Hoofdrolspeler in deze recensie uit de pagina's van Music Emotion is de vloerstaande Audiovector QR3 met een dragende bijrol voor de Yamaha R-N602 receiver.
Wanneer je als hifi-recensent producten aangeboden krijgt om mee aan de slag te gaan, zijn het eigenlijk altijd apparaten uit het pakket van één importeur of distributeur. Deze keer is dat echter anders, want importeur Top Hifi heeft speciaal voor deze review Yamaha benaderd om de nieuwe QR3 luidsprekers te combineren met een zeer betaalbare stereo netwerkreceiver: de R-N602 met een winkelprijs van 699 euro. Een gedurfd en lovenswaardig initiatief van beide partijen en bovendien praktijkgericht, want niet iedere winkelier voert het complete pakket van een importeur.
Yamaha R-N602 netwerkreceiver
Laten we eerst beide producten eens nader bekijken, te beginnen met het voor mij minst bekende component: de R-N602 stereo netwerkreceiver. Nog niet zo heel lang geleden leek de stereo receiver volledig uit het assortiment van de grote merken te zijn verdreven door surround exemplaren. Hoewel lang niet altijd slecht klinkend in 2-kanaals weergave was er voor veel gebruikers toch veel overbodige functionaliteit. En laten we eerlijk zijn, al de aanwezige toeters en bellen maken dat er op andere punten bezuinigd moet worden om de boel onder de streep betaalbaar te houden. Yamaha zet met deze R-N602 in op pure stereoweergave in combinatie met streamingfunctionaliteit en een ingebouwde DAC. Veel gebruikers zullen niet eens meer een extra muziekbron aansluiten en uitsluitend gebruikmaken van streaming zoals bijvoorbeeld Spotify, of voor de meer kwaliteitsgerichte liefhebber bijvoorbeeld Qobuz. Tidal, de andere bekende aanbieder van hi-res, wordt op dit moment nog niet ondersteund, maar mogelijk volgt hiervoor in de toekomst nog een update.
Verder is deze Yamaha voorzien van het eigen MusicCast multiroomsysteem waarmee meerdere apparaten verspreid over het huis gekoppeld kunnen worden. Sinds kort is er een universele MusicCast module die je kunt aansluiten op apparatuur van om het even welk merk zodat je die kunt integreren in je multiroom setup. Laten we eens beginnen aan de achterzijde van deze receiver om te zien wat er aan aansluitingen beschikbaar is. Aan de linkerzijde vier sets analoge ingangen waarvan er één bestemd is voor een draaitafel met MM-element. Twee van de vier zijn bovendien voorzien van een analoge uitgang. Daarnaast twee optische en twee coaxiale digitale ingangen en daaronder nog een analoge ingang, volgens Yamaha, specifiek bedoeld voor het aansluiten van een cd-speler. Verder naar rechts een antenne aansluiting voor FM en één voor AM. Daaronder nog een subwoofer uitgang.
Centraal geplaatst vinden we de luidsprekeraansluitingen welke dubbel zijn uitgevoerd om twee sets luidsprekers aan te sluiten. Deze zijn separaat in en uit te schakelen. Daarboven een netwerkaansluiting en de WiFi-antenne. Uiterst rechts het vaste netsnoer. De opgeruimde voorzijde heeft de typerende Yamaha uitstraling, zelf zou ik het retro chique willen noemen. Centraal geplaatst een display met daaromheen een bescheiden aantal druktoetsen en de grote volumeregelaar. Er is eveneens voorzien in een hoofdtelefoonaansluiting en een USB-ingang. Om de receiver helemaal compleet te maken is deze voorzien van Airplay en Bluetooth in- en uitgang.
Audiovector QR3
De Audiovector QR3 is de vloerstaande broer van de eerder beluisterde QR1 monitor luidspreker. De gebruikte units zijn exact gelijk. Hier dus ook de bijzonder fraaie AMT ribbon tweeter die veelal wordt toegepast in duurdere speakers. Voor het midden en laag wordt gebruik gemaakt van twee identieke drivers waar de QR1 het met één moet doen. De bovenste zorgt voor het middengebied en een gedeelte van het laag. Onder 400Hz neemt de onderste unit het over. De units zijn gemaakt van een nieuw ontwikkelde 3-laags sandwich. Twee lagen aluminium met daartussen een laag zachte vezels, met een geschuimde lijmlaag aan elkaar verbonden.
