De slimme keuken: van smart fridge tot intelligente vaatwasser

De smart kitchen als chef-kok? Dat is wellicht wat te hoog gegrepen. Niettemin kunnen het slimme huis en domotica een hele hulp betekenen bij het smaakvol bereiden van gezonde maaltijden. Daarnaast spelen het efficiënt en milieuvriendelijk bewaren, koelen en reinigen een belangrijke rol in de moderne keuken.

Keukenapparatuur gaat snel richting ‘smart kitchen’. Een logisch gevolg van de ontwikkelingen bij slimme kooksystemen, koelkasten, vaatwassers en gemerkte voedingsartikelen tot het Internet of Things (IOT) aan toe. Ovens, magnetrons, kookplaten en koffiezetapparaten zijn voor te programmeren, herkennen (NFC, slimme barcodes, RIFD of andere chips) voedsel, ingrediënten en kookaccessoires. De ijskast en vriezer koelen niet alleen meer maar zijn experts in het bewaren, ontdooien en de specifieke eigenschappen van het bewaarde voedsel. De vaatwasser wast zoals verwacht optimaal op het geplaatste servies, bestek en pannen. Dit alles flink besparend op het gebruik van stroom, gas en water. En voor wie dat wil kan de keuken op afstand via de smartphone of tablet online worden geactiveerd. Het eten staat al gereed als je thuiskomt. Tevens de verlichting en temperatuur in de eetkeuken of -kamer kan op maat worden ingesteld.

Slimme koelkasten
De ‘smart fridge’ oftewel de slimme koelkast is in Nederland sinds 2013 gewoon overal verkrijgbaar. Met merken zoals LG, Samsung en Whirlpool voorop verschijnen er ware fraai gestileerde paradepaardjes met indrukwekkende mogelijkheden gewoon in de winkel. Wel hangt daar dan een fors prijskaartje van tussen de € 2.000.- en € 3.000,- aan. Goedkoper kan natuurlijk ook als je energiezuinig en intelligente bewaarfuncties vindt volstaan.
Wat kunnen (hele) slimme koelkasten en of vriezers nu eigenlijk? Meedenken over een gezond dieet bijvoorbeeld. De TinQ van LG vertelt de gebruiker dat als deze op diens streefgewicht wil blijven het nu niet verstandig is om een snack of ander hapje te pakken. In de praktijk een persoonlijke diëtiste en houdt dus alles in de gaten wat de gebruiker eet en waarschuwt hem of haar als de gebruiker een ongezonde keuze maakt. Voordat je de koelkast in gebruik neemt moet je je naam, je streefgewicht en je BMI (Body Mass Index) opgeven. De volgende keer weet de Smart koelkast via stemherkenning als de deur opengaat dan precies wie jij bent. LG spreekt van koelkasten als Food managers. Whirlpool heeft het over 6th Sense Live appliance (het zesde keukenzintuig).
Dan hebben wij het meteen ook al over de pratende koelkast. Deze gaat in interactie met de gebruiker. Dit zowel bij de bediening als slimme advisering op maat. Tot de handige spraakfuncties behoren onder andere het geven van receptadviezen en het melden van de nog aanwezige voorraad. Als bijvoorbeeld de boter of melk opraakt meldt de koelkast dit zelfstandig per sms’je of mailtje naar de smartphone van de gebruiker. Die kan dan op de terugweg even langs de supermarkt. In apps zullen tevens boodschappenlijstjes en/of automatische boodschappenlijstjes annex bestelformulieren verschijnen. Wanneer de melk, de kaas of het bier bijvoorbeeld bijna op is, verstuurt hij een berichtje naar jouw smartphone zodat je er met boodschappen doen rekening mee kan houden. Ook het aflopen van de houdbaarheidsdatum heeft de smart fridge in het vizier. Idem een bijpassende melding naar de smartphone of tablet van de gebruiker.

