Alles over de Apple iPod
31 januari 2008: bewerkt door Steven Vos
De iPod is het meest gewilde hebbeding ter wereld. Je kunt tegenwoordig bijna geen bus of trein meer instappen, geen drukke straat meer doorlopen en geen fitnesszaal meer binnengaan of je ziet er wel iemand in met witte dopjes in het oor: hét herkenningsteken voor de jeugdige, hippe en hoogtechnologische toonzetters van onze tijd, die zich inmiddels geen raad meer lijken te weten zonder Apple’s muziekspeler op zak.
Rond de iPod is een levendige subcultuur ontstaan. Die beperkt zich niet tot het uiterlijke herkenningsteken van de witte oordopjes: Amerikaanse media maken melding van ipodbezitters die in de trein elkaar hun iPods overhandigen om te kijken wat de ander er voor muziek op heeft staan, en op dansfeesten in Londen geven bezoekers hun iPods aan de DJ zodat hij hun beste muziek in de groep kan gooien. Sommige media refereren aan de generatie die in de late jaren 80 geboren is –degenen die nu de iPod tot grote hoogten opstuwen– als de iGeneration. Dit lijkt een aardige indicatie te zijn voor de grote invloed die Apple met zijn i-producten op de hedendaagse cultuur uitoefent.
Apple was altijd al een merk voor de hippe en creatieve medemens, maar kampte in het verleden met een gestaag dalend marktaandeel in zijn computerverkopen. Inmiddels wordt het bedrijf dankzij de iPod steeds meer tot stralend middelpunt van de begin-eenentwintigste-eeuwse hightech cultuur. Getuige de kwartaalcijfers van juli 2005, zijn er al dik 21 miljoen iPods verkocht. Geen geringe prestatie, zeker niet gezien de gepeperde prijzen waarvoor deze spelertjes over de toonbank gaan.
Geschiedenis
De Discman maakte even later de Walkman digitaal, en de Minidisc maakte digitaal geluid compact. Daarna werd de stap gezet naar de computer.
Het was inmiddels in 1995 toen de bestandsextensie “.mp3” werd gestandaardiseerd en vervolgens hét herkenningsteken werd voor onder MPEG-1 Layer 3 geëncodeerde Cd-muziek. Dankzij de MP3-compressie werd het voor het eerst mogelijk om grote hoeveelheden muziek op de harde schijf op te slaan.
Een paar jaar later verschenen de eerste MP3-spelers op de markt. Ze werkten met Flash (solid state) geheugen, meestal 32 of 64 MB groot. De Rio Diamond was er zo een.
Een speler met 64 MB kon niet meer dan 18 nummers herbergen. Daarbij was de geringe capaciteit nog geen garantie dat het geheugen snel vol te laden was: de toenmalige aansluitingen lieten alleen uiterst trage bestandsoverdrachten toe. Ook was het bedieningsgemak van spelers en computersoftware verre van optimaal.
Een grote verbetering was de komst van harde schijf-gebaseerde portables. Eén van de eerste was de Nomad Jukebox van Creative (halverwege 2000). Dit apparaat was uitgerust met een 6 GB harddisk, koste ruim 1.000 gulden en werkte 4 uur op een batterijlading. Het apparaat was niet volmaakt. Recensenten beklaagden zich over een omslachtige bediening en over, alweer, een langzame bestandsoverdracht. Door de snellere, maar voor 6 GB nog altijd trage USB-aansluiting duurde het wel vijf uur om hem vol te laden met muziek.
Het grootste minpunt moet wel de grootte van het apparaat zijn geweest. De harde schijf was een 2,5”-exemplaar uit de notebook-wereld, waardoor de Nomad Jukebox de omvang kreeg van een flinke Discman.
Revolutie!
31 januari 2008: bewerkt door Steven Vos
Toen Apple op 23 oktober 2001 de iPod introduceerde, sloeg hij in als een bom, met name in kringen van mac-gebruikers. Het apparaatje veegde in alle opzichten de vloer aan met de concurrentie. Hij was zo groot als een pakje sigaretten, werkte acht uur op een batterijlading en had een FireWire-aansluiting: 30 keer zo snel als USB. Het volgooien van de harde schijf duurde zo nog geen tien minuten. In combinatie met iTunes-software was de muziek op de iPod bovendien makkelijk te beheren.
Het moet benadrukt worden dat de iPod een doorbraak was door de som van zijn eigenschappen: in rudimentaire vorm was alles al eens eerder gedaan, zoals we gezien hebben. Maar de iPod was veel beter doordacht en maakte gebruik van componenten die pas kort op de markt waren.
