De CS 518 wordt, zoals veel "budget" draaitafels, plug and play geleverd. De gebruiker hoeft vaak slechts een paar eenvoudige handelingen te verrichten om een speler werkend te krijgen. Vaak staat of valt dit klusje met de duidelijkheid van de meegeleverde handleiding. In het geval van deze Dual CS 518 is dat geen probleem. Aan de slag!
Dual
De geschiedenis van het merk Dual gaat heel lang terug. Het bedrijf werd opgericht in 1900 door de gebroeders Steidinger in St. Georgen, een stad in Zuid-Duitsland. Oorspronkelijk maakten ze, net als hun voorouders, precisie-onderdelen voor klokken. In 1907 begonnen ze met de productie van aandrijfsystemen voor grammofoons. In 1935 werd de merknaam Dual vastgelegd, afgeleid van een aandrijfmotor die gebruikt werd voor platenspelers. Deze platenspelers werden aangedreven door zowel een veermechanisme als door een elektrische motor. Ook werd in dit jaar de eerste draaitafel onder deze merknaam uitgebracht.
Het merk verwierf wereldwijd bekendheid met hun hoogwaardige automatische hifi-platenspeler en platenwisselaars. Zeer succesvol werden de spelers die een volautomatische start/stop-cyclus combineerde met een platenwisselmechanisme. Bijzondere van het systeem was dat de aftasteigenschappen van de, in eigen beheer ontwikkelde, toonarm niet aangetast werden.
Diverse fabrikanten van elementen, zoals bijvoorbeeld Shure, zagen de voordelen en leverden hun elementen als standaard mee met Dual platenspeler. In de loop der jaren bracht Dual een aantal legendarische draaitafels op de markt. Zoals de 1009, 1019 (de eerste voorzien van antiskating), 1229 en de 701 één van de eerste direct drive spelers. Helaas wist Dual zich bij de opkomst van de Compact Disc niet staande te houden en ging het merk in 1981 failliet. Thomson-Brandt, een Frans elektronica bedrijf nam de merknaam over en produceerde op bescheiden schaal nog draaitafels en in 1985 zelfs de eerste “made in Germany” cd-speler.
Na een aantal roerige jaren werden in 2003 weer producten uitgebracht onder de merknaam Dual. In 2020 bracht de huidige eigenaar DGC GmbH een serie draaitafels uit die ontworpen worden in Duitsland en zelfs deels geproduceerd. De CS 518 die ik ter recensie heb gekregen is er daar één van. Of deze reïncarnatie in de voetsporen van zijn illustere voorvaderen kan treden zal gedurende de recensieperiode moeten blijken.
De CS 518 nader bekeken
De CS 518 wordt, zoals veel '"budget"-draaitafels, plug and play geleverd. De gebruiker hoeft vaak slechts een paar eenvoudige handelingen te verrichten om een speler werkend te krijgen. Vaak staat of valt dit klusje met de duidelijkheid van de meegeleverde handleiding. In het geval van deze Dual CS 518 is dat geen probleem.
Na het openen van de omdoos is het eerste wat je aantreft de handleiding. De diverse losse onderdelen zijn slim verpakt en de opbouw is logisch. Het Ortofon 2M Red element is al gemonteerd in de afneembare headshell, kwestie van in de toonarm klikken en de bajonetsluiting dicht draaien. Ook het aanbrengen van de aandrijfriem en plateau behoeven geen hogere wiskunde. In principe kun je binnen een half uur de eerste lp beluisteren.
De naaldkracht instellen zonder naalddrukweger blijf ik listig vinden, vandaar dat ik deze check met de Shure weegschaal. Dat de CS 518 een serieus product is blijkt uit de technische specificaties. De plint is massief MDF en de verstelbare voeten voorzien van elastomeer vibratie dempers. Het draaiplateau is gemaakt van aluminium met daarop een rubber mat. De toonarm is voorzien van een vier punts lagering, iets wat normaal terug te vinden is bij hoger geprijsde draaitafels. De rechte toonarm is gemaakt van aluminium en naast de naaldkracht kan ook de dwarskrachtcompensatie nauwkeurig ingesteld worden.
