NIEUWS

Geluid opnemen bij video: Deel 3: Het geluid achteraf bijwerken

Ulco Schuurmans | 18 januari 2015

In de praktijk blijkt het originele geluid na de opname vaak niet naar volle tevredenheid te zijn. Dat betekent achteraf nabewerken, de zogenaamde audio-postproduction. Een belangrijke andere redenen voor het nabewerken van de soundtrack is het toevoegen en/of mixen van achtergrondmuziek, geluidseffecten of een voice-over. Deze laatste aflevering van geluid opnemen bij video laat zien hoe dit in zijn werk gaat.

Er zijn tal van manieren om geluid na te bewerken. Ruwweg is de verdeling in hardwarematig en softwarematig. In het geval van audionabewerking via apparatuur gaat het om overspelen via een mengpaneel/mixer of andere audio-interface met instelbare draaiknoppen of regelaars. Weer een ander hardwaregeval vormt het apart opnemen via een recorder van bijvoorbeeld een commentaar of voice-over. En ondanks het feit dat er veel geluidsbestanden in bibliotheken op internet te vinden zijn, speelt menig videomaker nog muziek of geluidseffecten af van audio-cd, muziek-dvd, lp of tape naar de montagesuite.
De softwarematige tak bestaat uit het montagepakket en speciale programma’s voor audio-editing. Het montagepakket is veelal uitgerust met volumemeters, een geluidsmixer voor meerdere kanalen en een mogelijkheid voor het opnemen van een voice-over. Meer geavanceerde NLE-suites voorzien tevens in effecten en filtercorrecties. Diverse montagepakketten bieden zogenaamde ‘smart sounds’, geluidsbestanden die zich automatisch aanpassen (= inkorten of oprekken) aan de lengte van de videoclip.
Een aparte software geluidstudio biedt de meeste mogelijkheden om het geluid bij te werken op het gebied van klank of toon, volume, bijsnijden, de pitch aanpassen, het verwijderen van stoorgeluiden en uitgebreide effecten. Dan is er tot slot ook nog software om zelf een soundtrack mee te componeren.

Soorten geluid voor nabewerking
Er zijn in principe vier soorten geluid voor de audio-postproduction. Als eerste het originele geluid zoals werd opgenomen bij de videobeelden of met een aparte veldrecorder. De tweede soort is een toe te voegen commentaar of voice-over. Deze spreekt u achteraf voor de microfoon in.
Soort drie, de achtergrondmuziek, wordt veel gebruikt om de sfeer van de te maken videofilm te versterken of passages zonder goed geluid van een nieuw soundje te voorzien. In vele gevallen mixt de geluidseditor het originele geluid met een passend achtergrondmuziekje.
Als vierde en laatste soort geluid de geluidseffecten. Daarvan zijn er twee typen:
- De pure geluidsmatig effecten. Bijvoorbeeld dichtslaande deuren, regen, onweer, storm of gierende wind, verkeer, vuurwerk, pistool- of geweerschoten, dieren, industriële geluiden van machines, knarsen, piepen en ratelen. Daarvan zijn er bibliotheken vol op internet of CD-A te vinden.
- De creatieve geluidseffecten. Deze past u in het algemeen toe op de al aanwezige geluidsfragmenten. Voorbeelden zijn echo, een andere toonhoogte (smurfenpiepen e.d.), kerkomgeving, vertraging (delay) of versnelt afspelen, vervorming, oud radiogeluid en reverb. De creatieve effecten vindt u zowel in de software als hardware voor geluidsbewerking.

Wat bewerkt u na?
Voorop staat uiteraard het juiste volume. Niet te hard en niet te zacht. Bij mengpanelen en mixers gaat het tevens om de verhouding van de geluidssterkte tussen de verschillende inkomende bronsignalen. In de software is de functie normalize heel nuttig. Dit correctiefilter zet al het geluid volgens de opgegeven voorinstelling even hard. De gainfunctie gebruikt u om te zacht geluid te versterken. Let op: teveel kan ook stoorgeluiden versterken en vervorming veroorzaken! Zie verder ook de insert over de compressor-limiter-functie.
Ruis vormt een bron van ergernis. U kunt dit elimineren via een ruisfilter, door het opnamevolume harder te zetten of de equalizer op de specifieke ruisfrequentie te laten wegdrukken. Ook voor de brom is er een apart correctiefilter beschikbaar. Bij specifieke stoorgeluiden kunt u deze opsporen en specifiek uit het geluidsspectrum laten wegfilteren. Een equalizer (EQ) is uitgerust met een aantal toonregelaars per specifieke frequentie. U kunt hiermee de desbetreffende frequentie benadrukken of juist helemaal wegdrukken.
De lengte veranderen van de geluidsfragmenten gaat in de montagesoftware of soundeditor net als bij video. Inkorten, verlengen, verwijderen of verplaatsen. Het is slechts een kwestie van cut & paste. Smart soundfiles passen zich automatisch aan de lengte van het videofragment aan. In een aantal gevallen ook aan de juiste toonhoogte en maat.
Het stereogeluidsbeeld kent drie belangrijke bewerkingen. Als eerste de balans tussen links en rechts. Ten tweede de pan, het ‘zwaaien’ van links naar rechts en omgekeerd. En als derde het surround aspect (ruimtelijk geluid), Dolby 5.1 of 7.1. Dit kunt u zowel softwarematig of hardwarematig bijregelen.
De feitelijke soundtrack bestaat uit de eindmix van de samenstellende geluidsfragmenten. Bijvoorbeeld het originele geluid, een apart opgenomen voice-over en achtergrondmuziek.
Als laatste vorm van de nabewerking de effecten voor het geluid. Bijvoorbeeld fades en creatieve effecten. 


EDITORS' CHOICE