De belangrijkste nieuwigheid was de 5 gigabyte mini-harde schijf, op het nog niet eerder vertoonde formaat van 45 millimeter. Hij beschikte ook over twee (!) zeer zuinige microprocessors, en een nieuw type hoogrendementsbatterij van Sony. Een speciaal besturingssysteem van het Indiaase PortalPlayer knoopte alles aan elkaar.
Al vóór de iPod stond Apple bekend om zijn goede design, zowel wat betreft het uiterlijk als wat betreft de bedienbaarheid. De iPod was geen uitzondering.
De iPod doet zijn werk met een minimum aan knoppen. Een draaiwieltje om door het menu te navigeren, een Enter- en een Menuknop, en verder Play, volgende track, en vorige track. Met deze paar toetsen, tegenwoordig geïntegreerd in één ronde trackpad, voert de gebruiker het commando over de muziekbibliotheek. Verder kan hij of zij kan ook de agenda raadplegen, een spelletje doen en foto’s en video’s bekijken. De gewenningsperiode is kort.
In de 6,5 jaar die sindsdien zijn verstreken, zijn talloze wijzigingen en verbeteringen aangebracht. Zo is FireWire vervangen door USB 2.0; vooral vanwege de enorme populariteit van dit systeem. De iPod kan tegenwoordig dienstdoen als memorecorder, fotoalbum, videospeler, opslag- en transportmedium voor grote hoeveelheden data, en er is zelfs een model met een WiFi verbinding. Hetzelfde gebleven zijn het bedieningsgemak en de smaakvolle vormgeving. Apple had met de iPod een voorsprong van jaren genomen op de concurrentie, en heeft die behoorlijk weten te consolideren.
Niet dat de concurrentie heeft stilgezeten. Inmiddels zijn er spelers van ander fabrikaat die naar men zegt iets beter klinken, langer doen met een batterijlading of er ook leuk uitzien. Maar hoewel de iPod het dus inmiddels op deelaspecten af moet leggen tegen bepaalde concurrenten, vallen die concurrenten op hun beurt weer op andere punten door de mand. Alle opponenten laten nog steeds op minstens één van deze punten steken vallen: stijl, bouwkwaliteit, bedieningsgemak en muziekbeheer. Echte zwakke plekken heeft de iPod niet.
Microsoft heeft met de Zune, die inmiddels ook alweer bij de tweede generatie is, geprobeerd om een serieuze concurrent te worden voor de iPod. Helaas is dit apparaat bij ons nog steeds niet beschikbaar en ook valt de verkoop in Amerika behoorlijk tegen van de Zune. Er zijn wel een aantal enthousiastelingen op diverse fora te vinden die het apparaat hebben geïmporteerd, maar de gemiddelde consument zal niet eens afweten van het bestaan van deze muziekspeler.
Varianten
31 januari 2008: bewerkt door Steven Vos
Inmiddels kent de iPod vier varianten: de Classic, met een 80 of 160 GB harde schijf (249 euro en 349 euro); de iPod Nano, met een 4 of 8 GB flash geheugen (149 euro en 199 euro), de iPod Shuffle, met 1 GB flash geheugen (79 euro) en de Touch, met 8 GB (279 euro), 16 GB (369 euro) of 32 GB (459 euro) flash geheugen.
We beginnen met de kleinste. De iPod Shuffle, inmiddels al bij de derde generatie, is een heel simpel apparaatje, waarop het traditionele clickwheel en zelfs een display ontbreekt. De Shuffle moet het hebben van willekeurigheid bij het afspelen: de gebruiker kan immers zonder zo’n display niet zien wat er speelt, en al helemaal niet wat er nog komen gaat. Dat verklaart ook de naam Shuffle: standaard worden de aanwezige nummers door elkaar gehusseld bij het afspelen. Gezien de beperkte capaciteit valt er overigens best te leven met de Spartaanse uitrusting van dit model.
September 2005 moest de bestverkochte iPod, de Mini, het veld ruimen. Het mag tekenend zijn voor Apple’s constante drift tot vernieuwing en verbetering dat juist hét grote succesnummer eruit werd gegooid. De Mini was in feite een miniatuurversie van de allereerste, ‘grote’ iPod: een 4 of 6 GB harde schijf en een zwartwitschermpje. De Nano kieperde dat allemaal overboord. Het scherm was in kleur, de harde schijf was vervangen door 2 of 4 GB flash-geheugen.
