De BeoSound Shape is een nieuwe speaker van Bang & Olufsen. Van B&O verwachten we altijd iets bijzonders qua design, maar deze keer hebben de Denen iets gecreëerd dat je zelfs niet zou herkennen als een luidspreker. En toch is het een heuse wall of sound. Letterlijk dan.
We kregen het nieuwe BeoSound-systeem vooraf gepresenteerd op een gesloten event in maart op de campus van B&O in Struer, Denemarken. Ondanks die eerste demonstraties en heel wat uitleg van de ontwerpers, blijft de BeoSound Shape beschrijven een moeilijkere klus dan bij een doorsnee luidsprekersysteem.
Droog gesteld is Shape een modulair muurspeakersysteem bestaande uit verschillende onderdelen of muurtegels die je naar hartelust combineert. De componenten zijn los te koop, zien er uit als een zeshoekig kunstwerkje en zijn beschikbaar in een varia van kleuren en stoffen. Los van wat er achter het doek steekt, zien de zeshoeken er identiek uit. Er zijn geen markeringen, led-lichtjes of displays.
Achter het doek zijn één van vier zaken aanwezig: een Core (een streamer), een versterker, een luidspreker of dempingsmateriaal. Afhankelijk van de grootte van de kamer en de layout (en ook niet onbelangrijk: je budget) stel je een systeem samen uit deze drie elementen, kies je kleurtjes voor het luidsprekerdoek en klik je alles samen tot één geheel. Je kunt zo een systeem samenstellen dat uit onwaarschijnlijk veel tegels kan bestaan: maximaal elf versterkers en 44 speaker-tegels. Voor het aantal tegels met absorptiemateriaal geldt geen beperking.
BeoSound Shape is als kunst aan de muur
Dat is de droge uitleg, maar zo saai zal de BeoSound Shape zeker niet ervaren worden. De kans is zelfs groot dat bezoekers aan je huis niet zullen realiseren dat de BeoSound Shape een luidspreker is. Hun eerste woorden zullen eerder zijn: “Wat een mooi kunstwerk aan de muur”. Dat is niet verrassend: als je een aantal onderdelen combineert en ze uitrust met mooie kleuren die bij je interieur passen, dan krijg je iets dat in de eerste plaats de kamer verrijkt. Net als een schilderij of een standbeeld.
De visuele impact wordt bovendien verhoogd doordat elke zeshoek in het midden naar een punt toeloopt, waardoor je per BeoSound Shape-onderdeel niet één vlakke kleur krijgt, maar drie zijdes die afhankelijk van de lichtinval een iets andere tint tonen. Of anders gezegd: het ziet er visueel fascinerend uit omdat er een zeker 3D-effect speelt. Als je dan pakweg tien elementen combineert in een bepaalde, zelf te bepalen vorm, dan krijg je iets heel unieks.
Dat kunstige effect was trouwens een vertrekpunt van dit geluidssysteem. “Eén van onze medewerkers was op trektocht door de bergen en bewonderde het lichtspel op de bergflanken als de zon onderging. Dat effect van tinten die veranderen naargelang de lichtinval hebben we gerecreëerd”, zegt Marie Kristine Schmidt, B&O’s vice-president verantwoordelijk voor onder andere marketing.
BeoSound Shape is online samen te stellen
De totaalvorm van het systeem is eveneens zelf te bepalen. Je kunt in principe een soort rechthoek creëren, maar het is veel mooier om dat net niet te doen. De foto’s bij dit artikel helpen je misschien om daar een beeld van te vormen. Om je bij het creatieproces te helpen, komt er een online module waarbij je met vormen en kleuren kunt experimenteren om uiteindelijk tot een BeoSound Shape-systeem te komen dat bij jouw interieur past.
Je hoeft trouwens niet alle tegels dezelfde kleur te geven. Het aantal stoffen waaruit een koper kan kiezen is nog niet bekend, maar omvat ook vier heel mooie materialen van Kvadrat, een Deens bedrijf dat wereldwijd één van de grootste leveranciers is van stoffen voor meubels en interieur.
Tijdens het online creatieproces wordt eveneens bepaald waar elk onderdeel komt, wat belangrijk is om achteraf de luidsprekers correct aan te sturen. Bij het monteren volg je dus een plan op basis van je ontwerp, luidt het. “Het monteren gaat heel vlot. Eerst plaats je een kunststoffen houder die we zo hebben ontworpen dat je het snel kunt aanbrengen; ook op muren die niet vlak zijn. Want dat is vaak bij oudere huizen het geval. Daarna plaats je de tegel op deze houder. We hebben het daarnaast heel eenvoudig gemaakt om de tegels naast elkaar te monteren.”
BeoSoun Shape is misleidend simpel
De nadruk bij BeoSound Shape ligt in eerste instantie op het interieurvriendelijke aspect. Maar net zoals bij andere Bang & Olufsen-producten is een mooi design maar één deel van het verhaal. Er zit ook aardig wat techniek achter de Shape om te zorgen dat het een goed geluid produceert. Dit is natuurlijk niet zo verbazend: B&O mag je gerust een groot liefhebber van actieve speakertechnologie en DSP-technieken noemen.
Mensen als "tonmeister" Geoff Martin vinden dat enkel door in te zetten op een actief speakerdesign, het mogelijk is om altijd en overal een klank te krijgen zoals B&O dat wenst. Daarom verkopen de Denen al jaren uitsluitend actieve speakers, met als summum de BeoLab 90-speaker die eind 2015 werd voorgesteld. Deze high-end luidspreker van 35.000 euro per stuk bevat achttien speakers, aangedreven door veertien ICE power-versterkers en vier klasse D-versterkers, gemodificeerd door DSP’s die de klank tunen naar de kamer en naar de persoonlijke voorkeur.