De units worden aangedreven met een dubbele magneet wat zorgt voor een lagere vervorming waardoor de units ingezet kunnen worden tot 3000Hz. Hierdoor kan het wisselfilter eenvoudiger van opzet gehouden worden wat weer resulteert in een schonere weergave met minder verliezen. De woofers worden nog ondersteund door een basreflexpoort. Alles bij elkaar beschikt de QR3 over techniek die je niet of nauwelijks in deze prijsklasse tegenkomt. Wil je nog meer info, kijk dan op www.audiovector.com of lees de eerder verschenen recensie van de Audiovector QR1.
Opstellen en aansluiten
Aangezien de R-N602 net te hoog is om in mijn Quadraspire rack te plaatsen, verhuist mijn Funk Vector draaitafel tijdelijk naar de zolderetage en vindt de receiver een plaatsje op de bovenste plank van het rack. Mijn Bluesound Vault Gen2 wordt zowel digitaal, met een Oehlbach XXL optical cable, als analoog, met een Atlas Equator Integra, gekoppeld aan de Yamaha. Dit geeft straks de mogelijkheid om de interne DAC te beoordelen. Niet helemaal een eerlijk vergelijk omdat de bekabeling niet gelijk is, maar zeker goed genoeg om een indruk te krijgen. Luidsprekerkabels zijn mijn Simply Audio Cadenza’s, stroom krijgt deze R-N602 vanuit een Inakustik verdeeldoos die gevoed wordt vanuit een separate stroomgroep in de meterkast.
Na alles te hebben aangesloten koppel ik met de MusicCast app, die ik op mijn smartphone geïnstalleerd heb, de receiver draadloos aan het netwerk. Een gemakkelijke procedure die de weg vanzelf wijst. De Audiovector QR3 luidsprekers komen min of meer op dezelfde plek te staan als mijn eigen SR3’s. Enig verschil is dat de kleinere QR’s een stuk minder ver van de achterwand komen. De laagweergave wint hierdoor aan gewicht zonder zompig of sloom te worden. Dat de speaker zo gemakkelijk en dichtbij de muur te plaatsen is heeft mede te maken met de Q-Port die in tegenstelling tot veel concurende modellen niet naar achter maar naar beneden ademt. Met de extra voetplaat onder de eigenlijke kast krijgt de poort precies de juiste hoeveelheid ruimte om te ‘ademen’. De speakers profiteren van heel licht indraaien, dit geeft in de praktijk het mooiste stereobeeld. Tijd om eens te gaan luisteren wat de set in huis heeft.
Luisteren
Alvorens met de complete combinatie aan de slag te gaan, sluit ik eerst de Audiovector QR3 aan op mijn eigen Devialet Expert Pro 220. Dit om de Audiovector en Yamaha juist te kunnen duiden qua prestaties. De speakers zijn al volledig ingespeeld, dus er kan gelijk geluisterd worden.
Be The One van Dua Lipa klinkt lichtvoetig en met veel drive. In de track zit veel laag, maar de QR3 probeert dit niet extra aan te zetten of te overdrijven. Net als met de eerder beluisterde QR1 klinkt het hoog mooi open, logisch aangezien de QR3 gebruik maakt van dezelfde tweeter. Bij wat luider spelen springt de stem nog wat meer naar voren in het geluidsbeeld. Life’s What You Make It van Talk Talk klinkt uiterst transparant in het hoog en de vele details zijn goed hoorbaar. Alles staat lekker los in het luchtige brede stereobeeld. Living In Another World zit vol met kleine geluidjes in de mix en zijn perfect hoorbaar. High Hopes in de highres uitvoering van Pink Floyd is genieten geblazen. De kerkklokken staan ver achter in het brede stereobeeld. De stem van David Gilmour is vol, stevig en staat strak in het midden met een vleugje warmte. Het kenmerkende geluid van de lapsteel gitaar wordt probleemloos overgebracht door deze QR3 één en ander klinkt bijzonder realistisch.
