Piega C-serie

Wat bezielt iemand om op zijn vrije zaterdag en een echt mooie zomerdag, vrijwillig in een afgesloten, maar gelukkig met airco uitgeruste ruimte te gaan zitten om daar te luisteren naar een paar luidsprekers en een receiver/DVD combinatie? Met normale ratio valt het volgens mij niet te beredeneren en terwijl half Nederland met zwembroek en koelbox naar het strand trekt, rij ik van Amsterdam naar Den Bosch met mijn digitale camera en een aantekeningenblok. Op uitnodiging van Bouke Seelemeijer van BSA in Den Bosch kom ik op deze zonovergotene zaterdag  ‘s morgens aan en word ik op z’n Brabants welkom geheten met koffie en een flinke plak boterkoek…en nog een. Heerlijk!

De (audio-) geschiedenis van BSA

We beginnen de dag met een korte introductie over BSA, Bouke zelf en HiFi in zijn algemeenheid. Bouke vertelt dat hij ongeveer 22 jaar geleden zijn eigen (import) bedrijf onder de naam Bouke Seelemeijer Audio, afgekort tot het handelsmerk BSA is begonnen. Samen met zijn vrouw heeft hij van BSA een goed lopende onderneming gemaakt die sinds 1990 rond de 130 dealers in Nederland voorziet van hoogwaardige Piega luidsprekers en sinds enige jaren ook van Musical Technology luidsprekers en Musical Technology versterkers. BSA is een relatief kleine onderneming en nu al meer dan 15 jaar importeur van Piega luidsprekers uit Zwitserland. Meer informatie over Bouke en BSA tref je op deze site aan in de HiVisit van 20 mei 2003.

Een eerste hoofdstuk in de audio geschiedenis van BSA is de import uit de Verenigde Staten van Triad luidsprekers, waar Bouke rond 1980 mee begon.

Een stereo sub-satelliet systeem met een kleine actieve (!) subwoofer en een tweetal kleine satellietluidsprekers. Let wel, we praten nu over 1981, lang voordat Bose dit type systeem opnieuw op de markt bracht met haar ‘melkpakjes’ reclamecampagne. Vele duizenden van de Triad systemen hebben hun weg gevonden in Europa en Bouke heeft nog steeds wat reserve onderdelen hiervoor.

We gaan naar zijn magazijn waar Bouke vol trots een eigen prototype laat zien, waarbij de behuizing van de tweeter rond kan draaien op de behuizing van de midrange luidspreker. Ook dat zien we 20 jaar later terug bij de Bose acoustimas systemen. Gevalletje bedrijfsspionage avant-la-lettre door Bose?

Een bijzondere rol in het audio-leven van Bouke speelt de Air Motion Transformer (AMT), uitgevonden door Dr. Oscar Heil. Het bijzondere van deze AMT is de manier waarop de lucht in trilling wordt gebracht om geluid te produceren. De A.M.T. is opgebouwd rond een membraan dat gespannen is tussen keramische staafmagneten. Het membraan is geplooid en perst als het ware de lucht weg uit de plooien door zijwaarts te bewegen. Het bijzondere zit in het feit dat dankzij de lichte constructie van het membraan de massa van de verplaatste lucht hoger is dan het gewicht van de constructie zelf. Hierdoor wordt een enorm hoge snelheid bereikt omdat er geen sprake is van massatraagheid. De vorm van de AMT staat toe dat zelfs de hoogste frequenties vrijwel perfect rondom worden uitgestraald wat tot gevolg heeft dat het stereobeeld compleet blijft op vele luisterposities. In de HiVisit van mei vorig jaar werd al melding gemaakt van de Transar 5 luidspreker, een heel bijzonder ontwerp, waarvan er maar een paar in de wereld bestaan. Eén set staat bij Bouke thuis. In de Transar is de werking van de A.M.T. doorgevoerd tot rond de 90 Hz, waarna subwoofers de zaak overnemen. Binnen het gehele frequentiespectrum van de 90 Hz tot 22 kHz wordt de lucht in beweging gezet zoals omschreven. Eigenlijk verenigt de AMT drie tot dan toe onverenigbare wensen van audiofielen, namelijk: de snelheid, transparantie en drie dimensionaliteit van elektrostaten, het hoge rendement van hoorns en de lineariteit van dynamische weergevers. Deze luidsprekers wekten vorig jaar al mijn interesse, voornamelijk omdat ik maar weinig informatie kon vinden over deze bijzondere techniek. Op een bepaalde manier heb ik een zwak voor mensen die positief controversieel kunnen denken en vol vertrouwen wegen in durven slaan in de overtuiging iets goeds neer te kunnen zetten. Mensen zoals Oscar Heil bijvoorbeeld.

Luisteren

In de luisterruimte staan een Marantz SR-12 S2 receiver en DV-12 S3 DVD speler opgesteld die een aantal Piega luidsprekers uit de C-serie gaan aansturen.

