te gek voor woorden
Kan een Parijse goudsmid met houten blokjes de weergave van muziek in uw luisterruimte beïnvloeden. Dat was de vraag die ik mij stelde toen ik twee diffusers mee nam van de hifi show in Brussel. Kritisch en van te voren bewapend met heel veel scepsis ging ik ermee aan de slag. Om tot rare ontdekkingen te komen. Heel rare. Een verslag van een man die de oren niet kan geloven.
Acoustic System
Het bedrijf Acoustic System is ontsproten aan het brein van Franck Tchang. Van professie goudsmid te Parijs en verder muziekliefhebber pur sang. Hij maakt diverse resonatoren en dempers voor aan de muur of voor onder apparatuur die het geluid van uw set op positieve wijze moet beïnvloeden. Het meest bekend zijn de resonatoren die zich in de luisterruimte gedragen als supertweeters en de ruimtelijke afbeelding verbeteren. Minder bekend zijn de diffusers zoals ik die in handen heb. Ze bestaan uit twee houten schijfje die net wat kleiner zijn dan sjoelbakschijven. De twee schijfjes zijn op elkaar gekit met een millimeter tussenruimte. In de bovenste schijf is een gaatje geboord. Aan de achterkant komt wat Blue-Tack zodat je ze vast kunt plakken. Volgens de leverancier plak je ze onder je reflexpoort op je luidspreker. Met de houtnerf verticaal! Daarmee verminder je een te vette basweergave en demp je staande golven. Gelooft u het? Ik niet maar proberen kan geen kwaad. Dus plak ik ze tijdens een luistersessie op de baffle van mijn Focal-JMlab Electra 927 en hol terug naar de luisterplek.
En dan?
Ik weet al na 30 seconden muziek dat er iets is veranderd in het geluidsbeeld. Wat ik weiger te geloven. Daarom blijf ik maar steeds heen en weer lopen en plak ze op of haal ze van de speakers af. Het laag lijkt inderdaad op te knappen en zeker te veranderen. Maar komt dat niet omdat ik steeds heen en weer moet lopen en daardoor van plaats verander? Al is het maar een klein stukje? Gelukkig komt mijn vrouw thuis en die gaat verplicht zitten. Ik positioneer mij tussen de speakers zodat ik de blokjes snel op en af kan doen. Ze is beslist geen audiofiel maar wel gezegend met uitstekende oren en een normaal verstand. Ik draai achtereenvolgens SA-CD’s van Diana Krall en Elenor McEvoy. Haar commentaar na verscheidene keren hetzelfde stuk te hebben beluisterd is als volgt:
“Het volume lijkt verder open te staan met de blokjes opgeplakt. Ik hoor meer details, zeker in het hoog. De stem staat bij beide dames meer naar voren en losser van de begeleiding. Het is wat minder druk in het laag en het is gemakkelijker geworden de muziek te volgen.”
Exact wat ik ook waarnam en weigerde te geloven. Twee mensen zijn niet genoeg. Een importeur die langs komt “mag” verplicht luisteren. Evenals een medeauteur die de dans niet ontspringt. Beiden nemen verschil waar al kennen ze mijn set niet zo door en door als mijn vrouw en ik. Ze delen de conclusie, dat er iets gebeurt in de lage tonen weergave waardoor stemmen meer naar voren komen. De importeur schat dat het blokje rond de 80 Hz iets verandert. Wat overeenkomt met een staande golf in mijn kamer. De medeauteur merkt op dat hij voor 64 euro, de blokjes zijn 32 euro per stuk, meer verwacht. De importeur geeft slechts als commentaar dat hij net als ik geen verklaring heeft voor het feit dat het geluid beïnvloed is. Let wel de afstand tussen de tweeter/midden en de blokjes is minstens 50 centimeter, dus het afstraalgedrag van de units zal nauwelijks anders worden.
Om toch een verklaring te vinden praat ik met meer mensen. Een ervaren luidspreker bouwer meent dat het van invloed kan zijn op de resonanties van de baffle. Ik heb daar mijn twijfels over omdat de baffle op dat punt 5 centimeter dik is, het blokje bijna niets weegt en met Blue-Tack erop geplakt is. Een student natuurkunde is van mening dat er een rekenmodel op te zetten moet zijn dat laat zien welke verandering optreedt. Hij is ervan overtuigd dat materiaal als dit invloed kan hebben op het geluid en wel degelijk in staat is om resonanties te absorberen. Maar hoe weten we geen van allen.
Ik houd ze
In de afgelopen weken zijn de blokjes nog een paar keer van de speakers afgehaald. En ik blijf het waarnemen dat ze weg zijn. Subtiel maar net genoeg om een toefje room aan de weergave toe te voegen. In mijn lastige luisterruimte doen ze in ieder geval iets positiefs met staande golven en niets kwaads. Ik weet voor mijzelf dat ze van invloed zijn. Vooral op stemmen die ongeacht de bron (CD, SA-CD, LP) meer naar de luisteraar toekomen en verder los staan van de band. Evenals de hoorbare maar kleine toename van detaillering en rust. Hoe en waarom vraag ik mij niet meer af. Er is in de audio zoveel wat van invloed is en dat wel geregistreerd wordt door ons gehoor of onze hersenen hoewel het niet meetbaar of verklaarbaar is. Het zij zo. Ik ben achteraf blij met de diffusers. Ik verstop ze achter de grille van mijn Electra’s want hoe verklaar je aan (wel/niet) audiofiel bezoek twee houten puisten op speakers van 4000 euro het paar? Als dit al werkt, wat doen dan de andere devices van Franck Tchang die een veelvoud kosten? Ik vrees het ergste voor mijn geldbuidel.