De DC-servo motor is middels rubber dempers akoestisch ontkoppelt van de rest van de draaitafel. Standaard is de speler voorzien van een uitschakelbare phonotrap waardoor de CS 518 geschikt is om op elke willekeurige versterker aan te sluiten. In tegenstelling tot veel "budget"-concurrenten is deze Dual voorzien van RCA connectoren wat de gebruiker de mogelijkheid geeft de standaard meegeleverde stereo interlink te vervangen voor een beter exemplaar mocht die behoefte er zijn. Met de stofkap gesloten meet de CS 518 435x367x145mm. En weegt de complete speler 5,9 kilogram.
Opstellen
Gedurende de recensieperiode had ik, naast mijn normale referentieversterker, de beschikking over een Exposure 3510 versterker. Dit gaf mij de mogelijkheid om zowel de ingebouwde phonotrap van de Dual CS 518 als ook de draaitafel ansich te beoordelen. Om een goed beeld te krijgen besluit ik de standaard meegeleverde interlink te vervangen door een Inakustik Rhodos Silver exemplaar. Een interlink die qua prijs goed past bij de draaitafel en zeer goed presteert in allerlei configuraties.
Als versterker dienen de al eerder genoemde Exposure 3510 en mijn normaal gebruikte referentie Devialet 220 Expert Pro met ingebouwde phonotrap. Deze phonotrap is volledig in te stellen naar het gebruikte element. Luidsprekers zijn van Audiovector type R3 Arreté. Om de speakers te koppelen aan de versterker worden kabels van Supra en Atlas ingezet. Alle andere digitale en analoge kabels zijn van Atlas.
Alle apparaten worden rechtstreeks vanuit de meterkast via een aparte audiogroep van stroom voorzien. Een Atlas Modular verdeeldoos met Eos Superior netsnoer is de laatste schakel in de stroomtoevoer. De CS 518 neemt de plaats in mijn Quadraspire rack over van de normaal door mij gebruikte Funk Vector draaitafel. Nog even netjes waterpas zetten en de eerste plaatjes kunnen gedraaid worden.
Luisteren
De eerste lp's die ik draai beluister ik met de in de CS 518 ingebouwde phonotrap. Rivier Van De Tijd van Stef Bos zijn album Kern mag het spits afbijten. Niets afdoend aan de weergavekwaliteit valt bij het gebruik van de armlift wel op dat het een beetje een plastic feel heeft. De werking is onberispelijk, het is slechts een gevoel maar doet een beetje afbreuk aan de algehele look en feel van de draaitafel. Het stereobeeld is wat minder breed dan ik gewend ben. De stem van Stef is mooi van karakter maar wel met een fractie minder body. De tweede stem nog net hoorbaar en de hoog weergave is lekker transparant. In het laag is het wat minder strak en beetje duwend.
Natuurlijk is het vergelijk met mijn eigen draaitafel niet een heel eerlijke. Alleen het Shelter element wat ik normaal gebruik is al duurder dan deze Dual CS 518 met het Ortofon 2M Red element en ingebouwde phonotrap. Wat de CS 518 wel goed laat horen is het onmiskenbaar aangename van analoge weergave. De muziek heeft een goede flow en is heel ritmisch. Dit komt vooral naar voren bij het beluisteren van de soundtrack van de film Saturday Night Fever. Het nummer Stayin’ Alive gezongen door de Bee Gees swingt zoals het bedoeld is. De verschillende stemmen van de broertjes Gibb zijn los van elkaar te onderscheiden, best knap omdat de stemmen heel erg op elkaar lijken. De percussie in het hoog is goed te volgen. De blazers klinken misschien wat te netjes maar dit heeft als voordeel dat eventuele scherpte volkomen afwezig is.
Vaak kies ik voor het prachtig opgenomen album Just A Little Lovin' van Shelby Lynne met daarop cover van Dusty Springfield. Maar deze keer mag Dusty zelf haar kunsten vertonen. Het album Dusty In Memphis is een ware klassieker. Bij het beluisteren van Son Of A Preacher Man bewijst Dusty eens te meer een fantastische zangeres te zijn. Wat een heerlijke stem heeft die vrouw. De blazers op de achtergrond klinken prima met wederom geen spoor van scherpte. De achtergrondzangeressen staan netjes los van elkaar. De snaredrum klinkt lekker kort en droog. De basdrum is misschien een fractie lichtvoetig maar weet het ritme perfect weer te geven. Al met al beheerst deze Dual alle eigenschappen die het luisteren naar vinyl zo aangenaam maken prima.
