De tweede langspeel-CD van Smalts heeft opvallende tekstschrijvers. Nederlandstalige poezie van Marsman, Achterberg, Morrien, Claus, Kloos, Jan Arends en Jan Hanlo, die laatste trouwens ook vertegenwoordigd met een Engelstalig vers, I am the English Master. Gezongen bij acht van de 17 tracks, de rest is voorzien van Russische teksten van Nina Targan Mouravi of gewoon instrumentaal, soms met een zinnetje van de Smalts zelf. 
Smalts kent een wonderlijke bestaansgeschiedenis. Begonnen tijdens het bestaan van de Minny Pops toen die een tijdje niets deden. Leden Wim Dekker en Pieter Mulder maakten in 1982 een 12" single, Werktitels, die in 2002 opdook op de CD uitgave van Minny Pops album Sparks in a dark room. Dat Smalts nog of weer leefde was toen inmiddels duidelijk geworden uit hun CD It’s good to be on a well-run ship, losjes gebaseerd op het verdrinken van de Russische onderzeeer de Koersk. Nevelglans staat muzikaal in het verlengde van die CD, met een bijzondere combinatie van elektronische en akoestische klanken die zowel door hedendaagse klassieke muziek met minimal invloeden (Terry Riley, Michael Nyman), experimentele popmuziek (Residents) als Oost-Europese volksmuziek geïnspireerd lijken.
Het resultaat klinkt fris, serieus maar met humor, en zeer sfeervol. Sinds Werktitels hebben de mannen zich muzikaal gezien flink ontwikkeld.
Aan Nevelglans vallen meer dingen op dan die, soms wat plechtig gezongen, gedichten. Op de eerste plaats is er de fenomenale geluidskwaliteit. Geluidsman Floris van Manen, van Stichting Klankschap, heeft daar echt werk van gemaakt. Klankschap heeft het afspeelvolume hoog in het vaandel staan, zo valt te lezen op hun informatieve website over het K-system. Als je de CD start en dan terugzoekt, naar de negatieve tijd (voordat je de CD opzette als het ware), dan staat daar een testtoon. Met een geluidsmeter kun je daarmee het volume precies op het door de makers bedoelde niveau instellen. Maar even om aan te geven welk een aandacht er besteed is aan de geluidskwaliteit. Extreem helder en transparant, waarbij vaak niet te onderscheiden valt welke geluiden uit analoge en welke uit elektronische instrumenten afkomstig zijn.
U bent wellicht wel eens het merkwaardige fenomeen van de ‘hidden track’ tegengekomen op een CD. Die lijkt op een gegeven moment afgelopen, maar na een tijdje (soms een hele tijd) komt er dan toch nog een stukje muziek, dat niet aangekondigd was op de hoes. Op Nevelglans is ook zoiets aan de hand, alleen staan zowel de pauze als het nummertje erna wel aangeduid, en is de pauze geen stilte, maar 18 minuten onweersbui. Die begon al tijdens het nummer ervoor, het stellige "Twee keer in de week is genoeg", waarin een symfonieorkest smaakvol door de gehaktmolen gehaald wordt. De bui, een ‘compositie’ van van Manen met de titel Levenslang, wordt gevolgd door een afsluitend leuk Woelig walsje.
Ook de bijgevoegde DVD is te zien als een commentaar op de conventies in de muziekindustrie. Meestal staan er op zo’n bijgevoegd schijfje, bedoeld om het publiek een beetje van het downloaden af te houden, slechts wat nietszeggend beeldmateriaal van de artiest in kwestie. Hier is echter een prachtige documentaire meegeleverd die op zichzelf de aanschaf van de CD al waard is. ‘En die man ben ik zelf’ uit 1992 is een poetisch portret van dichter Jan Hanlo, gemaakt door zijn achternicht BarBara Hanlo. De koppeling van muziek en film is minder vreemd als je weet dat Wim Dekker de man is achter Moskwood, distributeur van prachtige DVD’s, vooral uit Rusland. De enige link met de CD lijkt dat daarop een tweetal teksten van de dichter gebruikt worden. Alle gesproken teksten in de film zijn afkomstig uit het werk van Hanlo, uitgesproken door acteur Porgy Franssen. Centraal staan zijn ervaringen in de psychiatrie, uit het postuum verschenen Zonder geluk valt niemand van het dak, en het schandaal rond zijn pedofiele neigingen, toen hij een Marokkaanse jongen naar Nederland haalde. Het zelfbeeld van Hanlo verwoordt hij mooi met de kwalificatie ‘verspilling van een goed lichaam’. Zijn woorden ‘poezie is de vakantie van de filosofie’ vormen het motto van Nevelglans.
Voor een perfect klinkend experiment waarnaar het ook nog eens prettig luisteren èn kijken is hoeft u niet ver over de grens te gaan. Goed nieuws is dat Smalts grote toekomstplannen koesteren. Op hun site staan maar liefst twee nieuwe dubbel CD’s aangekondigd voor dit jaar: FC Vecordia en De rijpe sterren.
Aanvullende informatie:
CD: 17 tracks, speelduur 67:27
DVD: 46 minuten, 4:3
Label: Blowpipe BP003
Distributie: Moskwood
Website: www.smalts.nl
