproportioneerde verhoudingen er ook een zeer nadrukkelijk ‘bulky’ apparaat voor je neus staat.

VRDS Atlas

Een van de hoofdredenen van deze als een tank geconstrueerde behuizing, is het onderbrengen van het ‘pièce de résistance’ van dit apparaat. De kenner weet dan dat ik het over het extreem solide VRDS Atlas disc loopwerk heb, die je op bovenstaande afbeelding kunt zien. VRDS staat voor ‘Vibration-free Rigid Disc clamping System’. De Atlas-generatie is volgens Esoteric het best klinkende transport in de geschiedenis van het merk. In vergelijk tot de voorgaande generaties is de Atlas variant zelfs nog robuuster en stiller geconstrueerd en nu ook met een anti-vibratie geometrie uitgerust. Daarbij is tevens gestreefd naar een nog betere mechanische stabiliteit en maken ook een nieuw motor, spindel en lade ontwerp deel uit van het nieuwe ontwerp.

Hoewel het te ver gaat om ieder detail uit de doeken te doen, is de aandrijfmotor nu aan de onderzijde in plaats van bovenzijde gemonteerd. Hierdoor kunnen vibraties effectiever worden afgevoerd en wordt de aftast-nauwkeurigheid van de laser verder opgevoerd. Voor een lager zwaartepunt is het totale transport veel breder en minder hoog en is de spindel voorzien van enkelpunts lagering in plaats van de dubbele lagers van zijn voorganger. In de massief-aluminium lade zijn minder uitsparingen uitgefreesd waardoor het antiresonantie-gedrag is verbeterd. Ten slotte is de lademechaniek beter gedempt, waardoor deze soepeler opent en sluit.

Master Sound Discrete DAC

Het andere meest innovatieve verschil van de nieuwe XD serie betreft de overgang van ‘standaard’ ingekochte DAC chips naar een compleet eigen ontwerp genaamd Master Sound Discrete DAC. Achter deze naam bevindt zich één van de meest grensverleggende DAC architecturen van dit moment, namelijk een 64 bit / 512 Fs delta-Sigma modulator die onafhankelijk opereert voor PCM en DSD. Laatstgenoemde is in staat tot maar liefst 22 MHz rekenkracht. Als onderdelen wordt van een extreem hoge kwaliteit discrete componenten gebruik gemaakt, terwijl zelf geprogrammeerde FPGA (Field Programmable Gate Aray) chips de zelf geschreven algoritmes bevatten.

Doordat discreet opgebouwde schakelingen groter zijn, nemen ze ook aanzienlijk meer ruimte in. In de praktijk wil dit zeggen dat de K-03XD allesbehalve een grote, holle lege kast is en opmerkelijk vol met verschillende prints die de discrete schakelingen bevatten. Een dubbele ringkern voedingstrafo’s met 650.000uF aan capaciteit voorzien het geheel van de benodigde stroom.

De nauwkeurigheid van de gebruikte weerstanden is trouwens het meest kritische deel wanneer je een werkelijke hoge resolutie DAC ontwikkelt. De onderdelen die in de XD modellen gebruikt worden zijn daarom van origine ontworpen voor meetapparatuur. Hun kwaliteitsniveau is veel hoger dan de zogenaamde 'audiophile grade' onderdelen en daarnaast geselecteerd door heel veel uren intensief luisteren.

Zoals het Esoteric betaamt is ook aan het klokgedeelte bovengemiddelde aandacht besteed. Het bevat acht onafhankelijke componenten voor iedere deel van het signaalverwerkingsproces en is geënt op zowel maximale snelheid als nauwkeurigheid. Een goed iets, want hoe beter de klok, hoe natuurlijker en gelaagder de presentatie zal zijn en hoe meer microdynamische contrasten de weergave zal kunnen bevatten.

Bediening

Terwijl de voorzijde er nog typisch uitziet als de bekende SA(CD)-speler, dus met aan-uitschakelaar, display, disclade en loopwerktoetsen (allen van aluminium en voorzien van een precies drukpunt), wordt met name aan de achterzijde de high-end inborst pas echt zichtbaar. Hier zijn behalve single ended (RCA) en gebalanceerde (XLR) analoge uitgangen, ook aansluitingen voor het eigen analoge Esoteric verbindingsprotocol ESLINK-Analoog en een Word klok ingang aanwezig. Drie digitale ingangen voor optisch, USB en SPDIF coaxiaal en een zeer fraaie solide aluminium eigen ontwerp afstandsbediening met een SACD speler en versterker zijde ronden het complete plaatje af.