Inmiddels is de derde generatie Nano alweer enige maanden een feit. Hij is leverbaar in diverse vrolijke kleuren en ook beschikt deze versie net zoals de tweede generatie over een minder krasgevoelige behuizing dan de eerste variant. Wel is de derde generatie optisch een stuk ‘aangekomen’. Om de Nano ook geschikt te maken voor het bekijken van video’s zoals zijn grote broers is het scherm een stuk groter en breder geworden, waardoor hij nu bijna vierkant oogt. Deze ‘nieuwe look’ werd niet door iedereen met open armen ontvangen en de speler kreeg bij de introductie al gauw de bijnaam iPod Fatty.
Toch wel de grootste stap voorwaarts is de recentelijk uitgebrachte iPod Touch. Het huidige topmodel, dat eigenlijk niets meer is dan een wat uitgeklede iPhone (over dit apparaat later meer), is een flinke revolutie op het gebied van draagbare muziekspelers. Het eerste wat bij de Touch opvalt is het grote 3,5 inch breedbeeldscherm die bijna de volledige behuizing in beslag neemt. Onder het grote scherm bevindt zich nog maar één knop. Het revolutionaire aan het apparaat is de bediening; dat kan bijna volledig worden gedaan door middel van het aanraken van het 3,5 inch ‘touchscreen’. Ook draait het scherm automatisch mee als de speler 90 graden gedraaid wordt. Naast het afspelen van muziek heeft de Touch nog veel meer functies. Zo beschikt de speler over een WiFi verbinding waardoor het mogelijk is om over het web te surfen.
Wat wel tegenvalt bij de iPod Touch is de opslagcapaciteit. Dit is vooral te wijten aan het gebruikte geheugen. Apple heeft er voor gekozen om de Touch te voorzien van flash geheugen (SSD), wat nog behoorlijk kostbaar is. De Touch is er in drie varianten; een 8 GB, een 16 GB en een 32 GB model.
De opvolger van het oermodel is tegenwoordig omgedoopt tot iPod Classic. Het design heeft in de loop der jaren geen schrikbarende wijzigingen ondergaan. Wel is het beroemde iPod wit verdwenen; de Classic is leverbaar in zilver en zwart. Het gladde plastic is vervangen door hetzelfde metaal wat zich ook op de Nano en de Shuffle bevindt. Wel is de glimmende achterkant gebleven. De opslagcapaciteit is flink opgewaardeerd naar 80 GB of 160 GB, dit is nog wel een klassieke harde schijf. Ook heeft het menu een behoorlijk opfrisbeurt ondergaan. Natuurlijk kunnen er video’s op gekeken worden wat ook al op de twee voorgaande generaties kon. Wat ook opvalt is de prijs van het apparaat; deze is behoorlijk concurrerend te noemen en ligt ruim onder die van zijn voorganger. Dit komt vooral doordat de Classic niet meer het topmodel is, dat is nu de Touch.
iTunes
31 januari 2008: bewerkt door Steven Vos
Een deel van zijn succes dankt de iPod ongetwijfeld aan het gratis muziekprogramma iTunes, waarmee muziekbeheer –zowel op de iPod als op de computer zelf– heel eenvoudig wordt.
Elders op de site hebben wij iTunes een “muzikale duizendpoot” genoemd. Dit gratis te downloaden programma laat Macintosh- en Windowsgebruikers Cd’s archiveren, afspeellijsten aanmaken met hun favoriete muziek, Audio Cd’s en MP3-Cd’s branden, en muziek delen met de gebruikers van een lokaal netwerk. Verder is het programma de poort naar de iTunes Music Store, een online muziekwinkel. De iTunes Music Store is onder de online muziekwinkels wat de iPod is onder de draagbare muziekspelers: de marktleider. De iTunes Store heeft de grootste bibliotheek ter wereld met meer dan zes miljoen nummers, 550 televisieprogramma`s en meer dan 500 films. Apple heeft al meer dan drie miljard nummers, 100 miljoen tv-programma`s en meer dan twee miljoen films verkocht. Tv-programma’s zijn vooralsnog alleen verkrijgbaar in de VS en het Verenigd Koninkrijk.
Is de muziekcollectie op de computer kleiner dan de capaciteit van de iPod, dan brengt iTunes simpelweg alle muziek over naar de iPod. Is de iPod te klein om de complete muziekbibliotheek te bevatten, dan synchroniseert iTunes speellijsten die daartoe vooraf door de gebruiker zijn opgegeven. Ad hoc de gewenste tracks naar de iPod slepen werkt natuurlijk ook.