De MQA-versie van Drive van The Cars kenmerkt zich vervolgens met een lekker vol en stevig geluid met daar doorheen veel details in midden en hoog. Voor mij lijkt I Would Stay van de Tilburgse band Krezip een track die recent uitgebracht is, echter het nummer is al weer 17 jaar oud! Beluisterd via de Audiovector luidsprekers klinkt het nummer nog even fris als destijds. De stem van Jaqueline Govaert is zeer goed verstaanbaar en staat mooi los van de tweede stem. De viool klinkt melancholisch en heeft een prachtige klankkleur. Met Corpus Christi Carol uitgevoerd door Jeff Buckley laten de speakers echt horen wat ze waard zijn. De ijle stem klinkt werkelijk prachtig en snijdt door merg en been. Net als de kleinere QR1 weet deze grote broer de emotie in de muziek feilloos over te brengen. Het maakt niet uit met wat voor muziek je de speaker voert, het is een echte alleseter.
De volgende stap
Nu duidelijk is dat de vloerstaande QR3 over alle pluspunten van de QR1 monitor luidspreker beschikt, exact dezelfde levendige weergave kent en daar met de extra woofer een dieper doorlopend laag aan toevoegt, wordt het tijd voor de volgende stap. Is de betaalbare Yamaha receiver capabel genoeg om de snelheid en transparantie van de speakers te behouden en de woofers te controleren?
Aangezien de receiver hagelnieuw uit de doos komt, laat ik deze eerst twee dagen inspelen. Met de MusicCast app heb ik een aantal internet radiostations ingesteld. Zo kan ik luisterend naar NPO Radio 2 de R-N602 laten inspelen en tegelijkertijd de draadloze streaming kwaliteit beoordelen. Gedurende de vele uurtjes luisteren viel het geluid niet één keer weg en bleek de boel volkomen betrouwbaar. Voor het streamen van hires muziek is de ethernetaansluiting waarschijnlijk een betere keuze. Helaas ondersteunt deze Yamaha de streamingdienst Tidal nog niet, waardoor ik deze optie niet heb kunnen testen.
Nu de receiver op stoom is, kan er geluisterd worden naar muziek vanaf mijn Bluesound Vault. In eerste instantie kies ik voor de analoge ingang zodat de interne DAC van de receiver buiten spel blijft. Vervolgens selecteer ik de Pure Direct stand zodat alle onnodige signaal bewerkingen omzeild worden en de display uitgeschakeld wordt. Al snel blijkt de volumeregeling via de app niet echt prettig te werken. Een beetje grof en traag in reactietijd. Met de meegeleverde afstandsbediening werkt de zaak veel beter en kan het volume in kleine stapjes ingesteld worden.
Michael Bublé mag het spits afbijten met You’ll Never Find Another Love Like Mine in de MQA-uitvoering gestreamd vanaf Tidal. Duidelijk is te horen dat Laura Pausini, waarmee Michael dit duet zingt, iets schuin achter hem staat. Beide stemmen klinken vloeiend, smooth en met een tikje warmte. Het slagwerk klinkt mooi genuanceerd, vol en daarbij is de basgitaar goed te onderscheiden van de bassdrum. Voorwaar een prestatieniveau waar ik gezien het prijsniveau van de receiver niet op gerekend had. Wanneer ik dezelfde track nogmaals beluister via de interne DAC van de Yamaha klinken de stemmen wat ‘dunner’ en minder uitgesproken. Hierbij moet aangetekend worden dat dit verschil van meerdere factoren afhankelijk kan zijn, zoals de bekabeling, en dus niet per definitie iets zegt over de ingebouwde DAC.
De rest van de luistersessies doe ik via de analoge ingang. Dat de Audiovector luidsprekers kunnen entertainen had ik al geconstateerd, eens kijken of de R-N602 zin heeft om mee te doen. Luisterend naar Rosanna van Toto swingt het als een malle. Er is drive, ritme en de laagweergave blijft prima gecontroleerd. Ik hoor een beetje scherpte op de blazers maar dit heeft meer te maken met het hoge volume, standje ‘Party’, en de vrij grote ruimte (40 m2) dan met de set. Wanneer ik het volume wat temper brengt dit de weergave weer terug in balans. Het opgebouwde stereobeeld reikt tot ver buiten de speakers. Dat de Yamaha receiver zijn mannetje staat blijkt bij het beluisteren van Chan Chan in MQA vanaf de harde schijf van mijn Bluesound. Hoe beter de software hoe beter de set presteert. Er wordt een fraai 3D-plaatje neergezet waarbij de stemmen prachtig blenden en los in de ruimte staan. De trompet ontbeert nu elke vorm van scherpte en staat ver achter in het beeld. De diverse percussie-instrumenten klinken vol karakter evenals de akoestische gitaar. Private Dancer van Tina Turner laat duidelijk horen dat deze QR3 over een extra woofer beschikt ten opzichte van de QR1. Het stevige laag legt een strak fundament voor de rest van de instrumenten. De Yamaha R-N602 houdt de woofer prima onder controle. De AMT-tweeter weet telkens te verbazen met verassend veel detail wat aangeeft dat de Yamaha behoorlijk transparant is.
