De film Nieuw Babylon van Grigori Kozinstsev en Leonid Trauberg was de laatste jaren vaker in concertzalen dan in bioscopen te zien. Dat komt vooral door de reconstructie van de originele filmmuziek van Dmitri Sjostakovitsj, in Nederland live bij de filmbeelden uitgevoerd door zowel het Brabants als het Gelders Orkest. Op deze DVD is het radio-orkest van de SWR te horen, maar naast de muziek is ook de uit 1929 stammende stomme film zeer de moeite waard. 
Deze klassieker uit de Sovjetrussische filmgeschiedenis kwam tot stand net voordat creatieve ideeen in de strikte censuur van Stalin gesmoord zouden worden. Kozinstsev en Trauberg, twintigers in die tijd, werkten met het avant-gardistische acteurscollectief FEKS (fabriek van de excentrieke acteurs). Haar expressieve speelwijze baseerde zich op vaudeville en variété. Emoties werden sterk uitvergroot in een poging tot ‘dadaïstisch constructivisme’.
Hoewel de thematiek van Nieuw Babylon zeer lijkt te passen in het communistisch kader van die tijd, kreeg de film al snel de kritiek dat de vorm nu niet bepaald bevorderlijk was om de boodschap aan de massa te verkopen. Te artistiek, te eigenzinnig. De film straalt een enorm jeugdig enthousiasme uit. Een overvloed aan ideeen, allen even intens en heftig. Pathos, snelle montage, spectaculaire aankleding, alles aan de film is overvloedig.
Bijna 80 jaar na dato nog steeds een genot om naar te kijken.
Het verhaal behandelt een vroege episode uit de geschiedenis van de arbeidersbeweging: de Parijse Commune van 1871. Na de Frans-Duitse oorlog verdedigt de gekozen gemeenteraad van Parijs, die zich inzet voor de verbetering van de leefomstandigheden van de bevolking, zich tegen het Pruisische leger, dat samenwerkt met de Franse premier. Deze situatie vormt de achtergrond voor een tragisch liefdesverhaal van een verkoopster in een warenhuis die haar revolutionaire idealen met een executie moet bekopen, en een soldaat die liever op de boerderij gebleven was waar hij vandaan geplukt werd.
De muziek stamt uit dezelfde tijd als de fameuze opera Lady Macbeth of Mtsenksk: de jonge, energieke Sjostakovitsj was toen nog compromisloos en ongebroken. Anders dan gebruikelijk is de muziek niet bedoeld als ondersteunende illustratie bij de beelden, maar als integraal onderdeel van het kunstwerk. Zo heeft elk van de acht aktes een eigen karakter, maar zijn er ook momenten waarop beeld en muziek opvallend op elkaar inspelen. Synchronisatie was dan ook een groot probleem bij de realisatie, zeker gezien het feit dat er nogal drastisch in de film gesneden is nadat de muziek bij een eerdere, een half uur langere versie gecomponeerd was.
De DVD bevat naast de film, voorzien dus van de schitterende, nieuw opgenomen muziek, geen noemenswaardige extra’s. Die zijn namelijk toevertrouwd aan een ander medium: papier, in een begeleidende boekje. In 24 rijk gevulde Nederlandstalige pagina’s worden vele aspecten van de film uitvoerig behandelend, zodat de kijker in het volle historische begrip kan genieten van dit gedenkwaardige totaalkunstwerk.
Aanvullende informatie:
Sovjet-Unie, 1929
Speelduur 93 minuten
Regie en scenario: Grigori Kozinstsev en Leonid Trauberg
Muziek: Dmitri Sjostakovitsj
Uitvoering: SWR-Rundfunkorchester Kaiserslautern o.l.v. Frank Strobel, 2005
Beeld: 4:3, zwart-wit
Uitgave: Moskwood
