SAMENVATTING

Al jaren kom je bij de topmodellen van Focal terecht als je een eigentijdse design wil én geluidskwaliteit op het hoogste niveau. Met de Kanta krijg je al dat moois voor een bereikbaarder prijspunt.

Het is een druk jaar voor Focal. Na de introductie van de Utopia III Evo als vlaggenschip en het onverwachte grote succes op vlak van hoofdtelefoons, vonden de Fransen nog de tijd om een upgrade voor de Electra-lijn voor te stellen. Deze Kanta-lijn komt net onder de Sopra te staan en boven de uitdovende Electra-lijn en de mainstream Aria-speakers. Technisch heeft de Kanta veel verbeteringen meegekregen, maar wat meteen in het oog springt is hun fris design en de vele mogelijkheden qua kleuren en afwerking.

Focal Kanta

Voor dit artikel hebben we de Kanta als uitzondering niet naar onze testruimte kunnen halen, want nog té nieuw. De productie moet nog op stoom komen. Meestal testen we uitsluitend in de eigen testruimte, omdat we daar de gemeten eigenschappen het best van kennen. In dit geval trokken we toch naar iEar' in Tilburg – een winkel die we kennen vanwege de vele opnames voor het FWD-YouTube-kanaal – om daar de enige set Kanta’s in de Benelux uitgebreid te beluisteren.

We kregen daarbij de tijd en ruimte om zonder supervisie te testen en luisteren met eigen testbestanden. iEar' voorzag een set van Naim als bron en versterking. Niet toevallig natuurlijk, want Focal en Naim behoren tot dezelfde groep en Naim-versterkers worden tijdens de ontwikkeling van Focals vaak betrokken.

Focal met een knik

Als het om design gaat zijn de Aria’s en de Electra-speakers vrij conventioneel gevormd. Focal heeft natuurlijk een stijlreputatie hoog te houden, dus doordeweeks zijn deze twee luidsprekersfamilies natuurlijk niet. Maar toch, als je het echte Focal-design wil, moest je minstens opteren voor de Sopra of de duurdere Utopia-lijn. Met ‘Focal-design’ bedoelen we verschillende zaken. Net zoals bij premium auto’s worden er bijvoorbeeld hoogwaardige lakken gebruikt en kun je kiezen uit verschillende kleuren, zowel klassieke tinten als meer modieuze. Focal past bij de Sopra’s en Utopia’s ook materialen zoals glas en metaal toe om een echt luxegevoel te creëren. Je kunt ook rekenen op een vorm die je gerust ‘outspoken’ mag noemen.

Bovenal worden de hogere Focals gekenmerkt door een ‘knik’ bovenaan aan de luidsprekers. Hierdoor kijk je als luisteraar niet op een rechte voorkant gevuld met drivers, maar naar een luidspreker die naar je toe buigt. Klinkt dat bedreigend? Dat valt wel mee, en de knik vervult bovendien een belangrijke akoestische functie. Het optimaliseert het uitstraalgedrag van de speaker en compenseert timingverschillen tussen drivers, zodat een luisteraar in zijn of haar zetel heel strakke, coherente muziek ervaart. Focal noemt dit zelf Focus Time-technologie, maar de principes zijn breed bekend in de hifi-industrie.

Het boeiende aan de Kanta is dat de eigenschappen die Utopia en Sopra kenmerken hun weg vinden naar een prijspunt die voor velen toch bereikbaarder is. Het blijft een zekere uitgave, maar je spreekt niet over de 10.000 euro plus die nodig is om een set Sopra-vloerstaanders in je huis te mogen parkeren.

Tegelijkertijd is het ontwerp Kanta niet té avant-garde gemaakt, waardoor de Kanta geen ‘love it or hate it’-objecten zijn geworden. De knik van de Kanta N°2 is bijvoorbeeld subtieler dan bij de hogere modellen. De voorkant van de speaker heeft onderaan een bassreflex (er is er ook eentje aan de achterkant), twee woofers, en tweeter, en dan weer een midrange-driver. Ongeveer ter hoogte van de tweeter buigt de voorkant wat naar je toe.