Merging+Clock-U

De Merging+Clock-U vormt in eerste instantie een wat vreemde eend in de bijt van deze Esoteric test, maar is dat bij nader inzien toch niet. Want gezien de hoge kwaliteiten van de K-03XD is het ook razend interessant om ook eens een andere top klok te proberen. De uit Zwitserland afkomstige Clock-U van studiomerk Merging is zeker in zijn zelfs nog nauwkeuriger Clock-U variant één van de beste en meest nauwkeurige binnen zijn soort op de wereldmarkt. Geheel toevallig bezit de zeer solide en fraai afgewerkte behuizing dezelfde rondingen als de Esoteric producten, waardoor het duo ook visueel goed bij elkaar past.

Over het nut van het zo nauwkeurig klokken van digitale data hebben de Merging ingenieurs het volgende te zeggen: "Het klokken van digitale audiosignalen is van cruciaal belang om de best mogelijke consistentie en betrouwbaarheid te bereiken. De ervaring van Merging in het omgaan met de uitdagingen van het perfect synchroniseren van digitale apparaten in onder meer studio omgevingen, is van onschatbare waarde gebleken. Zo zorgt hun RAVENNA-netwerktechnologie ervoor dat het veel gemakkelijker is geworden om supernauwkeurige timing-informatie naar alle aangesloten apparaten te verspreiden. Maar de Merging +Clock is niet alleen ontworpen om binnen een RAVENNA-netwerk te synchroniseren, maar voorziet ook in een directe hoge prestatieverbinding van andere merken die een Word klok ondersteuning bieden. De +CLOCK is verder nog uitgevoerd met twee 10 MHz synchrone uitgangen voor andere hoogwaardige componenten en bevat tenslotte ook nog een set van maar liefst zes Word Clock uitgangen voor professionele toepassingen." 

De klok van deze test is de +Clock in de duurste en beste Clock-U uitvoering en kost een bijna shockerende 40.235 euro. Het gaat hierbij om een Ultra Low Noise ontwerp, waarbij de ongelofelijk lage waarde van slechts 20ppb wordt gehaald. Er is van dit merk ook een minder extreem geprijsde Clock-L verkrijgbaar die slechts 20.125 euro moet opbrengen. De kern van beide modellen wordt gevormd door een extreem geselecteerde OXCO kristaloscillator die is gekoppeld aan een Q-dempingsysteem. Deze opzet vermindert de effecten van mechanische vibraties die aanwezig kunnen zijn in de luisteromgeving.

Esoteric Grandioso G1X

Het leuke van deze test is dat ook het Japanse Esoteric natuurlijk niet achter wilde blijven en min of meer in dubio stond. Want of er kwam een beter betaalbare G-01X Master Clock omdat die mooi bij de prijs van de K-03XD SA(CD)-speler aansloot, of ze wilden voor het topmodel Grandioso G1X gaan. Met name omdat de prijs van 31.000 euro en het prestatieniveau dan het dichtste bij Merging zou komen. Uiteindelijk is voor laatstgenoemde gekozen, waardoor ik als unicum ook de absolute top van dit Japanse merk in de luisterruimte mocht ontvangen.

Tja, mensen – en dan wordt er echt wat je ruimte binnengedragen. Want waar de K-03XD en Merging al zeer indrukwekkende machines zijn, blijkt in ieder geval visueel de Grandioso G1X er toch met de hoofdprijs vandoor te gaan. Dit is duidelijk de hoogste high-end liga en dat komt in alles tot uiting. Van de buitengewoon luxueuze, uit dikke aluminium panelen vervaardigde behuizing (44,5 cm breed, 13,2 cm hoog, 44,8 cm diep en 23 kilo zwaar), tot zelfs een ingebouwde oven! En dan niet zo maar één, maar eentje die gebruikmaakt van vacuümisolatietechnologie en door middel van een computergestuurd verwarmingselement de door Esoteric zelf ontworpen kristal oscillator op exact de juiste temperatuur houdt.

De G1X is verder volledig uitgerust met dezelfde Esoteric-HCLD-buffercircuits als worden gebruikt in de Grandioso C1X lijnvoorversterker. Deze bufferversterker heeft een extreem krachtige stroomtransmissiecapaciteit en een breed bereik met een vlakke frequentierespons tot 180 MHz. Deze kenmerken dragen in hoge mate bij aan het uitgezonden zuiver 10 MHz sinusgolfsignaal naar ontvangende eenheden.