De natuurlijke flow van de muziek gecombineerd met een stressvrije weergave zorgen voor veel luisterplezier. Kan een betere phonotrap de prima weergave naar een hoger plan tillen? Om deze vraag te beantwoorden sluit ik de speler aan op mijn Devialet 220 Pro. Deze versterker beschikt over een volledige instelbare phonotrap. Via de online configurator kies ik het Ortofon 2M Red element en automatisch worden de juiste waarden geselecteerd, sd kaart terug in de versterker en spelen maar. Vergeet niet het schuifje op de platenspeler om te zetten om de interne phonotrap van de CS 518 uit te schakelen!
Aangesloten met een Inakustik Rhodos Silver interlink en de Devialet phonotrap laat de CS 518 zich pas echt horen. Het album Between The Lines, uit 1975, van Janis Ian klinkt geweldig. Haar stem klinkt jong en breekbaar, misschien met iets minder body en snufje minder warmte dan ik gewend ben van mijn, veel duurdere, Funk en Shelter combi. Er zijn veel details hoorbaar en de blazers in At Seventeen winnen ten opzichte van de ingebouwde phonotrap duidelijk aan realisme. Ze hebben meer power en zijn nog beter individueel te onderscheiden. Gelukkig blijft scherpte achterwege wat er voor zorgt dat het prettig en ontspannen luisteren blijft. Wat wel opvalt, is dat het 2M Red element wat gevoeliger is voor tikjes en spettertjes wanneer het vinyl niet helemaal schoon of licht beschadigd is. Niet dusdanig dat het luisterplezier aangetast wordt en eigenlijk hoort het wel een beetje bij “plaatjes draaien”…
Na zijn tijd bij Wham kwam in 1987 George Michael’s eerste soloalbum Faith uit. Een album wat ik grijs gedraaid heb. Natuurlijk mag het bij het beluisteren van deze Dual CS518 niet ontbreken op de playlist. De gitaarsolo in Father Figure klinkt fantastisch met veel drive en realisme. De percussie in I Want Your Sex staat ver achter in het diepe geluidsbeeld maar is prima te volgen met veel detaillering. Net als bij Janis Ian is goed te horen dat George Michael nog relatief jong is. Deze Dual draaitafel laat prima het jeugdige karakter horen van zijn stem. De speler zorgt wederom voor drive en ritme in de weergave wat de totale weergave spannend en betrokken maakt.
Wrecking Ball van Bruce Springsteen is niet zijn meest luchtige album. Het is het eerste album van The Boss zonder saxofonist Clarence Clemons. Bruce twijfelde dan ook lang of hij überhaupt nog een album met zijn E-Street Band wilde opnemen. Gelukkig deed hij dit wel en werd het één van zijn beste albums. De toon is kritisch en vooral bankiers en de graaiers van de maatschappij krijgen er van langs. De CS 518 laat prima de kwaliteit horen van mijn dubbel elpee versie. Mijn persoonlijk favoriete track is Jack Of All Trades maar Land Of Hope And Dreams, een eerbetoon aan zijn vriend Clarence, is eveneens erg mooi. De saxsolo’s in het laatstgenoemde nummer worden met verve weergegeven met veel kracht en karakter. Het karakter en de kwaliteit van de Dual CS518 is zo goed dat ik voor ik het in de gaten heb alle vier de zijden van het album beluisterd heb. Voorwaar een compliment voor deze draaitafel.
Conclusie
Met deze CS 518 zet Dual een draaitafel op de markt die vooral liefhebbers van een traditioneel uiterlijk zal aanspreken. Geen perspex, kunststof of andersoortig materiaal maar een MDF plint met zwart vinyl fineer, kortom een verschijning zoals velen van ons zich een draaitafel herinneren. Technisch staat de CS 518 zijn mannetje, de mooie 4-puntslagering van de toonarm in combinatie met het Ortofon 2M Red element zorgen voor uitstekende prestaties. De ingebouwde phonotrap vormt een prima basis en maakt deze Dual flexibel inzetbaar.
Wil je de prestaties naar een hoger plan tillen dan volstaat het toevoegen van een betere phonotrap, de CS 518 groeit graag met u mee. Deze Dual draaitafel is gemakkelijk te installeren, ook voor iemand zonder ervaring, en wordt zeer compleet geleverd. Bovendien haal je een speler in huis met een roemruchte naam op het gebied van analoge weergave. De prijs is aantrekkelijk en afgezet tegen de kwaliteit en speelvreugde zelfs laag te noemen. Kortom, een waardevolle toevoeging op de drukke draaitafelmarkt!
Dual CS 518
649 euro | www.havoned.nl
