Morton Feldman (1926-1987) is fameus om zijn verstilde, kwetsbare muziek. Stilte na de storm als het ware, doorbroken door ijle klanken, nauw verwant aan de minimale schilderkunst van bijvoorbeeld Mark Rothko. De vier stukken voor altviool met wisselende begeleiding die Feldman in 1970 en 1971 schreef nemen een bijzondere plaats in binnen zijn oeuvre.
Waar uitvoerders vaak veel vrijheid van hem krijgen in bijvoorbeeld timing en duur van een stuk, weergegeven in grafische notatievormen, is de muziek in The Viola In My Life op traditionele wijze strak en precies uitgeschreven. De eerste twee delen zijn voor altviool en een kamerorkest van vijf instrumenten. Deel drie is voor altviool en piano, en in het slotstuk, waarin materiaal uit de eerdere delen terugkeert, wordt zelfs een volledig symfonieorkest ingezet. Niet continu op volledige sterkte natuurlijk, Feldman blijft de stilte trouw, maar er zitten toch een paar voor zijn doen zeer opmerkelijke crescendi in.
De fantastische uitvoering door de van oorsprong Poolse altviolist Marek Konstantynowicz met het Noorse Cikada Ensemble en het Noors Radioorkest laten de romantische kant van Feldman horen. Het weldadige, warme vibrato van de altviool neutraliseert de weerbarstige, abstracte aspecten van de muziek, die daardoor een maximaal emotioneel effect sorteert. Het is net als met de rechthoeken van Rothko: deze muziek raakt op een manier die het bewustzijn ontstijgt. Onbegrijpelijk maar extreem fascinerend, puur magie.
Ik las ergens een reactie op deze CD van iemand die zich een beetje bekocht voelde door de beperkte speelduur. Als de muziek van Feldman per definitie één ding doet is het wel zich onttrekken aan de tijd. Stukken kunnen uren duren zonder dat je het merkt, en wat hier in nog geen 40 minuten gebeurt omvat eigenlijk een eeuwigheid. Griezelig mooie muziek, geweldig uitgevoerd en ook nog eens heel fraai vastgelegd.
Aanvullende informatie:
Speelduur: 39:39
Marek Konstantynowicz, viola
Cikada Ensemble
Norwegion Radio Rochestra o.l.v. Christian Eggen
Label: ECM New SeriesÂ
Distributie: ChallengeÂ
REVIEW
Morton Feldman - The Viola In My Life
Jan Luijsterburg |
17 april 2008