REVIEW

Brian Wilson - Smile

Luc van Gaans | 18 november 2004

37 jaar is lang wachten als je eigenlijk niet kunt wachten. Hoewel, niemand had er eigenlijk meer rekening mee gehouden dat Smile ooit nog eens in afgewerkte vorm in de schappen zou komen te liggen. Zelfs Brian Wilson niet, eerlijk is eerlijk. Gelukkig liep hij Darian Sahanaja tegen het lijf, mede bandlid van Wilson´s liveband ´the Wondermints´. Onder diens supervisie werd het project nieuw leven in geblazen.

Brian Wilson - SmileHet verhaal is natuurlijk al lang en breed bekend. Wilson wilde Sgt. Peppers van The Beatles overtreffen met Smile. Het project liep uit op een fiasco omdat Wilson´s drang naar perfectie ernstig de overhand begon te nemen. Een aantal maal werd de releasedatum uitgesteld en het resultaat was dat de reeds gedrukte hoezen lagen te verouderen in de kelder maar het vinyl nooit werd geperst. Een aantal songs verschenen weliswaar op diverse andere lp´s, maar naar de uiteindelijke bedoeling van Smile kon slechts worden gegist… tot nu!
Samen met geestverwant en origineel medeproducent van Smile, Van Dyke Parks, trok Wilson de overgebleven opnames uit de kluis, werden nieuwe stukken bij gecomponeerd en het geheel in een definitieve jas gestoken.

Vervolgens werd gekozen om Smile in zijn geheel opnieuw op te nemen. Riskant, want het voelt alsof Paul McCartney Sgt. Peppers opnieuw opneemt. Geschiedvervalsing of een goede keuze? Ik kies voor het laatste, vooral omdat er bijzonder goed over is nagedacht.

In de eerste plaats zijn de originele opnames niet meer geschikt anno 2004. Vooral gezien het feit dat Wilson in de jaren ´60 zijn materiaal mono mixte in verband met zijn eenzijdige gehoor. Daarnaast zijn de Wondermints na maandenlange repetities op het materiaal, erin geslaagd om een nagenoeg identiek geluid als toen te reproduceren. Daarbij komt dat de opnames voor een belangrijk deel plaats hebben gevonden in de originele studio´s als destijds, gebruik makend van originele mengtafels. Het resultaat is verbluffend. Geen moment komt het gevoel naar boven dat deze werkwijze de foute is geweest. Met de huidige techniek is de muziek dynamischer dan het ooit had kunnen zijn met het originele materiaal uit de Beach Boys tijd.

De muziekgeschiedenis is er een ware mijlpaal rijker mee geworden. Een verademing tussen alle commerciele troep waaraan de platenmaatschappijen de laatste deccenia zo graag de voorkeur geven. Smile is inventief, pakkend, veelzeggend, complex, melodisch, lyrisch, vernuftig maar vooral: prachtig! Eindelijk weer eens cd die je een aantal keer gehoord moet hebben voordat het kwartje echt gaat vallen. Maar dan ook goed valt en lang blijft liggen!

Maar wordt Smile dan ook het tijdsdocument waarop Brian Wilson destijds had gehoopt? Ik vrees van niet. We leven in een andere tijd dan toen. Wilson heeft niet meer de populariteit die hij eens had en het grote publiek kiest niet meer massaal voor ´lastiger´ muziek. Maar wat maakt het uit? Smile is bedoeld voor hen die zoeken naar geestverrijking. Zij zijn de gelukkigen onder ons. Voor betrekkelijk weinig geld haal je een hoop verrijking in huis. Dank aan Brian Wilson!

Aanvullende informatie:
Speelduur: 46 minuten en 59 seconden.
Nonesuch records 2004
Produced and arranged by Brian Wilson


EDITORS' CHOICE