Design

Design lijkt misschien voor sommigen audiofielen minder relevant, maar dat is misplaatst. Een goed visueel design hoeft niet een goed akoestisch design te ondermijnen. Focal toont dat al jaren aan, net zoals merken als Vivid Audio, bijvoorbeeld. We maken ons sterk dat heel wat meer mensen (en partners) de Kanta in de woonkamer zullen toelaten, terwijl de grote, spraakmakende Sopra’s en Utopia’s misschien op meer verzet zullen stuiten.

Dat de Kanta toch heel wat fraaier is dan de Electra is een duidelijke hint over hoe de nieuwe speaker gepositioneerd is. Mensen die Utopia’s of Sopra’s aanschaffen, gaan wellicht over een luisterruimte beschikken of hebben hun woonkamer op het altaar van de muziekbeleving opgeofferd. De Kanta’s zijn designmatig voldoende zacht om tegelijkertijd saai noch extreem over te komen. Een slimme zet van Focal, denken we.

Kies je combinatie

Momenteel is er één Kanta-model, de N°2. Net zoals bij de Sopra staat N°2 bij de Kanta voor een 3-wegs vloerstaander. Voorlopig is er geen spoort van een N°1 (staanderspeaker) of een N°3 (een echt grote vloerstaander). Misschien komt dat later wel. Focal heeft de Sopra N°3 ook pas een jaar of zo na de introductie van de N°2 voorgesteld. Een getrapte introductie is dus zeker mogelijk. In de wandelgangen vangen we toch op dat een Kanta N°1 zeker tot de mogelijkheden behoort.  

Momenteel kun je echter enkel kiezen voor één Kanta, de N°2. Klinkt dat beperkt? Dan heb je nog niet gezien hoeveel keuzes er zijn qua afwerking. In totaal zijn er acht kleuren, gaande van een warmgeel tot een gauloise-blauw – een verwijzing naar het legendarische sigarettenmerk. Het kan ook conventioneel (er is hoogglanswit of –zwart), maar ons hart smelt toch eerder voor die warme taupé of ivoor. Het is allemaal een kwestie van eigen smaak, uiteraard. Fijn is dat je voldoende opties hebt om inderdaad je eigen voorkeuren te laten spreken.

Als we over kleuren hebben, dan spreken we over de voorkant van de Kanta. De rest van de behuizing komt in een glossy zwart of een zeer fraai walnootfineer, afhankelijk van welke kleur je hebt gekozen. Helaas kun je niet zomaar combineren. Solar Yellow met walnoot bijvoorbeeld is niet mogelijk. Misschien is dat wel iets waarover Focal van mening verandert – we denken dat bijvoorbeeld dat de combinatie geel-walnoot ook een voltreffer zou zijn. Heimelijk missen we ook de extreme kleuren van de hogere modellen, zoals het machtige knaloranje van de Sopra of het metallic chocoladebruin van de Utopia III.

Het combineren van een gekleurde voorzijde (die overigens wat uitsteekt ten opzichte van de behuizing) met een meer klassiek ogende kast is een goede zet van Focal. Het maakt de Kanta N°2 een designstuk, zonder te ver te gaan. We hebben ooit zo de oranje versie van de Sopra N°2 een aantal weken in de woonkamer gehad voor een test. Het waren prachtige speakers, maar het kon niet ontkend worden dat een luidspreker die volledig in een felle kleur wordt gelakt visueel bijzonder dominant is. Daarom dat we uiteindelijk, toen we eerder dit jaar een set Sopra N°2 aankochten, toch maar voor de Carrera White-versies zijn gaan.

De slankere Kanta N°2 oogt met de duotone-aanpak in elk geval zachter en subtieler, en dat gaat op langere termijn beter zijn voor een goed huwelijk met het interieur. En misschien ook wel met je partner.

Wie goed oplet, zal merken dat de bovenkant van de Kanta bij alle versies zwart is. Dat komt omdat er hier een zeer hard glas is aangebracht – een slim idee geleend van de Sopra. Dit glas beschermt de bovenkant van de speaker tegen de typische ongelukjes die wel eens gebeuren. Het is namelijk bijzonder krasbestendig.

