De nieuwste hoofdtelefoon van head-fi-favoriet HiFiMan is even controversieel als slim gevonden. Het Chinese bedrijf waagt het om één van zijn premiummodellen te nemen en die in een draadloze versie uit te brengen. U leest het juist: Bluetooth én hifi – kan dat wel? En dan is er nog dat prijskaartje…
Er zijn behoorlijk wat Bluetooth-hoofdtelefoons op de markt. Een opvallende trend daarbij is dat je niet langer heel veel moet betalen om draadloos te luisteren. Je kunt al vanaf zestig euro een Bluetooth-koptelefoon op de… ahum, kop tikken. Hoe haalt HiFiman het dan in zijn hoofd om net nu een Bluetooth-product uit te brengen die circa 1.000 euro kost? Waarmee het trouwens meteen de titel van duurste Bluetooth-hoofdtelefoon op de markt verovert.
Als je dan ook nog weet dat in die prijscategorie de echte head-fi-liefhebbers ronddwalen, dan lijkt het helemaal vreemd. Dit zijn de mensen die zeker geen liefhebbers zijn van een draadloze aanpak. Velen onder hen kijken eerder naar meer kabel – in de vorm van gebalanceerde exemplaren – dan naar minder.
Maar dit is HiFiMan, het Chinese merk dat niet enkel mee de revival van planar-magnetic-technologie bewerkstelligde, maar ook stelselmatig de grens qua summit-fi op vlak van hoofdtelefoons én hoofdtelefoonversterking naar boven weet te verschuiven. Google ‘Shangri-La’ en je weet genoeg. De eerste HiFiman-hoofdtelefoon die we een klein decennium geleden in handen kreeg was zwaar en onsubtiel afgewerkt, hedendaagse HiFimans worden door de head-fi-gemeenschap tot de beste ter wereld gerekend. Het is een merk dat dingen durft, vaak met een goede afloop. Dat klinkt als redenen genoeg om die merkwaardige 1.200-euro kostende Ananda-BT van naderbij te bekijken.
Dit kennen we van ergens
De Ananda-BT komt ons – en wellicht elke head-fi-fan – meteen bekend voor. De koptelefoon draagt niet zomaar de naam van een van de betere HiFimans (die we trouwens ook getest en goed bevonden hebben). Het is gewoon die Ananda met kabel, toch qua uiterlijk, maar dan met Bluetooth uitgerust. De lange, ovale behuizingen, de lichtmetalen beugel met een losse lederen band, en natuurlijk het open design zijn helemaal hetzelfde. HiFiMan vertrekt dus van een premiumkoptelefoon die in zijn bekabelde variant circa 1.000 euro kost. Dat werpt meteen een heel ander licht op het prijskaartje van de Ananda-BT.
Het premiumgehalte weerspiegelt zich helemaal in de afwerking van de Ananda-BT. De bouwkwaliteit is prima en de scharnieren zijn even soepel als stil. Van gekraak bij het plooien van de hoofdtelefoon is er geen sprake. Het verstellen van de hoofdband vraagt nogal wat kracht, maar dat geeft wel een solide indruk.
Een interessante vraag is wel hoe bruikbaar de Ananda-BT is in mobiele scenario’s. Want onderweg en in lawaaierige omgevingen is waar de meeste draadloze hoofdtelefoons worden opgezet. Maar het antwoord is duidelijk: “Ongeschikt”. In alle eerlijkheid: deze HiFiman mikt ook echt niet op mobiel gebruik. De Ananda BT is duidelijk niet bedoeld om in andere omgevingen te gebruiken dan de bekabelde Ananda. Thuis dus. Dit is nu eenmaal een heel open hoofdtelefoon. Dat houdt bepaalde akoestische voordelen in – maar ook dat omgevingsgeluid ongedempt je oor inrolt. Jouw omgeving heeft het trouwens ook meteen door als je stiekem naar Princess Nokia luistert. Onschuldig roepen ‘Het was Bach!” gaat je niet helpen.
Planar-magnetic
Visueel wordt je aandacht meteen geleid naar die grote roosters aan de zijkanten. Door de zilverkleurige latjes heen heb je direct zicht op de onderliggende planar-magnetic drivers. Dat type van driver is een echte specialiteit van HiFiMan. Bijna alle hoofdtelefoons van het bedrijf bevatten ze, waarmee de Chinezen een serieus andere keuze maken dan het merendeel van hun concurrenten. Net zoals bij Audeze zit planar-magnetic-technologie echt in het DNA van HiFiMan. Ze hebben de technologie niet uitgevonden (vroeger viel wel eens de naam orthodynamisch), maar wel radicaal vernieuwd door deze drivers lichter en duurzamer te maken.
