REVIEW

Mira Calix - Eyes Set Against The Sun

Jan Luijsterburg | 01 maart 2007

De uit Zuid-Afrika afkomstige Chantal Passamonte maakt bijzondere muziek onder de naam Mira Calix. Op haar derde album mengt ze verstilde elektronica met natuurgeluiden en andere akoestische bronnen, varierend van een kinderkoor of een orkest tot (duim)piano of haar eigen fluisterzachte stem. De sfeer is rustig maar nooit lieflijk. Muziek die zich slechts door aandachtig luisteren, liefst via een koptelefoon, prijsgeeft.

Mira CalixMet de geringe mate aan houvast die Mira Calix de luisteraar biedt past haar muziek eerder in een modern klassieke traditie dan in de popmuziek. Wel zijn er wat elektronische beats, maar die zijn traag en vaak onregelmatig, nooit iets om op te dansen. Ook melodie is slechts in karige porties aanwezig. Eerder wordt hier in geluiden een dromerige wereld opgeroepen, organisch stromend als het smeltend ijs in de openingstrack, maar vaak ook vol vervreemdende stoorzendertjes. De slome, wezenloos vervormde stem is er daar een van.
Een gehaaste luisteraar zal hier snel afhaken, maar dit is ook zeker geen kabbelende ambient om aangenaam op te zweven. Soms wordt tergend lang een zelfde geluidje of patroon herhaald, en aan climaxen doet Passamonte zelden of nooit.

Doorzetten loont echter, want ze sleept je wel een uiterst intrigerende wereld binnen. Soms vormt een idyllisch Engels bos de basis, ook moedercontinent Afrika wordt bezocht met typerende percussie, maar altijd liggen er stoorzenders op de loer. Stekelige randjes die de meanderende muziek extra intrigerend maken.

Een losse variant op minimal music lijkt het vaak. In veel stukken staan allerlei akoestische instrumenten centraal, wat opvallend is voor de toch uit de elektronische hoek afkomstige muzikante. Vaak is de herkomst van geluiden ook moeilijk vast te stellen. De piano klinkt vaak zo grillig dat elektronische ingrepen waarschijnlijk zijn, en de pizzicato’s van de strijkers zouden ook goed uit een doosje afkomstig kunnen zijn. Er zijn veel speeldoosachtige geluiden, maar nooit klinken ze speels of licht. Afrikaanse percussie zonder te swingen.

Mira Calix - Eyes Set Against The Sun

De CD is mooi opgebouwd, met centraal het langgerekte hoogtepunt The way you are when. Het is een van de meest georkestreerde werken, waarbij in de eerste helft spanning opgebouwd wordt door geplukte strijkers en puntige klarinetten, begeleid door knispergeluidjes en vage stemmen. Die nemen geleidelijk de overhand, waarna de spookachtige tweede helft van het stuk bepaald wordt door een vreemd hamerend ritme, als een industriele klop op de deur. Een gelijksoortige ritmiek bepaalt de tweede helft van een ander lang en al even indrukwekkend stuk, Belonging. Nu wordt het echter op marimba’s en ander slagwerk gespeeld.

De muziek is tamelijk abstract en lastig te plaatsen. Spanningsbogen, essentieel in muziek, worden door Mira Calix op een totaal ongebruikelijke manier gecreeerd. Hierdoor verrast de muziek doorlopend – het is steeds de vraag waar ze naar toe gaat, en of ze wel ergens naar toe gaat. Na verloop van tijd weet ze echter wel degelijk ook emotioneel te raken. Een aanrader dus voor de muzikaal niet al te eenkennigen. Het is een beetje alsof je de aarde door een microscoop bekijkt: alles is aards en herkenbaar, maar ook vreemd, anders dan je het ooit zag of hoorde. Ineens kijkt een worm je aan.


Aanvullende informatie:
10 tracks, speelduur 62:41
Label: Warp Records 
Distributie: Rough Trade
Website: www.miracalix.com


EDITORS' CHOICE