Kritiek is er wel, en dat mag op een site als Hifi.nl niet onvermeld blijven, op de geluidskwaliteit van het aangeboden materiaal. Apple biedt de meeste muziek aan in 128 kbit/s AAC met DRM. Dat klinkt een stuk beter dan MP3 op dezelfde bitsnelheid, maar nog altijd duidelijk slechter dan Cd. Sinds kort is er ook iTunes Plus, dat zijn AAC-bestanden met een bitrate van 256 kbit/s zonder DRM. Dit is al een aanzienlijke verbetering.
Voor veel mensen hoeft dat voor mobiel gebruik weinig uit te maken. AAC op 128 kbit/s is een acceptabel klinkende manier om de capaciteit van de iPod te maximaliseren, en dat met slechts 40 procent van het ruimtebeslag van het goed klinkende MP3 op 320 kbit/s, of negen procent van ongecomprimeerd Cd-geluid.
Sinds iTunes versie 6.5.1 is het ook mogelijk om je Cd’s om te zetten in Lossless audio, waardoor de iPod ook voor audiofielen steeds interessant wordt. Zeker met de steeds grotere opslagcapaciteit passen er heel wat Cd’s in lossless op het apparaat. Voor meer informatie over compressie verwijs ik u naar ons artikel over audio compressie.
Ook hifimerken liften mee op de populariteit van de iPod. Er zijn diverse accessoires verkrijgbaar zoals dockingstations, kabels, hoofdtelefoons, beschermhoesjes enz. Binnenkort zullen wij een grote vergelijkingstest doen met dockingstations van grote hifimerken zoals Denon, Marantz, Arcam en Podspeakers.
iPhone en de toekomst
31 januari 2008: bewerkt door Steven Vos
Het Apple apparaat van 2007 is toch wel de iPhone. Apple kondigde het apparaat al in januari 2007 aan en in juni van dat jaar werd hij dan ook uiteindelijk leverbaar in de VS. Na de toch wel behoorlijk mislukte samenwerking met Motorola (ROKR en ROKR 2) is de iPhone wel een enorm succes. Qua vormgeving ziet het apparaat er vrijwel hetzelfde uit als de iPod Touch (eigenlijk andersom want de iPhone was er eerder), maar dan met een digitale camera en belfunctie. Het apparaat is te bedienen met een aantal zeer innovatieve aanraaktechnieken en heeft eigenlijk een nieuwe maatstaf geïntroduceerd op het gebied van mobiele telefonie (vooral op het gebied van PDA’s).
Helaas is de iPhone nog steeds niet verkrijgbaar in Nederland. Wel is er een levendige handel ontstaan op internet. Vooral op eBay zijn er veel mensen die iPhones aanbieden die zij voor je importeren uit bijvoorbeeld de VS. Deze moeten echter, om er mee te kunnen bellen met je Nederlandse provider, eerst ‘gekraakt’ worden. Apple probeert dit ‘kraken’ tegen te gaan door steeds een nieuwe softwareversie uit de brengen waarbij dit niet meer mogelijk is.
Wat de toekomst op iPod gebied ons zal brengen is altijd lastig om te zeggen. Apple houdt alle nieuwe ontwikkelingen altijd goed geheim. Het zal waarschijnlijk nog wel even duren voordat er nieuwe iPod modellen aankomen, aangezien de huidige modellen er nog maar kort zijn. Wat natuurlijk wel te verwachten is, is dat de toekomstige modellen, en dan met name de iPod Touch, worden voorzien van grotere SSD’s (Solid State Disc, flash geheugen). Dit type geheugen is op het moment erg hot en fabrikanten kondigen steeds grotere schijven aan. Ook zijn er al laptops te krijgen die beschikken over een dergelijke harde schijf, soms al van 64 GB. De prijs van dit systeem daalt ook redelijk snel wat het gebruik ook alleen maar stimuleert. Ook wordt er een nieuw model iPhone verwacht dit jaar. Deze zou beschikken over een aantal verbeteringen zoals het gebruik van de 3G standaard. Apple is op het moment één van de hipste merken op de markt en de recent uitgebrachte verkoopcijfers laten alleen maar een groei zien. Deze populariteit zal voorlopig dus wel zo blijven en hopelijk komen er nog een hoop innovatieve producten van het merk met het appel logo.