HomeChat
Bij slimme koelkasten voor de smart kitchen kan de gebruiker onderscheid maken voor verschillende bewaartemperaturen. Binnen het koeldeel zitten segmenten met elk hun eigen vastgestelde bewaartempratuur. Mechanisch of door middel van voorprogrammeren in te stellen. Ook het (voor-)ontdooien valt op deze manier te regelen. Energie beheer komt vooral neer op efficiënt koelen, relatief gering stroomverbruik door de verlichting en motoren, uitstekende isolatie en het gebruik van de voordelige tarieven of stroomuurtjes.
Samsung heeft al flink geïnvesteerd in hoogwaardige viewer-annex bedieningsschermpjes op de slimme koelkast. Daar horen vanzelfsprekend ook slimme apps voor het instellen, conserveren en (gezonde) recepten bij. Tevens voert Samsung het besturingssysteem Tizen voor keukenapparatuur in.
Andere handige opties kunnen bijvoorbeeld zijn ijsblokjes, wat te doen met de restjes en aanpassing van de verlichting op kleur en intensiteit (hebben ook invloed bij het bewaarproces). Ook nuttig zijn on display of app e-gevens over het gebruik, energieverbruik, de vochtigheid, ‘de deur staat (nog) open’ en wanneer ontdooien. Relatief nieuw is HomeChat waarbij de gebruiker via berichtjes met huishoudelijke apparatuur kan communiceren. Kortom stuur je koelkast een berichtje. Of dat ook met Twitter werkt zal de praktijk leren. Een e-slot tegen pubers die de koelkast plunderen en niet aanvullen staat nog op het verlanglijstje…
Aansluiten op de rest van het thuisnetwerk behoort uiteraard tot de mogelijkheden. Bijvoorbeeld handig bij het regelen van de temperatuur en verlichting in de keuken. Pas bij open online verbindingen er op dat de slimme koelkast niet per ongeluk reageert op signalen uit de buurt zodat hij te hacken valt.

Slimme kooksystemen

Al sinds de komst van het smarthome en augmented reality is slim koken thuis een gewilde toepassing. Het concept gaat steeds verder. Eerst was er alleen sprake van slimme kook- en bereidingsapparatuur die je kon voorprogrammeren op type gerecht en persoonlijke smaak. Daar kwamen al snel het herkennen (barcode, NFC-chips, RIFD-techniek) van de voedingswaren en het op afstand of online bedienen plus verantwoord energiebeheer bij. De stap naar het aanleveren van recepten en adviezen over gezond eten is inmiddels al gemaakt. Dit in nauwe samenwerking met kookapps op de smartphone of tablet en receptuur in de cloud.
De ‘iChef’ (Gorenje) heeft in ieder geval al zijn intrede gedaan. Op het touch-invoerscherm kiest de gebruiker de instellingen, recepten, standaard voorgeprogrammeerde en zelf ingestelde bakprocessen. Dit type oven of magnetron is verkrijgbaar als losstaand (stand alone), opgenomen in het thuisnetwerk en op afstand te bedienen (ook via het IOT).
Een andere smart keukenprinses is iBake. Zoals de naam al aangeeft het type intelligent bakkende oven. Pelgrim heeft al twee jaar een dergelijke oven in de markt staan. Je kunt gebruik maken van geavanceerde functies zoals:
• PRObake; om zelf het bakproces aan te sturen. Instelbaar zijn de temperatuur, bereidingstijd en het gewicht van het gerecht plus de bereidingswijze.
• Voor culinaire ontdekkingen kun je terecht bij MYbake, een geheugenfunctie met plaats voor 120 eigen recepten en bijbehorende bakprocessen.
• Aardig en nuttig is ook de kernthermometer van de iBake. Plaats de thermometer in het gerecht en lees op de display van de oven de bereidings- en kerntemperatuur af. Bij de juiste kerntemperatuur slaat de oven automatisch af. Heel geschikt voor het bereiden van vis.
• Reinigen is geen probleem met de Aquaclean-functie. Deze werkt zonder chemische schoonmaakmiddelen: na gebruik stoomt de oven zichzelf simpelweg schoon.

