Sotis Horus

Tubes Rule!

Dat de mens twee hersenhelften heeft is algemeen bekend. Voor degenen die hier nog niet achter zijn staat het wereld wijde wiebelende net ter beschikking om via geniale zoekmachines als Google nader onderzoek te doen…

De twee hersenhelften bevatten absoluut verschillende kwaliteiten. En bij iedereen is één van deze helften dominant. De linkerkant is de analytische zijde. De rechterkant de emotionele en creatieve. Het spreekt voor zich dat de rechterkant ook de muzikale is. Hoeveel musici zijn ook goed in boekhouden naast hun spel? Heel weinig. Kijk maar naar de omstandigheden waaronder de groten leven totdat er een slimme boekhouder hun zaken gaat behartigen. Met als tragisch gevolg dat ze volkomen geplukt worden.
Wat wij als luisteraars van muziek willen is een streling, een stimulans, een prikkeling van de rechterhersenhelft. Die moet zodanig worden geprikkeld dat ze de productie en afscheiding van endorfinen in gang zet. Dan raken we in een staat van extase en dat is het wat we zoeken.

Maar hoe prikkelen we die rechterhersenhelft het meest optimaal? Heel simpel, met buizen. Enkel buizen zijn in staat ons de gewenste extase te laten beleven.
Kijk maar om je heen. Wie, of liever wat voor soort mensen ontwerpt en bouwt buizenversterkers? Vergelijk die eens met degenen die transistor versterkers bouwen. Niet duidelijk genoeg?
Hoeveel buizenversterkers lopen er van een lopende band? Hoeveel soldeerstraten zijn er voor buizenversterkers? Hoeveel buizenversterkers zijn opgebouwd met een printed circuit als hart?
Dus de conclusie dat transistor versterkers door mensen die door hun linkerhersenhelft worden gedomineerd worden gebouwd is terecht.

Buizen klinken niet zo analytisch, meten niet zo recht en ver door. Nee, maar ze zijn zo muzikaal dat al snel horden endorfinen door het bloed gieren. Dat gebeurt niet als de versterker net uit de doos komt. Nee, ze moet inspelen en aan ons wennen. Pas na enige tijd geeft ze haar volle vermogen tot extaseren vrij.
Dat overkwam ons ook toen we een geheel onbekende versterker ter beluistering kregen aangeboden. Het gaat hier om een Italiaans ontwerp op basis van de koningin der buizen de 300B dat onder naam Sotis Horus nieuw op de Nederlandse markt is (prijs: 2950 euro). Zoals de bijgaande foto`s laten zien is het een typisch fraai Italiaans ontwerp in een opvallende blauwe kleur dat mooi afsteekt tegen het roestvast staal en de houten accenten. Na het openen van de doos het relatief kleine, 33 x 34 x 24 cm, maar zware apparaat op de werkplek gezet. Een eerste inspectie laat mooie keramische buisvoeten zien voor de vijf aan de bovenzijde te plaatsen buizen. De achterkant toont de vergulde ingangen en de zwaar uitgevoerde luidspreker aansluitingen. De   voorkant herbergt een ingangskeuze schakelaar en een zeer fraaie stappenschakelaar die dienst doet als volumeregelaar. Het gewicht dat mooie transformatoren doet vermoeden plus de afwerking en materiaalkeuze maken ons direct nieuwsgierig naar de muzikale kwaliteiten.

Sotis Horus

In een aparte verpakking bevinden zich de te plaatsen buizen. Keurig van nummertjes voorzien die corresponderen met de plaatsen op een bijgeleverd diagram.  Er zijn twee Sovtek 6SN7 stuurbuisjes, een 6922 en dan de eindbuizen. Het zijn moderne incarnaties van het oer-ontwerp van de 300B buis gemaakt door de Tjechische firma AVVT. In tegenstelling tot de originele Western Electric 300B zijn deze buizen groter, zwaarder en leveren een iets groter uitgangsvermogen in deze AV32BSL versie. Is de Western Electric goed voor 8 watt, de AVVT kan er 11 watt uitpersen. Door het gebruik van moderne materialen en een zeer hoog vacuum in de buis, is de verwachte levensduur geschat op 20.000 uur spelen.