Het geheel wordt afgerond met een kruisvormige voet die bestaat uit vier ‘poten’, elk verstelbaar zodat je de Kanta N°2 helemaal stabiel en recht kunt plaatsen. De keuze voor deze kruisvorm was een goede, want het houdt het geheel toch relatief slank.

Vlas en beryllium

In een zekere zin is de Kanta N°2 de synthese van alle modellen die Focal in huis heeft. Zo zijn de drivers geconstrueerd met een materiaal gebaseerd op vlas, net zoals de Aria’s. Het zijn wel verbeterde driverdesigns. Het gebruik van vlas grijpt terug naar de roots van het merk, want vlas is historisch een belangrijk product van het Franse platteland. Maar het is ook akoestisch een interessante keuze. Wat Focal doet is een laag vlas langs beide zijden bedekken met glasvezel, waardoor je een sandwich krijgt die snel beweegt maar ook goed dempt. Geluid wordt dus accuraat weergeven zonder veel natrillingen die daaropvolgende klanken ‘vervuilen’ of de timing vertroebelen.

Van de bovenkant van het speakerassortiment ontvangt de Kanta N°2 de bekende tweeter uit beryllium. Het is echt een kenmerk van Focal, zover we weten de enige die er op inzet. Dat is niet verrassend, want beryllium is een bijzonder kostbare stof waarvan er elk jaar maar een bescheiden hoeveelheid wordt ontgonnen. Zeldzaam dus en het gebruik ervan heeft een grote impact op de prijs van de Kanta - maar het materiaal heeft zeer interessante eigenschappen. Het is bijzonder rigide (veel meer dan titanium, bijvoorbeeld) maar is ook bijzonder licht. Hierdoor heeft Focal een dome tweeter kunnen ontwerpen dat probleemloos lineair blijft ver voorbij de grens van wat wij kunnen horen en een zeer goede impulsrespons bezit. Met andere woorden, details en transients (plotse, korte hoge geluiden die vaak aan het begin van een klank opduiken, zoals bij een harde drumslag of tik tegen een cymbaal, en die best belangrijk zijn voor een natuurlijke klank) worden weergegeven zoals het hoort. Over beryllium wordt vaak gesproken, maar wat minder aan bod komt is dat Focal zijn tweeters ook in een soort omgekeerde hoornconstructie plaatst. Deze hoorn – die je niet ziet – laat de geluidsgolven die uit de achterkant van de tweeter komen op een geleidelijke manier uitdoven. Bovendien is de achterkant van de tweeter zo geconstrueerd dat de interne luchtbewegingen van de woofer zo weinig mogelijk impact hebben.

De Kanta is een relatief compacte vloerstaander. De uitdaging daarbij is een kast construeren die trillingvrij blijft, iets dat Focal deed door de combinatie van een voorkant van een zeer dicht en inert HDP-kunststof met behuizing uit een rigide multiplex-houtsoort. Aan de kastconstructie is volgens Focal heel wat aandacht besteed. Zo zijn heeft die voorkant enkel afgeronde hoeken en vloeiende lijnen – geen scherpe kantjes of randjes – zodat er geen kleine reflecties van geluidsgolven ontstaan. Eén gevolg van de materialenkeuze is dat het gewicht van de Kanta N°2 nog meevalt: 35 kg. Het is relatief natuurlijk, maar in dit segment eindig je vaak hoger. De Kanta N°2 pakt uit met een gevoeligheid van 91 dB. Makkelijk aan te sturen dus, in theorie zelfs met een minder stevige versterker.

Controle en middengebied

Omdat we zelf een aangekochte set Sopra N°2 bezitten (weliswaar aangestuurd door Devialet, niet Naim), waren we toch ook benieuwd om te horen hoe de Kanta N°2 zich met dat hoger model verhoudt. Vooral omdat zowel de knik als de beryllium-tweeter op de twee speakers present zijn. Maar we hebben natuurlijk ook gewoon geluisterd naar hoe de Kanta N°2 op zichzelf presteert.