Maar wat is planar-magnetic nu juist? In tegenstelling tot een dynamische driver (met een centraal magneetsysteem en een conus) heeft een planar-magnetic driver een groot membraam waarin geleidende draadjes verwerkt zijn. Een magneet aan één zijde of twee stuks aan elke kant doen het membraam bewegen. Die luchtbewegingen, dat is je muziek.
Het voordeel van dat drivertype ten opzichte van de populaire dynamische luidspreker is tweeledig: het geluid straalt van de hele oppervlakte af (en niet vertrekkende vanuit de conus) en het lichte membraam kan snelle veranderingen qua geluid aan. Ze hebben doorgaans wel iets meer vermogen nodig. Maar daar hoef je bij deze Ananda-BT geen rekening mee te houden. De versterking én de DAC zitten toch in de hoofdtelefoon ingebouwd. Zo gaat dat bij een Bluetooth-hoofdtelefoon.
Transporteerbaar
HiFiman levert de Ananda-BT met een zeer degelijke opbergtas. Een uitstekende tas met een harde shell die je kostbare hoofdtelefoon goed beschermt. Een zachte binnenkant en slimme details, zoals een rits die nooit de opgeborgen Ananda-BT kan raken, zouden je hoofdtelefoon gaaf moeten houden. Er is ook plaats voor accessoires. Van de fabrikant krijg je er niet veel: twee USB-kabels (zie verder). Vinden we ook handig: een handvat met klittenband maakt het eenvoudig om de Ananda-BT-tas mee te nemen.
Overigens kun je de hoofdtelefoon niet opvouwen. Opnieuw, dit is geen hoofdtelefoon gemaakt om in de trein boven te halen om even naar muziek te halen. De draagtas is meer bedoeld als een veilige plek om je 1.200-euro kostende head-fi-uitspatting op te bergen.
Qua comfort scoort de Ananda-BT goed. Het is geen lichte hoofdtelefoon (460 gram), maar de gewichtsdistributie zit prima. De grote oorkussens verdelen het gewicht over een grote oppervlakte, en die lederen band bovenaan drukt ook niet hard neer op je kruin. Aangezien dit een model voor thuis is, gaan we er ook vanuit dat je luistert in de makkelijke zetel. Je hoofd heeft dan wellicht wat ondersteuning, en dan merk je weinig van het gewicht.
Draadloos in hoge kwaliteit
Bluetooth is een technologie om de audio van een bron draadloos over te brengen naar een weergever. Die bron kan heel divers zijn: een smartphone, DAP, laptop, tablet of tv. De weergever is in dit geval de HiFiMan Ananda-BT. Dat is voor de meeste mensen duidelijk. Minder bekend is dat Bluetooth gewoon een drager is, de discussie over de technologie gaat eigenlijk over hoe die audiostream gecodeerd wordt. Omdat de bandbreedte van Bluetooth beperkt is, moet audio omgezet worden naar gecomprimeerde data. Dat gebeurt met codecs, waarvan een aantal bekend is omdat je ze ook kunt gebruiken om muziekbestanden te maken. AAC of MP3 bijvoorbeeld. Er zijn ook codecs die enkel voor Bluetooth-streaming worden toegepast.
SBC is de oervader, een weinig efficiënte codec die veel audiodata weggooit (afhankelijk van de instellingen van je hardware). Dat maakt de geluidskwaliteit soms zeer slecht. Moderne codecs, zoals aptX en aptX HD (eigenlijk hetzelfde codec, van Qualcomm) en LDAC (van Sony) zijn minder destructief en mikken altijd op een hoge kwaliteit. Maar ze zijn wel allemaal lossy; er gaat altijd wat audiodata verloren. Voor een muziekliefhebber die op ultieme weergave mikt is dat argument wellicht voldoende om Bluetooth nooit te gebruiken. (Dit is ook de reden waarom we in reviews van toestellen met streaming aanraden om eerst via een lossless manier te streamen, over het netwerk, en Bluetooth enkel te gebruiken als laatste optie of omdat het jou goed uitkomt).
Voor de volledigheid: de meeste koptelefoons ondersteunen meerdere codecs, omdat de codec gebruikt wordt die zowel de hoofdtelefoon als de bron aan boord heeft. Een hoofdtelefoon met aptX HD aan boord werkt dus enkel in die aptX HD-modus als de aangesloten smartphone deze codec ook ondersteunt. Anders schakelt het terug op SBC. Streef je naar de beste geluidskwaliteit via Bluetooth, dan adviseren we altijd te gaan voor lossless bestanden. Er komt immers bij Bluetooth-overdracht altijd een vorm van lossy compressie aan te pas, en bij het tweede keer lossy comprimeren van een reeds lossy muziekbestand kan er wel heel veel audiodata kwijtgespeeld worden.