Als alle buizen op hun plek staan en de boel is aangesloten met onze eigen zilveren kabels kunnen we de verleiding niet weerstaan even te luisteren. Dat hadden we beter niet kunnen doen. Wat een iel geluid!

Ontwerper en eigenaar van Sotis, Marco Ferretti, is van huis uit transformator ontwerper en heeft een heel muzikaal gevoel (gelukkig). In een aantal andere Italiaanse ontwerpen is dankbaar gebruik gemaakt van zijn kennis en vaardigheden op het gebied van zowel voedings als eindtransformatoren. Voordat een versterker de ‘fabriek’ verlaat heeft deze tenminste 50 uur staan inspelen en is daarna voor de laatste keer afgeregeld. Dat is ook de reden dat de buizen zijn genummerd zodat er een bekende situatie blijft bestaan.

Duidelijk is dat deze 50 uur niet voldoende zijn om de versterker los te maken. Daarom mag ze rustig een paar honderd uur inspelen. Tussen door, zo na honderd uur nog eens geluisterd, en het verschil is al heel groot. Dat gaat goed zo.

Eindelijk mag de Sotis Horus ons gaan laten horen wat er aan endorfine-losmakende capaciteiten aan boord zijn. Nature’s Realm van het Piladelphia Orchestra waar Kavi Alexander zo’n prachtige opname van heeft gemaakt mag het voor de tweede keer proberen. Ja, daar is het gevoel. En een stevig laag dat voor rekening komt van de kwaliteit en de afstemming van de eindtrafo’s. Het geheel is heel muzikaal, zij het met een randje aan het hoog. Maar hier is wat aan te doen.

Tunen van een installatie is net als het stemmen van een instrument. We hebben het hier bij over een installatie van een extase instrument. Buizenversterkers met hun open structuren laten zich eenvoudig tunen. Een andere buis – merk, bouwjaar enzovoort – is snel geplaatst en brengt grote veranderingen met zich mee. Zo kan een perfecte afstemming tussen luisteraar, muziek en omstandigheden worden gecreeerd. Maar nu gaat het om de Sotis Horus zoals ze uit de doos komt. Daarom moeten we tunen met de andere grote factor die het geluid beïnvloedt: de bekabeling.

Sotis Horus

Onze volledig uit puur zilver bestaande analoog bekabeling kan in sommige combinaties wat hard zijn. Voor de test hebben we de beschikking over een set Siltech XMT Paris interlinks en een set VandenHul D 102 mk III hybrides. Beide dus een combinatie van verschillende geleiders. De VandenHul’s halen het randje weg, maar na enig luisteren ook wat van de attack, de dynamiek. Het blijkt dat de Siltechs hier een goede combinatie vormen. De luidspreker kabels blijven de tri-wired zilver constructies en sturen zo de Avantgarde DUOs aan.

Het grote luisteren kan beginnen. De ingredienten worden klaargezet – muzikale extase kan prachtig worden gecombineerd met andere indrukken zoals die door een goed glas worden opgewekt. Het licht wordt getemperd en dan luisteren. Luisteren is niet het goede woord, consumeren – en zelfs in de bijbelse betekenis – komt meer in de buurt.

En ja, de Sotis Horus is in staat extase te brengen. Een fraai geluidsbeeld, diep en breed met een prachtig zwarte achtergrond. Deze versterker is zeker door een rechter hersenhelft gedomineerde ontworpen en gebouwd.

Om te ontdekken of de Sotis Horus ook in combinatie met minder gevoelige luidprekers zich staande houdt worden de 105 dB gevoelige DUOs vervangen door een paar 92 dB gevoelige Audio Note AN-Jsp’s. Voor dezelfde geluidsdruk is dus vier keer meer vermogen nodig. Waar de DUOs met 1 watt al 105 dB op een meter afstand produceren. Per stuk dan wel te verstaan hebben de AN’s er 4 watt voor nodig. En met 11 watt in klasse A is de Sotis Horus ruim bemeten om voldoende dynamiek los te laten. Als luidspreker kabel dient nu een bi-wired set Audio Note koper. Het hele diepe laag is met deze combinatie iets minder, maar het absoluut muzikale blijft.

Leverancier

Importeur:
Korato
Dejan Zivkovic
Royaertstraat 12

B-2610 Wilrijk
Tel. +32 3449 0684
Gsm +32 4943 1827