Hoewel iets minder genereus dan bij de Merging+Clock-U, kunnen ook op de Grandioso G1X toch nog altijd 5 digitale bronnen met een 10 MHz Word clock aansluiting worden aangesloten. Verder valt er buiten de instelbare sterkte van de blauwe LED indicaties niet zoveel aan deze klok te zien of in te stellen, wat erg nieuwsgierig maakt naar de gehoormatige bevindingen.

Luisteren SA(CD)

We hebben hier dus een SA(CD)-speler met een hoogwaardige losse DAC functionaliteit en twee van ’s-werelds beste masterklokken in de luisterruimte. In de eerste ronde moet ik bekennen dat ik het eerste kwartier alleen maar bezig ben geweest de disclade van de K-03XD open en dicht te doen. Het gaf mij een waar haptisch genoegen en een soort van kippenvelgevoel wat je doorgaans alleen maar krijgt als producten mechanisch of op een ander gebied enorm excelleren. Voor wat betreft de weergave van de fysieke zilverschijven (in deze ronde nog zonder externe klok) zit de balans al vanaf het eerste moment in een wezenlijk andere hoek dan de vroegere Esoteric producten die hier hebben gelogeerd. Want in plaats van een weergavekarakter wat in het midden/hoog soms ietwat koud, statisch en de analytische kant opging, blijkt de XD ontwerprichting veel meer de vloeiende, meer betrokken organische kant te kiezen.

Van ‘valse’ warmte is hierbij gelukkig geen sprake, terwijl het algehele geluidsbeeld op een enorm solide laagfundament staat. Mooi is dat dit gebied niet zozeer bombastisch of op enigerlei wijze overheersend is, als veel meer echt fysiek en kernachtig de muziek ondersteunt. Je merkt dus gewoon aan alles dat hier zeer veel aandacht aan de voeding, het zelfontworpen DAC gedeelte en de constructie is besteed.

Flexibel bevestigd bovenpaneel

Wat dat laatste betreft lijkt het wel of de ontwerpers mijn gemor uit het verleden daadwerkelijk hebben gehoord. Want zelfs de meest solide en zware behuizing komt op een gegeven moment in trilling en blijft daar door de hoge massa vaak ongewenst lang mee doorgaan. Eén van de maatregelen die de Japanse ontwerpers daarom hebben genomen, is het bovenpaneel niet volledig vast op de behuizing te schroeven maar op zeer specifieke wijze scharnierend/bewegelijk te maken. Tijdens het uitpakken schrik je als je het niet weet helemaal rot, omdat je natuurlijk niet verwacht dat het paneel ogenschijnlijk los komt van de behuizing. Maar al snel blijkt dat het slechts over een kleine afstand is te verschuiven en het daardoor geen kwaad kan. Ik vind het bovendien een origineel idee om op gecontroleerde wijze met de ongewenste trillingen en resonanties af te rekenen.

Wanneer ik verder ga met het beluisteren van een deel van mijn collectie cd’s en sacd's valt op dat de K-03XD weliswaar kleur bekent en niet een hyper neutrale discspeler blijkt te zijn. Maar dat deze tonale inslag ook een prachtig tegenwicht vormt van de grote hoeveelheid soms zelfs best schraal klinkende digitale bronnen op de markt. Een prachtig voorbeeld hoe de Esoteric met muziek omgaat ontstaat bij het schitterende klassieke album van het Nederlandse label trptk genaamd ‘Halo’. Hierop speelt Ilonka Kolthof Piccolo en Ralph van Raat piano.

Fluistert, zingt, huilt en schreeuwt

Ilonka heeft er zelf het volgende over te zeggen; "Ik ben ervan overtuigd dat de piccolo een nieuw tijdperk is ingegaan. Na jarenlang als een kleur in het orkest te zijn gezien, is het tijd dat dit prachtige kleine instrument op eigen kracht het podium verovert. Ondanks zijn verwaarloosbare grootte herbergt de piccolo een verrassend rijk klankpalet. Zijn expressieve kracht en uitgesproken karakter bieden eindeloze mogelijkheden om het te verheffen tot de rangen van solo-instrumenten, gelijk aan de fluit, de viool, de piano, enzovoort."