Al vanaf de eerste tonen van ‘No Surprises’ van Radiohead valt op dat de Kanta N°2 de stem van Thom Yorke bijna even rijk presenteert als de Sopra’s. De diepte die nodig is om zijn stem zo te brengen is er. Op sommige luidsprekers klinkt Yorke wat nasaal en zagend (het kan niet ontkend worden: hij is soms een zeurpiet), maar niet hier. Typisch Focal is dat de vocals heel centraal worden gezet, iets wat ook opvalt bij ‘North’ van Elvis Costello en de nummers ‘Your Freedom’ en ‘Gold Junkies’ van Melanie De Biasio’s ‘Lilies’.

Dat laatste album gebruiken we de laatste tijd vaak bij geluidstests, omdat het prima werd opgenomen en ook gewoonweg steengoed is. Tijdens deze nummers die zweven tussen jazz en triphop barst het van heel fijn ruimtelijk detail, waardoor je op goede speakers echt het gevoel hebt naar een live-registratie in een schouwburg te luisteren. Die sfeer vertolken, dat doen de Kanta’s hier zeer goed.

Dat wordt allemaal verder bevestigd als we overschakelen op de Latijns-Amerikaanse getinte soundtrack van ‘Frida’, onder leiding van Elliot Goldenthal. Het schippert van intense liedjes gedreven door de mooie stem van Lila Downs (groot in Mexico, nagenoeg onbekend bij ons) naar snelle tracks waar elke Zuid-Amerikaanse instrument uit de kast wordt getrokken. Leuk om naar te luisteren – maar in dit geval gebruiken we ook 192 kbps MP3’s. Door de vele instrumenten in deze tracks vallen de tekortkomingen van de bestanden meestal snel op. Als we ze beluisteren op de Kanta’s hebben we het gevoel dat ze minder scherp en artificieel klinken, wat aangeeft dat – hoeveel ze barsten van detail – Focal hier wat zachter getuned heeft dan bij de Sopra. Het interessante is dat je het gevoel hebt dat de Kanta N°2 je veel inzicht geeft, terwijl het toch wat universeler is. Je kunt er blijkbaar ook wat mindere bronmateriaal tegenaan gooien. (Tegelijkertijd kan hier ook een rol gespeeld worden door de Naim-versterking, die ook eerder inzet op muzikaliteit dan precisie).

Als we afsluiten met een stevig stukje elektronica – sorry, iEar'-klanten! – valt ook de snelheid van de Kanta’s op. Bij Moderats ‘Running’ en DJ Shadows ‘The Mountain will Fall’ zijn de beats en alle energie in het laag niet heel dominant, maar komen ze heel strak over. Het kan zeker impactvoller, maar vaak eindigt dat in een contaminatie van het lagere midden. De Kanta’s blijven echter gecontroleerd en strak. Het eindresultaat is wel dat je muziek zoals dit maar al te graag wat luider wil zetten. Buren, wees gewaarschuwd.

Conclusie

Eerst dit: als je aan dit prijspunt speakers koopt, moet je altijd je tijd nemen om kandidaten te beluisteren. Je kunt uiteraard niet een ongelimiteerde lijst van speakers gaan uitproberen. Maar we zouden je toch aanraden om de Kanta’s er bij te zetten en er tijd voor te nemen. Om te beginnen bieden deze luidsprekers waanzinnig veel van het ultieme Focal-geluid dat je kunt ervaren bij Sopra en Utopia. En omdat Focal uitgesproken keuzes maakt op klankvlak (onder meer door een voorliefde voor het middengebied), ontdek je bij het beluisteren van de Kanta’s ook een fijn alternatief voor vele andere speakers die je bij jouw zoektocht tegenkomt.

Voeg daar nog het designaspect en de vele kleuropties bij en je spreekt over een bijzondere speaker die op alle vlakken in je woonkamer integreert. Ze hebben karakter te over en dat kunnen we alleen maar toejuichen.

Focal Kanta N°2
€ 3.699 / stuk | www.focal.com
Beoordeling 4,5 op 5