Maar er is ook een andere manier om er naar te kijken. Bij een Bluetooth-hoofdtelefoon zitten de verschillende schakels uit de weergaveketen in de koptelefoon zelf. Je brontoestel levert een digitale stroom aan die door de ingebouwde DSP en daarna DAC wordt omgezet naar een analoog signaal dat het versterkingsgedeelte naar een niveau brengt dat de drivers kunnen weergeven. Een fabrikant die dat wil, kan dus bij een Bluetooth-hoofdtelefoon veel meer elementen beïnvloeden bij het streven naar een goede weergave. Dat is precies wat HiFiMan bij de Ananda-BT heeft gedaan.
Om te beginnen heeft de Ananda-BT de breedste codec-ondersteuning denkbaar. Het doet alles, incluis aptX, aptX en LDAC. Hoewel onze P30 Pro het anders rapporteert, zou deze HiFiman zelfs de beloftevolle HWA/LHDC codec ondersteunen. Momenteel is LHDC niet zo relevant, maar deze codec van Huawei kent op papier een groeiende aanhang en belooft een nog hogere kwaliteit. Het is naast LDAC de enige Bluetooth-codec met een hi-res audio-certificaat van de JAS. Ook present in de Ananda-BT is, volgens de fabrikant, een filtercircuit dat HiFiMan toepast in zijn R2R2000-muziekspeler van circa 2.500 euro.
Toch met de kabel
Nu gaan we je mogelijk wel verwarren. Je kunt de Ananda-BT namelijk ook met de kabel gebruiken: via een USB-kabel. (Aanvankelijk vermelden we hier ook de mogelijkheid om te werken met een klassieke jack-jack-kabel, maar dit klopte niet; de jack-aansluiting op de Ananda-BT dient om een microfoon aan te sluiten.)
Een USB-aansluiting is interessanter dan het lijkt. In de doos zitten twee USB-kabels. Waarom twee? De aansluiting om te laden op de Ananda-BT is een USB-C-poort. Heb je een lader voor een MacBook Pro of een hippe Windows-ultrabook of wil je laden via een powerbank voor één van deze machines, dan moet je de USB-C naar USB-C-kabel gebruiken. Met een klassieke smartphonelader of een oudere laptop is de USB-C naar USB-A aangewezen.
De twee USB-kabels dienen echter niet enkel om te laden. Je kunt met een van deze kabels ook een dataverbinding met je mobiel toestel leggen. Op dat moment stuur je de muziek niet langer draadloos via Bluetooth door, maar lever je de originele audiostroom over de USB-kabel bij de DAC van de Ananda-BT aan. Op die manier kun je lossless hi-resaudio beluisteren zonder een vorm van conversie, tot 24 bit / 192 KHz PCM. We zeggen er wel meteen bij: je muziek zal je altijd wel horen op deze manier, maar of er effectief een hi-res-stroom aan de koptelefoon wordt aangeleverd zal afhangen van je mobiel toestel. Zeker bij oudere Android-versies zijn er beperkingen qua hi-res, mogelijk vindt er bij het transport over USB toch eerst downsampling plaats. Waarschijnlijk ga je ook een audio-app moeten opsporen die audiodata onveranderd naar de USB-poort van je smartphone stuurt. Dit probleem heb je minder gauw als je de Ananda-BT aansluit op een laptop of op bepaalde betere DAP’s. Je hebt daarbij niet per se een peperdure muziekspeler nodig. We hebben nog een Shanling M0 liggen – winkelprijs 99 euro – die probleemloos onze hi-res ALAC-bestanden van de Ierse band ‘The Gloaming’ (32 bit / 96 KHz) over USB naar de HiFiman kon sturen. We vonden dat wel heel goed klinken.
We willen de zaken ook niet ongelooflijk complex voorstellen, maar in dit verhaal is er nu eenmaal een belangrijke rol weggelegd voor het brontoestel. Het is je smartphone of laptop die bepaalt welke codec toegepast wordt. Maar in bijna alle gevallen gebeurt de selectie automatisch. Als gebruiker koppel je de hoofdtelefoon en je bent klaar. Voor onze tests hebben we vooral onze Huawei P30 Pro gebruikt, net omdat deze een zeer brede codec-ondersteuning bezit. Verbind je de Ananda-BT met deze telefoon, dan wordt er automatisch gekozen voor LDAC. Via verborgen opties voor ontwikkelaars forceren we een LDAC-verbinding aan de allerhoogste kwaliteit (990 kbit/s) in plaats van de adaptieve kwaliteit – maar zelfs bij een telefoon die op minder dan een meter afstand ligt kun je dan al heel af en toe dropouts meemaken. Dat ervaarden we bijvoorbeeld bij het streamen via Qobuz (lossless cd-kwaliteit) van een album van Alberto Iglesias, een componist die vaak met Pedro Almodovar samenwerkt. Op de adaptieve stand – die optie die je telefoon zelf kiest – werkt het streamen wel perfect. En eigenlijk klinkt het voor ons even goed.
