Dat het orkest haar naam eer aandoet valt niet te ontkennen: bijna 40 jaar na de oprichting door Louis Andriessen weliswaar niet meer zo evident politiek, maar muzikaal springlevend. Dit schitterende dubbelalbum op het Amerikaanse Mode label biedt in zes stukken een overzicht van de stroming die vanaf de jaren 60 onder de naam ‘minimal music’ een antwoord gaf op de toen heersende seriele, atonale dogma’s in de muziek.
Terry Riley’s In C uit 1964 wordt door velen als het startpunt van deze terugkeer naar de eenvoud gezien. Hoewel ook La Monte Young en John Cage vaak als pioniers in deze stroming aangeduid worden is In C onmiskenbaar een eikpunt. De partituur beslaat één pagina met 53 motieven die achter elkaar gespeeld worden. Alleen mag iedere muzikant zelf kiezen hoe vaak hij ieder motief herhaalt en naar believen ook een tijdje pauzeren, waardoor iedere uitvoering anders is. Deze van de Volharding verveelt gedurende 51 minuten geen moment, met de immer voorthamerende hoge C op de piano.
Andriessen’s Workers Union uit 1975 wordt aangeduid als een ‘In C for hooligans’. Het lijkt geïnspireerd op punk en gabberhouse, maar liep in feite vooruit op die stromingen. De Volharding speelt dit ritmisch dolmakend drieste stuk superstrak. Toonhoogten liet Andriessen binnen marges vrij, waarmee hij beoogde te illustreren hoe ingewikkeld het is om politieke actie te organiseren. Anarchisme ten top, maar vooral een ongekend knallend stuk.
Steve Reich’s met samples van het New Yorkse stadsleven doorregen City Life uit 1995 werd net als John Adams’ Short Ride in a Fast Machine door artistiek leider van de Volharding Anthony Fiumara op overtuigende wijze bewerkt voor de bezetting van de Volharding, grotendeels bestaand uit blazers.
De veelzijdige, aan Andriessen verwante componist David Lang, oprichter van het gezelschap Bang on a Can, wordt vertegenwoordigd door een atypisch verstild stuk, Street. Hierin fantaseert de componist over hoe de Volharding zou klinken als het niet door Andriessen maar door Sweelick opgericht was. Minimalisme klinkt dan ineens eeuwen oud, verrassend en prachtig.
Of Kyle Gann’s Sunken City uit 2007 nog onder de noemer minimalism valt is te betwisten. Het gaat over New Orleans voor en na Katrina. Het deel Before is een ode aan de muziek die de stad bekend maakte, met een hoofdrol voor gastpianist Geoffrey Douglas Madge, specialist in voor normale stervelingen onspeelbaar complexe partituren. Het veel langere After begint waterig en verstild, en laat de stad langzaam weer tot leven komen.
Aanvullende informatie:
Speelduur: 69:35 + 65:27
Steve Reich: City Life (1995) arr. Anthony Fiumara
Kyle Gann: Sunken City (In Memoriam New Orleans (2005)
Louis Andriessen: Workers Union (1975)
Terry Riley: In C (1964)
David Lang: Street (1991)
John Adams: Short Ride in a Fast Machine (1986) arr. Anthony Fiumara
Orkest de Volharding o.l.v. Jussi Jaatinen
Geoffrey Douglas Madge, piano
Label: Mode Records
Distributie: Codaex
Website: http://www.volharding.com