Zelden kon met deze mooie woorden meer kracht worden bijgezet dan bij dit album weergegeven over de K-03XD van Esoteric. Want wat een klankkleuren, kracht, tastbaarheid en gevoel. Maar ook de akoestiek van de Jurriaanse Zaal van De Doelen in Rotterdam is door het trptk opnameteam met hun uitmuntend goede DPA microfoonopstelling prachtig gevangen. De piano (Steinway Model D Concert Grand) is heel fraai geregistreerd en bij tijd en wijle weet deze bijzonder interessante en minder bekende klassieke muziek daadwerkelijk te betoveren. De luisteraar volledig ontkoppeld van een hifi gevoel achterlatend. Natuurlijk gaan ook jazz, pop en rock als de spreekwoordelijke brandweer en weten sacd’s de lat zelfs nog hoger te leggen. Je hoort heel duidelijk dat het oplossend vermogen nog verder stijgt en de verfijning en zeggingskracht op een nog hoger niveau komen. Wel is het goed te weten dat echte DSD opnames op sacd op deze Esoteric fors zachter uitsturen dan cd’s. Dat is niet erg en de klank is er niet minder om, maar het is wel heel duidelijk waarneembaar.

Met Merging+Clock-U

Bijna als een spannend geestesoog lonkt links van de disclade een blauwe LED. Zonder Masterklok blijft deze uit, maar sluit je een bijpassende (10 MHz) klok op achterzijde van de speler aan (en kiest in het menu de juiste instelling), dan licht de indicatie na een paar keer knipperen op en blijft vervolgens continu branden. En doet het iets zo’n klok? Voor mensen die dit nog nooit hebben kunnen horen zal het vast een heel vreemd idee zijn. Je sluit in dit geval een peperdure Word klok aan op een sacd-speler waarvan je weet dat er voor dit bedrag ook al een echt goede klok aanwezig is. Waarom dan toch zo’n optie aanbieden? Omdat Esoteric en Merging er rotsvast van overtuigd zijn dat met een werkelijk goede aparte klok het totaalniveau nog verder kan stijgen.

Nu weet ik van een andere (studio) opstelling al een beetje waar de Merging+Clock-U toe in staat is, maar toch is het wederom bijna bizar wat er allemaal in de weergave verschuift en vooral verbeterd. Zo neem ik vanaf de eerste seconde nog realistischer en meer verdiepte klankkleuren waar. Ook is er een groter ruimtegevoel en is het heel bijzonder om ineens de echte fysieke lucht van de opnameruimte waar te nemen. De artiesten zijn er ineens met een vanzelfsprekendheid die kippenvel veroorzaakt en dat is ongeacht de muziekstijl of artiest die je draait. Een kleine keerzijde is er misschien ook, want in geval van deze combi (Merging met Esoteric) wordt de muziek ook een tikje ‘lijziger’ gespeeld. Alles is op zich beter en meer tastbaar, maar de muziek lijkt ook wat te vertragen waardoor je soms net wat minder sensatie kunt ervaren. Wel is er meer tastbaarheid en natuurlijkheid, maar soms ook net wat minder spannend. Uiteraard heeft dit alles ook te maken met de gezamenlijke combinatie en bevind de Merging klok zich hier natuurlijk binnen een ‘vijandig’ samenspel. Desondanks is de presentatie heel vaak bijna buitenaards goed en biedt het een beleving die realiteitshifi in een nieuw daglicht plaatst.

Mét Esoteric Grandioso G1X

Wat gebeurt er als je een superklok van een ander merk vervangt door het eigen topmodel van Esoteric in de vorm van de majestueuze Grandioso G1X? Op zich zou je zeggen dat een extreem nauwkeurige klok al zo dicht bij perfectie zit, dat een andere eveneens ‘perfecte’ klok daar niet veel meer aan zal kunnen veranderen. Maar niets blijkt minder waar, want tot mijn grote verbazing wijzigt de weergave na de eveneens enorm goede Merging+Clock-U nogmaals sterk.

Waar de Clock-U een volstrekt natuurlijke presentatie zonder enige overdrijving aan de dag legt, geeft de Grandioso G1X de weergave van K-03XD juist meer steroïden. De oorspronkelijke eigenschappen van de speler blijven daarbij op zich behouden, maar verdrievoudigen als het ware. Noem het met andere woord voor een ultieme high-end gevoel.