Typisch voor B&O is dat bij het ontwerpen van een speaker er uitgebreid getest wordt in hun eigen gigantische akoestische ruimte in Struer. Onvolkomenheden in de klank (zoals resonantie) worden aangepakt door het design te veranderen (bijvoorbeeld demping toe te voegen of een materiaal te veranderen), maar ook door via software frequenties bij te sturen. Een soort intelligente equalizer, zeg maar.
Zo ver gaat het veel goedkopere BeoSound Shape-systeem niet, al spelen DSP’s ook hier een belangrijke rol. De klank die de Shape produceert wordt namelijk aangepast aan de specifieke vorm, het aantal tegels en de plaatsing van specifieke componenten die je tijdens het creatieproces selecteerde. Er draait daarnaast een algoritme die er voor zorgt dat de vocals in een lied altijd vanuit het midden van de Shape-vorm komen.
“Het ontwerpen van de Shape was behoorlijk moeilijk”, vertelde één van de ontwerpers. “We hadden bijvoorbeeld best wat problemen met statische elektriciteit; zeker als het systeem uit veel componenten bestond. Ook een goede warmteafvoer was uitdagend, bijvoorbeeld bij een tegel in het midden van een vorm. Daarom vormen tegels die aan elkaar geklikt zijn een soort schoorsteen zodat de warmte naar bovenaan het systeem wordt gevoerd. We hebben ook voorzien dat je een tegel over een stopcontact kunt plaatsen, zodat er echt geen kabel zichtbaar als de Shape aan de muur hangt.”
Streamen naar de BeoSound Shape
Om muziek naar de BeoSound Shape te krijgen, heb je de Core nodig. Dit onderdeel kun je nog het best omschrijven als een streamer. Het past in één tegel en je hebt er altijd maar één, ongeacht hoeveel versterkers er in jouw Shape-systeem zitten. De BeoSound Core heeft een fysieke ingang, een line-in die zowel analoog als digitaal te gebruiken is. Maar de meeste mensen zullen wellicht willen streamen, om zo de Shape zo kabelvrij mogelijk te maken.
Net zoals andere nieuwe BeoSound-producten (zoals de BeoSound 35) ondersteunt de Core heel wat protocollen: Chromecast, Airplay, Bluetooth, DLNA (hi-res tot 192 kHz / 24-bit is welkom) en Spotify Connect. Via een USB-kabel – verstopt achter de tegels uiteraard – hangt de Core aan een versterker. Bang & Olufsen zet bovendien sterk in op multiroom en integratie, dus mag het niet verrassen dat je de Shape eveneens kunt combineren met andere B&O-producten. De bediening verloopt via de BeoSound Music-app, maar desgewenst kun je de Shape ook bedienen via pakweg een BeoSound Essence-knop.
Eerste indruk van de BeoSound Shape
In Struer hebben we een aantal demo’s van de Shape gehoord. Te weinig om er een heel kritisch oordeel over te vellen, maar een aantal zaken viel op. Zo produceert het speakersysteem een verrassend krachtige wall of sound, die zelfs zonder subwoofer behoorlijk vol klinkt zonder details kwijt te raken. Toch wel sterk, als je bedenkt dat een speaker-tegel ‘slechts’ een 5,25-inch woofer en een 0,75-inch tweeter bevat. De sterkte zit hem natuurlijk in het toepassen van meerdere tegels die intelligent gestuurd zijn.
Een geluidsmuur betekent hier ook wel een klank die geen diepe soundstage biedt, maar wel homogeen blijft als je doorheen de kamer beweegt. Er is geen sweet spot of grote merkbare frequentieverandering als je de luisterpositie wijzigt. Het algoritme dat de vocals naar het midden brengt is verwant aan Dolby ProLogic en mag een slimme zet genoemd worden.
Het is ook intrigerend dat Bang & Olufsen tegels met dempingsmateriaal aanbiedt. Hiermee zou je in een woonkamer bepaalde akoestische problemen kunnen aanpakken, zoals een fel hoog door een reflecterende oppervlakte. Maar hoe groot de impact van deze dempende tegels zijn valt nog te bezien. Er komt alleszins geen akoestische meting aan te pas en ook bij het creatieproces is het vooralsnog niet mogelijk om parameters van de luisterruimte in te geven. Ten tijde van schrijven hebben we de online creatiemodule niet kunnen bekijken, dus het kan natuurlijk dat B&O deze zaken toevoegt als de Shape effectief op de markt komt.
De BeoSound Shape zal in bepaalde B&O-winkels te zien zijn vanaf juni en ruimer vanaf september. Leveringen vinden wellicht ook pas vanaf de herfst plaats. Over de prijsstelling van de BeoSound Shape-onderdelen is nog niet alles bekend. Dat is toch wel een belangrijke factor. Aangezien de Shape gelanceerd wordt onder de merknaam ‘Bang & Olufsen’ en niet ‘B&O Play’, wordt het alleszins gericht op iets oudere, kapitaalkrachtigere consumenten. Er komt een basispakket met zes onderdelen (één Core, één versterker, twee speakers en twee tegels met demping) dat rond de 4.000 euro kost.
Los daarvan is de Shape ongetwijfeld een boeiende zet van B&O, een soort systeem dat in de smaak zal vallen bij veel mensen die niet houden van een zichtbaar audioapparaat in de woonkamer. Het ziet er echt wel mooi uit en klinkt ook aardig. We zien toch ook potentieel voor horecazaken en expositieruimtes in dit toestel, want het kan behoorlijk groot worden en in een luidruchtige gelagzaal is wat demping altijd welkom.