Natuurlijk is er verschil met de meer dan tienmaal duurdere Devialet die ik normaal beluister. Zo heeft de stem van Tina een minder uitgesproken karakter, ze klinkt wat aardiger en het heeft wat minder bite. Maar laten we eerlijk zijn, wie gaat beide apparaten in de praktijk met elkaar vergelijken? Sec naar de kwaliteit van deze Yamaha kijkend slaat de receiver helemaal geen gek figuur. Met Yulonga van Dead Can Dance denk ik de ultieme testtrack voor de R-N602 te hebben. Hier zit alles in, een diep doorlopend laag, microdetails in het hoog, dynamiek en een uitgesproken zangstem. Wel, ik word aangenaam verrast. De set zet een breed en diep stereobeeld neer waarbij zelfs goed hoorbaar is dat de percussie-instrumenten, die uiterst links en rechts gepresenteerd worden, eveneens qua diepte op een andere lijn staan. Ze klinken bovendien bijzonder realistisch. De laagweergave is strak en gaat best diep, de Yamaha houdt de woofers van de Audiovector luidsprekers goed onder controle. Een minder geoefende luisteraar zal ontegenzeggelijk onder de indruk zijn van de geboden kwaliteit. Gedurende de recensieperiode werden nog diverse tracks beluisterd van allerlei pluimage telkens met eenzelfde positief resultaat.
Eindoordeel
Voor wat betreft de kwaliteit van deze Audiovector QR3: alle positieve punten van zijn kleine broer zijn onverminderd van toepassing op deze vloerstaande uitvoering. Een hoog entertainment gehalte met daarbij een hoogweergave die zijn klasse genoten overstijgt in transparantie, snelheid en detaillering. De grotere kast en extra woofer zorgen voor een diepere en vollere laagweergave zonder aan snelheid in te boeten. Daarbij zijn de maten goed gekozen waardoor de QR3 niet meer plaats inneemt dan een QR1 met een bijpassende stand. Sterker nog, in de praktijk zal deze QR3 visueel waarschijnlijk minder aanwezig zijn. Door de gebruikte techniek is de speaker ook nog eens gemakkelijk in de ruimte te plaatsen. Zit er rek in uw budget, beluister dan beide types en maak daarna uw keuze.
Moet er een kapitale versterker aangesloten worden om van deze speakers te genieten? Het antwoord na het beluisteren van de combi Audiovector en Yamaha is nee. Met de zeer betaalbare R-N602 kun je al prima genieten van muziek. De receiver is transparant genoeg om te laten horen of je luistert naar een mp3 of hires opname. Het versterkergedeelte is stabiel en goed in staat de laagweergave onder controle te houden. Bovendien is een aanvullende bron niet eens meer een vereiste wanneer je een abonnement neemt op een streamingdienst als bijvoorbeeld Qobuz. Wil je meer dan biedt de receiver nog een overdaad aan aansluitmogelijkheden en kun je met de ingebouwde DAC bijvoorbeeld het geluid van je televisie behoorlijk opwaarderen. Bovendien biedt het MusicCast systeem de mogelijkheid tot het opbouwen van een multiroom oplossing. Gaat het na verloop toch kriebelen, weet dan dat de Audiovector QR3 speakers nog meer in hun mars hebben en met een betere versterker hun volledige potentieel blootlegt leggen. Echter van een combinatie als deze zullen veel muziekliefhebbers lange tijd genieten, en dat zonder hiervoor de hoofdprijs te betalen!
Prijzen
Audiovector QR3 € 949,- per stuk
Yamaha R-N602 € 699,-
Audiovector - Top Hifi
Tel: 06-33892644 | www.tophifi.nl
Yamaha | www.yamaha.nl