Ook onze iMac 27-inch gebruikten we als bron. Normaliter zou er dan een aptX-codec gebruikt worden, maar om een reden die we niet konden achterhalen verkoos de Ananda-BT AAC. Eerlijk gezegd klonk dit meestal ook prima, vooral als we luisterden naar onze eigen muziek of via Qobuz in lossless cd-kwaliteit. (Nota: na het publiceren van deze review werd het duidelijk dat na een recente herinstallatie van macOS de aptX-codec niet langer automatisch geselecteerd werd door het besturingssysteem. Via het Apple-programma Bluetooth Explorer Tool kan aptX wel geforceerd worden, en kun je zelfs de SBC-codec dwingen om zijn hoogste kwaliteitsniveau te hanteren).
Bij het bekijken van een YouTube-video werden we wel af en toe getroffen door zaken in de weergave die tegenvielen, zoals een zeer fletse klank of hogere tonen die wat synthetisch overkwamen. Bij een bron zoals YouTube kan er nu eenmaal veel fout gaan, van bronbestanden die aan de basis slecht gecodeerd zijn tot een stream die door YouTube op een lagere kwaliteit wordt doorgestuurd.
We merken heel snel dat de luisterervaring naar de Ananda-BT heel anders is dan bij de meeste Bluetooth-hoofdtelefoons. Grotendeels komt dat omdat de overgrote meerderheid van Bluetooth-modellen goedkopere, gesloten koptelefoons zijn. De drivers en de constructie zijn niet gericht op audiofiele weergave. Bij de Ananda-BT is dat wel het geval. Net zoals bij zijn bekabelde variant is de Ananda met Bluetooth een zeer open design, wat muziek laat afspelen op een veel grotere soundstage met veel meer ademruimte.
Het is ook een heel eerlijke weergave waar de Ananda-BT op inzet. Het warme pianospel van Yann Tiersen op ‘Portrait’ (een terugblik op de vele mooie tracks die de Bretoen maakte, onder meer voor verschillende films) klinkt heel natuurlijk en realistisch, met pianoklanken met een sustain dat je mooi hoort uitdoven. Misschien is het een klein tikje donkerder dan op de bekabelde Audio-Technica ATH-AP2000Ti die we nog in de testruimte op bezoek hebben, maar dat ligt ook aan de tuning die deze Japanners verkiezen. Er gaat in elk geval niets verloren van het dartele karakter van ‘Rue des Cascades’, dat op de Ananda-BT veel interessanter klinkt dan op pakweg de wolligere en wat slomere Sony WH-1000XM3. Als je wisselt tussen een mobiele hoofdtelefoon zoals de Sony en de HiFiman lijkt de Ananda-BT misschien wat basarm. Het contrast is nogal groot en open hoofdtelefoons zijn altijd wat minder goed in vette bassen, maar het tonale evenwicht zit bij de Ananda-BT juister. En dat is eigenlijk ook wel gewoon beter om langer te luisteren. Neem de tijd om er aan te wennen en een elektronica-album als ‘Metronomy Forever’, en dan merk je hoeveel meer je er van geniet en minder snel vermoeid wordt.
Conclusie
Het prijskaartje van de Ananda-BT kun je moeilijk negeren. Die ligt heel wat hoger dan een doorsnee Bluetooth-hoofdtelefoon. Daar staat wel tegenover dat HiFiMan je niet probeert een compromis aan te smeren, maar een zeer gerespecteerde open hoofdtelefoon neemt en die uitrust met de beste op vlak van Bluetooth-technologie en ingebouwde versterking. Het resultaat is een verrassend audiofiel product met een open, gedetailleerde weergave die behoorlijk in evenwicht is. De wat fellere kantjes aanwezig op sommige HiFimans vind je hier niet. Eigenlijk doet het niet onder voor de bekabelde Ananda (tenzij je die dan zou aansluiten op een betere DAC/versterker). Wel is het aan te raden dat je de Ananda-BT combineert met een bron die de koptelefoon kan bevoorraden met een betere audiostream.
HiFiman Ananda-BT
1.199 euro | www.hifiman.com
Beoordeling 4,5 op 5