Deze keer ben ik gewapend met een setje CD’s, DVD’s en SACD’s van onder andere Eric Clapton (One more car, one more rider, DTS DVD), de  DTS CD’s van Don Henley (End of innocence),  Sting (Brand New Day) en de HDCD opname van Chris Isaak (Baja Sessions). Ik ben de eerste die toegeeft een beetje bevooroordeeld te zijn m.b.t. alles wat electrostaat, magnetostaat of ribbon heet. Vanaf het eerste moment dat ik dit soort luidsprekers hoorde, vond ik de levendigheid en snelheid fantastisch en op vele punten superieur aan dynamische systemen. Na het bezitten van diverse electrostaten en magnetostaten begin je ook de nadelen ervan te zien, zoals de omvang en het beperkte afstraalgedrag (beperkte ‘sweet spot’). Een ribbon is een goed alternatief, dat de snelheid en detaillering van een electrostaat evenaart of zelfs overtreft, maar wel de omvang, lineariteit en afstraalgedrag van een dynamische luidspreker heeft.

Zonder dat ik exact weet welk type Piega ik aan het beluisteren ben, schakelen we tussen het grootste en één na grootste type dat bij BSA opgesteld staat heen en weer. Wat me direct opvalt, is iets wat ik een coherent geluid zou willen noemen: de integratie tussen midden en hoog is voorbeeldig en ook het laag is erg goed. Heel open, snel en dynamisch. Het is een beetje als het genieten van een glas erg goede wijn dat je eerder geproefd hebt, maar waarvan je de smaak een beetje vergeten bent. Zodra je het weer proeft, weet je direct ‘dat is ‘m!’. De perfecte integratie van midden en hoog zit in het feit dat in de LTD serie een speciale coaxiale ribbon driver toegepast wordt. Het maken van het membraan van deze driver gebeurt volledig met de hand en er is één medewerk(st)er van Piega 4 uur mee bezig. Het woord ‘limited’ blijkt ook gerechtvaardigd: er is sprake van een beperkte oplage die zich onderscheidt van de gewone serie door het toepassen van de coaxiale driver. We wisselen een paar keer tussen het grootste type en de een na grootste luidspreker. Een beetje bevooroordeeld door het ‘groter is duurder’ vooroordeel probeer ik Bouke voorzichtig te vertellen dat ik de iets kleinere luidspreker, eerlijk gezegd, beter en strakker vind klinken. Geen wereld van verschil maar op alle aspecten gedetailleerder en strakker in het laag. Gelukkig landt mijn mening goed omdat de ‘kleinere’ luidspreker de C40 blijkt te zijn met 5 in eigen beheer ontwikkelde woofers. Ook in prijs is de C40 beduidend boven de C10 LTD gepositioneerd en dus moet hij ook beter klinken dan de C10 LTD (die grootste dus).

Wat opvalt aan de aluminium behuizing van de luidsprekers is de fantastische afwerkingskwaliteit ervan. Bouke laat een foto zien van de machine die de aluminium behuizingen produceert en als hij had verteld dat het het een prototype ruimteschip was, had ik hem ook geloofd: een immens groot, honderden miljoenen dollars kostend ding dat de aluminium behuizingen in één fabriceert. Niet alleen geschikt voor de fabrikage van luidsprekerbehuizingen, maar iedere vorm die je wilt.

De aansturing van de Piega luidsprekers gebeurt door een Marantz combinatie van de SR12 S2 receiver en DV-12 S3 DVD speler, beide producten uit de premium series van Marantz. De combinatie was ook al te beluisteren op de Doelen Lente Hifi show dit voorjaar. De SR-12 is een reciever met een vermogen van 7 X 160 Watt RMS en alle gangbare surround processing formaten zijn aanwezig, inclusief HDCD processing, iets wat de DVD speler DV-12 niet heeft. Omdat de opname van Chris Isaac HDCD gecodeerd is, luister ik eerst via de analoge uitgang van de DV-12 en daarna via de digitale uitgang van de DV-12 naar de SR-12. Bij gewone CD opnames ontdek ik weinig verschil, bij HDCD is het verschil absoluut merkbaar. Zelf zou ik dus de DV-12 digitaal via de receiver gebruiken voor CD-weergave. Beide apparaten presteren uitstekend en controleren de Piega’s goed.

Conclusie

Tijdens de gehele ochtend heb ik het reuze naar mijn zin met Bouke en merk pas dat het echt een zonnige dag is als ik weer thuis ben. Volledig voor gek versleten door mensen in mijn omgeving die net van het strand komen en niet kunnen begrijpen dat ik dit echt leuk vind. Maar ik heb weer genoten van prachtige muziek, gespeeld door fantastische luidsprekers en apparatuur en heb weer even kunnen genieten van dat ribbon geluid dat ik uit duizenden herken, net zoals dat goede glas wijn dat je weer herkent.