London Symphony Orchestra o.l.v. Mstislav Rostropovitsj

Het Concertgebouworkest heeft het idee om in eigen beheer live opnamen  uit te geven niet zelf bedacht. Het LSO doet het al een paar jaar. Gastdirigent Mstislav Rostropovitsj wist het orkest tijdens concerten op 7 en 8 juli 2004 tot topprestaties te bewegen in een werk waarmee hij, als vriend van de in 1975 overleden componist, een speciale band heeft. Hij legde het al vaak vast, en nooit eerder klonk het zo perfect.

Sjostakovitsj, of Shostakovich zoals de Engelsen schrijven, worstelde zowat zijn hele leven met de autoriteiten in de toenmalige Sovjet-Unie onder Stalin.
Naar aanleiding van zijn opera Lady Macbeth van Mtsensk en enkele andere werken werd zijn werk als bourgeois en decadent bestempeld.
Zijn vijfde symfonie, gecomponeerd tussen april en juli 1937, was bedoeld om zich te rehabiliteren bij de partijleiding.
De brede, grootste klanken van de finale lieten zich prima
opvatten als propagandistische pathos, maar zijn ook goed anders te duiden.

Niet voor niets is dit werk, dat begint met een bijna net zo gedenkwaardige tonenreeks als de vijfde van die andere beroemde symfonieencomponist Beethoven, altijd erg populair gebleven. Met eenvoudige middelen weet Sjostakovitsj voor het eerst de grootse, desolate effecten op te roepen die veel van zijn latere symfonieen kenmerken. Het sarcasme van veel van zijn vroeger werk is alleen nog in het korte Alegretto te herkennen, een sardonisch scherzo.

Rostropovitsj benadrukt de beklemmende kwaliteiten van het werk. Heel anders dan bijvoorbeeld Bernstein met de New York Philharmonic, in de beroemde opname uit 1959, waarin het stuk een Mahleriaanse en bijna glossy Hollywood uitvoering krijgt. (Die oude LP blijkt nog verrassend goed te klinken.) In de vergelijking met deze nieuwe opname klinkt Bernstein bijna kitscherig. Het dramatische Largo is bij Rostropovitsj sneller dan gebruikelijk, waardoor sentimentaliteit geen kans krijgt en het emotioneel juist dieper weet te raken. In het slotdeel wordt weer relatief rustig aan gedaan, met veel aandacht voor detaillering en dramatiek in de finale.

De energie van een live concert komt in deze opname ook in de huiskamer voluit tot leven. De opname is rijk aan contrast en dynamiek, van absolute topkwaliteit, zodat ook de geluidskwaliteit een heel behoorlijk eind richting concertzaal kan komen.

Aanvullende informatie:
Speelduur: 46:58
Hybride SACD, multichannel + stereo
Label: LSO live (LSO0550)
Distributie: Codaex
Website LSO: www.lso.co.uk