Samsung stuurt de slimme Zipel oven al aan per WiFi en Android op de smartphone. Het zal onder meer mogelijk zijn om het aantal calorieën per gerecht uit te lezen. De chef-kok bedient Samsung met de het concept van de Chef’s Pantry op diens wenken via een speciale lade voor marinades (de Chef Pan) in de koelkast die naadloos aansluit op de oven of microwave uit de Chef Collection. De oven kan zelfs twee gerechten (duo range-technologie) tegelijk op verschillende temperaturen bereiden.

Social media
Goede combimagnetrons zijn bijvoorbeeld leverbaar van Whirlpool voorzien van de zesde zintuigfunctie. Het apparaat houdt met sensoren de conditie van het voedingsproduct tijdens het verwarmen nauwkeurig in de gaten. Onder andere de vochtigheid en knapperigheid.
De slimme grill informeert de gebruiker met een tekstboodschapje wanneer het vlees te keren, warmt vooraf al tot de juiste temperatuur op, kan al praten en deelt recepten via social media. Panasonic valt op met de FlashXpress Toaster oven. Slim en uitgekiend infrarood verhitten. Opwarmen is niet meer nodig.
Whirlpool zet in op inductie en het delen van recepten of kooksuggesties via social media als Facebook. De uitvoering als cooktop met touchscreen maakt het mogelijk om op maat en online te bereiden. Waarschijnlijk ook meerdere producten tegelijk.

Vaatwasser en koffiezetapparaat
Het IQ van de vaatwasser stijgt elk jaar weer verder. Wij kennen natuurlijk al instelbare programma’s afhankelijk van het type vaat, hardheid van het water en reinigingsmiddelen. Ook de instelbare sproeier die vanuit meerdere zijden opereren zijn al gemeengoed. De watervaltechnologie van Samsung beweegt de sproeier van voor naar achter. Andere merken zetten slimme krachtige jet-technologie in. Dit om alle hoekjes te kunnen bereiken. Relatief nieuw zijn het identificeren van servies en bestek plus mate van vuilheid door de vaatwasser en andere keukenapparatuur die doorgeeft wat er aankomt om te reinigen. Onder andere in de Samsung Chef-lijn.
Het slimme koffiezetapparaat kent niet alleen meerdere programma’s en de verschillende bonen of melanges. Heden ten dage herkent de koffiezetter ook de inwoners van het smart home en zet de koffie geheel volgens hun eigen wensen. Andere belangrijke eigenschappen zijn snel gereed (de koffie is klaar), bedienen op afstand via netwerken of smartphone en tablet Belkin komt met WeMo-toepassingen voor het op afstand bedienen van koffiezetters.

Internet Of Things
Apparatuur die zich via internet identificeert en communiceert, is snel in opkomst. Dit systeem heet het Internet Of Things (IOT) In feite ontstaat er één groot netwerk waarbij apparaten continu melden dat zij er op zitten, wat ze aan het doen zijn, of er aanvullende informatie of opdrachten nodig zijn, meetgegevens en suggesties voor acties door derden doorgeven. Het is simpelweg gewoon een kwestie van het juiste chipje aan boord, een bijpassend communicatie of netwerkprotocol en vaste of draadloze netwerkverbindingen.
Voor het smart home en keuken zijn vooral van belang het op afstand uitwisselen van gegevens over:
• Het opstarten van kookprocessen, koffiezetten, ontdooien e.d.
• Beheer en bestellen van de voedselvoorraad.
• Verlichting en verwarming vooraf regelen.
• Het opstarten van reinigingsprocessen. Bijvoorbeeld de vaatwasser.
• Eventueel onderhoud of service door de fabrikant of installateur.
Het IOT gaat de komende jaren een forse groei doormaken doordat steeds meer apparaten compatibel zijn.