Meestal zijn de extra’s op DVD’s een verplicht nummertje. Bij Grizzly Man, de documentaire van Werner Herzog over de merkwaardige berenbeschermer Timothy Treadwell, worden we via de gebruikelijke menuoptie die naar bonusmateriaal voert aangenaam verrast door een schitterende, bijna een uur durende muziekdocumentaire rond meestergitarist Richard Thompson.
Onder strenge leiding van de Duitse filmregisseur werd in twee dagen de soundtrack vastgelegd voor zijn documentaire. Hij wilde geen vooraf gecomponeerde muziek, maar, passend bij de intentie van zijn film, spontane klanken. Rond Richard Thompson werd een aantal muzikanten verzameld dat nooit eerder samen speelde. De in twee opnamedagen ontstane thema’s werden echter wel vastgehouden, want als een stukje Herzog niet intens genoeg in de oren klonk moest het gewoon over. De beelden waren daarbij niet leidend, maar producer Henry Kaiser (bepaald geen onbekende van Thompson) kwam wel met instructies als: ik heb nog een stukje van 31 seconden nodig. Alleskunner Jim O’Rourke doet hele mooie dingen op een geprepareerde piano. De gedreven regisseur raakt regelmatig in extase, en dat is met die prachtige muziek volkomen invoelbaar.
Voor zijn fascinatie voor obsessieve zonderlingen is dat misschien niet zo vanzelfsprekend. Timothy Treadwell, de Grizzly Man, werd door velen gezien als een gestoorde, maniakale man. Herzog probeert hem te begrijpen aan de hand van interviews met mensen die hem gekend hebben en fragmenten uit meer dan honderd uren videomateriaal die de zelfbenoemde dierenbeschermer naliet toen hij in 2003 opgegeten werd door een van zijn geliefde beren in Alaska.
Nadat hij afgewezen werd bij een casting voor de televisieserie Cheers raakte Treadwell teleurgesteld in de mensheid aan lager wal. Drank en drugs werden echter plotsklaps vervangen door een obsessie voor beren. Dertien zomers lang trok hij, meestal in zijn eentje, naar Alaska om in hun midden te verkeren. Hij zette een organisatie op om de dieren te helpen en gaf veel voorlichting over de dieren op scholen. Als je hem bezig ziet vraag je je af waarom hij niet al veel eerder gegrepen is. Hij gaat met de levensgevaarlijke beesten om alsof het zijn knuffelbeertjes zijn, wat mede door zijn hoge stemmetje ongegeneerd infantiel overkomt. Zijn films zijn theatrale monologen waarin hij koketteert met de dood en fulmineert op de mensheid. Hij probeert een beeld te scheppen van zichzelf als eenzame strijder voor de dieren, maar had de laatste jaren wel een vriendin bij zich. Hij houdt haar zorgvuldig buiten beeld, maar ze wordt uiteindelijk wel samen met hem opgepeuzeld.
Je gaat Treadwell door Grizzly Man niet als een normaal iemand zien, integendeel. Wel wordt duidelijk hoe iemand door een combinatie van karakter en omstandigheden tot zijn hoogst specifieke vorm van waanzin gekomen is. Het verhaal is mooi opgebouwd, waarbij de regisseur op handige wijze drama weet te generen. Zo luistert hij in het bijzijn van een trouwe vriendin van Treadwell naar de geluidsopnamen van zijn eind – de camera liep maar de lenskap was er niet afgehaald. Hij kan het niet aanhoren en adviseert de vriendin het bandje te vernietigen.
Dit is geen DVD die je om de technische kwaliteit gaat bekijken. Op een kleiner scherm valt minder dan op een bioscoopscherm op dat veel opnamen niet optimaal scherp zijn – Treadwell zette de camera op een statief en ging er dan zelf voor staan om te praten, er was meestal niemand om op de focus te letten. De beelden van de beren in het ongerepte landschap zijn er niet minder mooi om, al vormen ze slechts de achtergrond voor de mens waarover deze intrigerende film gaat.
Aanvullende informatie:
Verenigde Staten/Canada, 2005
Speelduur: 100 minuten
Regie en scenario: Werner Herzog
Productie: Erik Nelson
Camera: Peter Zeitlinger
Montage: Joe Bini
Geluid: Ken King, Spencer Palermo
Muziek: Richard Thompson
Beeld: 16:9, film anamorf, bonus niet
Geluid: Dolby digital 5.1
Uitgave: A-Film www.a-film.nl