Een mooi album wat de kwaliteiten van deze Grandioso superklok prachtig tot uiting laat komen is Patricia Barber met Live: A Fortnight In France. Vooral op nummers als Gotcha, Norwegian Wood en Whiteworld is de livebeleving ineens zo hoog en intens, dat ik onbewust mijn adem af en toe even inhoud. Het is jammer dat maar zo weinig mensen de kans krijgen (of nemen) om zo’n kwaliteit digitale bron zelf eens in de eigen thuis situatie te horen. Want ook zonder klok staat er nog steeds een buitengewoon begerenswaardig apparaat te spelen.

Luisteren DAC    

In de laatste ronde negeer ik de aanstekelijke en ‘gedragen’ kwaliteiten van het state-of-the-art VRDS Atlas sacd-loopwerk en ga verder met de bij mij logerende muziekservers. Hierdoor kan ik een heel onthullend inzicht krijgen wat betreft de prestaties van de door Esoteric zelf ontwikkelde Master Sound Discrete DAC.

Net als bij het afspelen van de fysieke media speel ik eerst zonder en daarna met de twee externe klokken. Hoewel het wel en niet gebruiken zich in grote lijnen hetzelfde gedraagt als bij het Atlas loopwerk, blijkt al snel dat de verschillende muziekservers hier toch nog meer baat bij hebben. Met andere woorden gaat ieder van deze apparaten meteen nog een stuk beter presteren met de Merging of Esoteric klok erbij.

Maar wat ook meteen opvalt is de juist minder eufonische en meer ‘neutrale’ speelwijze wanneer van alleen het DAC-gedeelte gebruik wordt gemaakt. Of het hier nu om een bewuste voicing van het ontwerpteam gaat weet ik natuurlijk niet, maar wel kan worden gesteld dat het losse DAC-gedeelte van de K-03XD daardoor waarschijnlijk en nog grotere groep mensen aan zal kunnen spreken. Prachtig is daarbij dat het rotsvaste en solide diepe laag wat ik ook al waarnam bij het afspelen van disc, ook bij gestreamde muziek volledig overeind blijft. Maar ook het midden en hoog worden volledig ontdaan van eventueel overgebleven artefacten. Daardoor ontstaat een weergave die ik het best als ‘weldadig’ en luxueus zou willen omschrijven. Of noem het een Mercedes S klasse gevoel of eten in een werkelijk goed restaurant.

Duidelijke verschillen

Ook is duidelijk te horen wat de onderlinge verschillen van de door mij gebruikte muziekservers zijn. De Grimm Audio MU1 met zijn hoge natuurlijke realisme en zijn grootse gelaagde stereobeeld, de EVO master met zijn mooie zachtheid, ontspannen speelwijze en on-digitale verfijning. De Aqua Acoustics LinQ belicht op zijn beurt weer een heel ander palet aan tonale eigenschappen, waarbij zijn aanstekelijke punch, strakheid, omlijning en speelvreugde opvallen.

Hoewel ik tijdens de periode natuurlijk ontzettend veel muziek heb afgespeeld, benoem ik in vogelvlucht het prachtige album Hadoukly Yours van het Franse Hadouk Quartet. Hierop heerlijke wereldjazz voorzien van oosterse invloeden en een levensechte opnamekwaliteit. Een volgend pareltje is Lacquer Master Sound Meets The Big Band Vol.1 van de Kenishi Tsunoda Big Band. Met een emulatie van de Lacquer of masterplaat (een acetaat schijf waarin de snijbeitel het muzieksignaal uitsnijdt als eerste stap in het vinyl productieproces), wordt hier een soort van vinyl high-end presentatie van gemaakt, maar dan als digitaal bestand.

Het levert een zeer appetijtelijk en levendig eindresultaat op, waarbij binnen een breed uitgesponnen stereobeeld aanstekelijke nummers als Tuxedo Junction, Take Five en Take the “A” Train ten gehore worden gebracht. De big band is goed op dreef en de strakke drums geven met hun flinke dynamiek erupties, een zeer aangename expressieve vibe in de luisterruimte.

