De laatste pianosonate die Schubert schreef is een van de meest ontroerende stukken muziek die ik ken. Er zijn vele uitvoering van verkrijgbaar, waarvan hier die van Murray Perahia al eens besproken werd. De jonge Kroatische pianist Dejan Lazić, die we kennen van zijn werk met cellist Pieter Wispelwey, vond het nodig ook zijn licht over het werk te laten schijnen. En gelukkig maar, want zelden klonk het zo indrukwekkend.

Daarmee bedoel ik niet alleen de opnamekwaliteit. Die is van buitengewone klasse. De grote ‘D’ Steinway klinkt magistraal, met een fantastisch ‘laag’. Lazić gaat veel verder dan het spelen van de noten en kruipt als het ware in de componist. Zo brengt hij het stuk letterlijk tot leven. Binnen de strakke vormen veroorlooft hij zich grote vrijheden, door lichtjes te varieren in accenten.

Door de omvangrijke (bijna) herhalingen valt dit extra op, en de muziek gaat er extra van ‘zingen’. De bijna meditatieve sfeer krijgt er een enorme spanning door. Dit alles gebeurt op een volstrekt natuurlijke, als vanzelfsprekende manier, gemaniereerd of geforceerd is het spel nergens.

Vaak ligt het zwaartepunt van deze sonate op het ontroerende, buitengewoon lange eerste deel (ruim 20 minuten). Lazić slaagt er in de rest van de sonate zo veel gewicht mee te geven dat het geheel perfect in balans blijft. De finale, die vaak merkwaardig licht aandoet na alle verstilde dramatiek die er aan vooraf gaat, krijgt hier gewicht door wanhopige momenten, die de nostalgische stemming van dit deel in een wrange context plaatsen. De gemoedstoestand van de componist die de naderende dood diep in de ogen ziet is zelden zo effectief getroffen. Als muziek emotie is, dan is dit muziek.

De zes Moments Musicaux zijn op deze CD aangeduid als Moments Musicals, getrouw aan de door Schubert gebezigde schrijfwijze. Deze wordt toegeschreven aan zijn slechte beheersing van het Frans. Het zijn melancholisch gestemde stukken die goed aansluiten op de sfeer van de sonate. Ondanks dat de stukken erg bekend zijn weet Lazić er met zijn briljante en doorleefde spel mee te verrassen.


Aanvullende informatie:
Sonate in B-flat major, D 960 / Moments musicals, D 780
Speelduur: 71:26
Hybride SACD: Multichannel 5.0 / Stereo CD
Productie: Pieter Wispelwey
Engineer: C. Jared Sacks
Opname: januari 2004, Muziekcentrum Frits Philips, Eindhoven
Label Channel Classics CCS SA 20705 
Distributie: Codaex