Zo’n 50% van de geslaagde videofilm komt voor rekening van de montage. Toegegeven, zonder goed beeld en geluid kom je ook niet ver, maar de ware rode draad of plot komt pas echt tot leven tijdens de montage. Software voor het digitaal monteren, de zogenaamde Non Lineair Editing (NLE), is er in alle soorten en maten. Variërend van een eenvoudige app tot professionele videoafwerking, in vaktermen de postproduction. De keuze voor een bepaald NLE-pakket hangt geheel af van de kennis, ervaring, mogelijkheden voor beeld en geluid, de te verwerken videoformaten en de aan de productie gestelde kwaliteitseisen.



In principe zou je bij het monteren (editen) van videoclips gewoon kunnen volstaan met knippen en plakken. Dat knippen heet in de praktijk bijsnijden of trimmen. De editor snijdt de videoclip aan de uiteinden bij en/of knipt deze ook nog eens doormidden. Het plakken gaat in principe om het invoegen van videofragmenten tussen of in andere videoclips. Daarvoor zijn er twee benaderingswijzen:
1. De zogenaamde tijdlijn. Een werkvenster met een tijdsbalk voor de video- en audiosporen (de tracks). Je zet de verschillende clips en fragmenten voor beeld en geluid in volgorde achter elkaar en waar nodig ook boven elkaar. Datlaatste als overlay (de bovenste laag bedekt de onderste) of compositing/keying (de ene videolaag is meer of minder doorschijnend/transparant voor de andere). Het invoegen van een videofragment in een clip heet een beeldinsert.
2. Het storyboard. Deze montagebenadering ziet er uit als een aantal videoblokjes (de verschillende) clips die achter elkaar staan en/of onderling verbonden zijn.



In de praktijk gebruik je de tijdlijn voor grote gecompliceerde videoproducties en waar tot op het beeld nauwkeurig bijgewerkt moet worden.
Na het knippen en plakken (de cut & paste) volgt de verdere opmaak van de videofilm. Bijvoorbeeld door het aanbrengen van titels, overgangen (transities), effecten (Digital Video Effects of DVE’s), correcties en keying of compositing. Aparte aandacht gaat tevens uit naar de mogelijkheden bij het geluid. Het bijwerken van het volume, correcties op versprekingen of stoorgeluiden, het toevoegen van achtergrondmuziek, voice-over en effecten.



Welk videoformaat?
Een gegeven dat menig beginnend videoamateur over het hoofd ziet. Je koopt een camcorder of videofilmende fotocamera en dan blijkt dat de NLE-software niet met het opgenomen videoformaat overweg kan. In de praktijk gaat het bij videoformaten om:
- De resolutie. Het aantal pixels in een videobeeldje. Bijvoorbeeld DV (720 x 566), Full HD in 2K (1960 x 1080, 2.000 beeldlijnen), UHD in 4K en 3D.
- Het soort videobeeldjes. Interlaced i (= twee halve beelden) of Progressive  (= 1 volledig beeld per keer). Dit verder nog eens gecompliceerd door het aantal beelden per seconde, 24, 25, 50 of meer.
- De manier van comprimeren en decomprimeren, de toegepaste CODEC. Bijvoorbeeld AVCHD, MPEG-2, MPEG-4 of H.264. Hier nauw aangekoppeld is het wegschrijfformaat, bijvoorbeeld QuickTime, MOV of Motion JPEG.
- En als laatste ook nog de toegepaste datasnelheden in Megabits per seconde.
Je snapt het al, als het ergens niet klopt valt het AV-bestand niet in te lezen, loopt ergerlijk traag of zit vol afspeelfouten. De door de NLE-software te gebruiken videoformaten zijn erg belangrijk zowel bij de import als de export van videobestanden. Bij de import kan het om verschillende cameraformaten of zelfs eigen afwijkende interpretaties van de camerafabrikant gaan. Gevorderde montagesoftware laat verschillende formaten in de eigen originele uitvoering (native) in de tijdlijn toe. Bij de export is het goed in de gaten houden waar je straks de videofilm op gaat afspelen. Tv, het internet, dvd, Blu-ray, smartphone of tablet? En in welke kwaliteit voor beeld en geluid? Lees de specificaties van het NLE-pakket hier zorgvuldig op na.



Per app
De eenvoudigste vorm van softwarematige montage is de NLE-app. Een mini-montagestudio voor op je smartphone of tablet. De term mini moet je zeker niet als denigrerend zien. Er zijn montage-apps die hetzelfde presteren als hun eenvoudigere grote broer op de montagecomputer.
De meest simpele NLE-app voorziet alleen in het combineren van clips, een voor te kiezen opmaak, muziekje en desgewenst een commentaar of voice-over. Daarmee maak je snel korte gemonteerde videoclips om te delen via jouw smartphone, op internet of in de cloud. Bijvoorbeeld de app Videolicious. Ook tref je tegenwoordig eenvoudige montage-apps in de camerasoftware aan.
De meer gevorderde NLE-app biedt naast het trimmen, cut & paste, overgangseffecten, titels, kleine correcties en het toevoegen van muziek. Een aantal van hen voorziet tevens in specifieke opmaakstijlen (templates vakantie, familie, reizen, nieuws, reportage e.d.), old movie-, filter- en lens-effecten. Het meest geavanceerde genre benadert de mogelijkheden van iMovie en de Avid/Pinnacle amateursoftware voor montage.



NLE voor starters
Het monteren van video en audio is lang niet zo eenvoudig als het op het eerste gezicht lijkt. Er blijkt in de praktijk namelijk nogal wat kennis en ervaring voor nodig te zijn. Als je al vaker gemonteerd hebt en regelmatig aan het editen bent geen punt. Wel als je een beginner bent en slechts enkele malen per jaar aan de montage gaat.
Deze categorie gebruikers koopt vanaf gratis en enkele tientjes tot circa € 100,- al een leuk stukje NLE-software. Bij voorkeur in het Nederlands. Niet al te moeilijke menu’s, duidelijke montagevensters, naar keuze een storyboard of tijdlijn, best leuke effecten, slim geluid (dat zich aanpast op de videoclips), pakkende titels en eenvoudige correctiefilters. Ook zijn er veelal aantrekkelijke opmaakstijlen (templates) en uitgewerkte stories voor handen die gangbare thema’s en video-onderwerpen helpen vormgeven. Daarmee zet je snel een goed uitziende en klinkende videoclip in elkaar. Bekende voorbeelden zijn iMovie, Premiere Elements, de Casablanca Bogart SE, Magix Video Deluxe, Corel VideoStudio Pro X7, Window Moviemaker, Cyberlink Power Director, Sony Movie Studio, Nero Video, Roxy Creator en AVS Video Editor.