Eindelijk is het zover: mijn eerste productbespreking voor Hifi.NL (en .BE!!!). Het heeft wat moeten duren, maar ja, we hebben nu eenmaal een veel te druk leven. En in al die tijd heeft zich in ons forum een erg verhitte (!) discussie kunnen ontwikkelen: Het uitsterven van Klasse A transistor versterkers.
Tijd om het goed te maken. Laat me berichten over een klasse A versterker. Een van eigen bodem dan nog wel: de Hawk / APN / Audio&Techniek A18.

Ik ken het ding al lang, eerst nog als de kleinere A15 bouwkit van Neerlands beste (met marge) audioblad, Audio & Techniek, later als de 2x20 Watt A18 versterker in kit of gebouwd geleverd door APN. Die A18 intrigeerde mij al een tijdje, maar toen ik enkele jaren geleden een APN product ging bespreken voor The Naked Truth, werd het door stom toeval de MP-DAC i.p.v. een van de versterkers. Oh, en intussen veranderde ook nog eens eens de merknaam in `Hawk`.

Klassenstrijd

Zoals gezegd heet de A18 een klasse A versterker te zijn. Wat is er zo bijzonder aan klasse A werking? In klasse A schakelen de versterkende elementen (transistoren of buizen) nooit uit. In klasse B of AB doen ze dat onder bepaalde omstandigheden, afhankelijk van de signaalsterkte, wel. En net dit schakelen veroorzaakt een soort vervorming dat zelfs niet met tegenkoppeling is weg te werken. Daarom kunnen klasse A´s theoretisch rustiger, beheerster klinken. Maar ze genereren ook een pak warmte, hun rendement is op zijn best slechts 50%: ten gevolge van het niet-schakelen vloeit er altijd een hoge stroom, de russtroom, door de halfgeleiders of buizen. Warmte moet afgevoerd worden, via grote en dure koelprofielen. En dat is dan ook ineens de reden voor de betrekkelijke zeldzaamheid van dit versterkertype. De meeste versterkers in de handel zijn klasse AB, vaak met hele lage ruststroom zodat ze vlak tegen klasse B aan werken. Maar soms vind je een pareltje met een instelling die klasse A gedrag waarborgt gedurende het grootste deel van de tijd.