Audiofiele parameters

Omdat een high-end test wat mij betreft niet compleet is zonder een omschrijving van de audiofiele paramaters, ga ik daar als laatste mee aan de slag. Het laag is zoals gezegd één van de hoogtepunten van de Esoteric K-03XD. Het loopt heel diep door, is rotsvast en heeft die typische slagkracht en stabiliteit die alleen echte high-end producten bezitten. Het midden en hoog sluiten daar goed op aan en bezitten een soort van analoge overtuigingskracht die je bij digitaal niet zo vaak hoort. Het lijkt in de verte op de weergave van een goede analoge taperecorder en dat is beslist als een compliment bedoeld.

Het breedtebeeld van deze speler is breder en verder uit elkaar geplaatst dan veel concurrenten, dat is een mooi en aantrekkelijk fenomeen wat er gelukkig niet toe leidt dat instrumenten worden opgeblazen. Ze staan alleen wat verder van elkaar en met wat meer lucht. Bij deze Esoteric is zelfs van een hoogtebeeld sprake. Een pracht iets om dat daardoor een echt fraai gelaagd 3D-panorama kan ontstaan. Met de twee bij deze test gebruikte externe klokken, kunnen al deze eigenschappen op een nog duidelijk hoger plan worden getild. Maar daar hangt wel een fors prijskaartje aan. Detaillering en oplossend vermogen zijn op het bijpassende (hoge) high-end niveau, maar liggen er niet nadrukkelijk bovenop en maken daardoor onderdeel van de weergave zelf uit. Qua tonale balans gaat de K-03XD eerder richting rijk en vol, dan koel en analytisch. Een bewuste keuze van de ontwerpers waardoor je langer onder luistermoeheid naar muziek kunt luisteren.

Conclusie         

Over de Esoteric K-03XD SA(CD)-speler/discrete DAC valt ontzettend veel te vertellen. Het apparaat is dan ook tot veel in staat en is mede door het verwerken van alle disc- en weergaveformaten bijna de ideale alleseter. De mechanische constructie behoort bij het beste wat er voor dit bedrag te koop is en het apparaat is werkelijk vervaardigd als de spreekwoordelijke tank. Qua weergave past deze speler het beste in een uitgebalanceerde, breedbandige set (om mede te kunnen genieten van het superieure laag) die liefst tevens over een mooi hoog oplossend vermogen beschikt. Dat laatste is best belangrijk omdat de K-03XD details er niet nadrukkelijk bovenop legt, maar ze een intrinsiek onderdeel laat uitmaken van de totaalweergave.

Bij gebruik van het toonaangevende sacd-loopwerk trakteer je jezelf op een heel rijke en organische weergave. Een aanstekelijke presentatie vol met subtiele details en tonale schakeringen. Dat is dan ook weer één van die spelers die je laten beseffen hoe goed en anders digitale fysieke media kunnen presteren ten opzichte van streaming. Zonder externe klok is het al flink genieten, maar met de in deze test gebruikte externe state-of-the-art klokken er nog bij, ontstaat helemaal een onwaarschijnlijk fascinerend panorama.

Het is dus zeker de moeite waard van het onderzoeken waard als u de financiële meerkosten voor uzelf kunt verantwoorden. Voor wat de andere belangstellenden betreft. Ga zelf eens luisteren wat dit hoge niveau voor uw eigen muzieksituatie zal kunnen betekenen en verbaas u over wat mogelijk is anno 2022.            

Gebruikte componenten voor deze test

Luidsprekers: Estelon YB Mk2, Ilumnia Magister mk 2, Master Contemporary C
Versterkers: Zanden 6000, Moon 700i V2, JK Acoustics Ultimate3 Pre met JK Prestige Mono Amps
Muziekservers: Grimm MU1, EVO Master, Aqua Acoustics LinQ
SA(CD): North Star Design 192 mk 2 CD transport
DAC’s: Mola Mola Tambaqui, JK Acoustics Ultima3, North Star Design Extremo
Interlinks: AudioQuest Fire en Dragon, Siltech Royal Signature Empress Double Crown
Digitale kabels: Tubulus Argentus versie 3 USB, Siltech Golden Eagle 75 Double Crown RCA
Luidsprekerkabels: Nirvana SX
Stroomkabels: Nirvana PC+ en SX, Essential Audio Tools Current Conductor, Kemp Elektroniks Reference
Audioracks: Pagode Master Reference HD12 en HD09

Esoteric K-03XD SA(CD)-speler: € 18.000,-
Merging+Clock-U: € 40.235,-
Esoteric Grandioso G1X: € 31.000,-

Aqipa Nederland | www.aqipa.com

MERK

EDITORS' CHOICE