REVIEW

Tape

Jan Luijsterburg | 25 maart 2004

Tape is een film over herinnering. Wat je onthoudt is vaak een vertekening van de werkelijkheid, iedereen heeft zijn eigen beelden. Het medium film op zich is al net zo moeilijk te grijpen. In ieder geval stelt Tape een flink aantal geschreven en ongeschreven filmregels aan de kaak. Uit het klassieke toneel werd wel een oerregel in ere hersteld: eenheid van plaats en tijd.

TapeDe film speelt zich geheel af binnen de muren van een smoezelige hotelkamer. Het verhaal bestrijkt even veel tijd als de lengte van de film: we zien een situatie in `real time`. De kamer bevindt zich in Lansing, Michigan, de plaats waar de drie personages elkaar vroeger leerden kennen op de middelbare school. Nu zijn de oude makkers Jon en Vince terug. Jon omdat zijn film draait op het plaatselijke filmfestival, en Vince, een drugsdealende klaploper zonder ambities, om zijn vriend terug te zien. Terwijl hij zich vol laat lopen met bier en drugs komt zijn ware bedoeling boven tafel.

Het heeft te maken met Amy, het eerste vriendinnetje van Vince. Na hun relatie had Jon een wilde nacht met Amy. Vince probeert Jon tot de bekentenis te brengen dat hij Amy die nacht verkracht heeft. Die getuigenis legt hij stiekem vast op tape. Een bandje dat al snel een eigen leven gaat leiden als ook Amy uitgenodigd blijkt. Na een onwennig weerzien heeft zij nog wel een verrassing in petto. Aan de kijker te bepalen wiens herinnering de werkelijkheid het meest benadert.

In de popmuziek kennen we het begrip lo-fi: opgenomen met goedkope apparatuur, zonder enige rekening te houden met de geluidskwaliteit. Bedoeling is de essentie van het moment te vangen, de spontaniteit van de inval. Een recent voorbeeld is The Thermals . Slordigheid is daarbij ook een stijlmiddel, zoals dikke, neergesmeten klodders verf dat in de schilderkunst zijn. Film, algemeen gezien als een kostbaar medium, heeft ook zijn dwarskoppen die alles anders doen. Bekend zijn de `kuisheidsregels` die Lars von Trier en Tomas Vinterberg opstelden onder de noemer Dogma. Met digitale camera`s uit de hand gefilmd, zonder toevoeging van muziek, kunstmatig licht, kostuums of decorstukken moest er een nieuwe cinema gecreeerd worden, waarin de nadruk op de mens ligt, als contrast met de perfide nepwereld waar Hollywood zo bekend om staat. The Idiots en Festen waren hoogtepunten volgens de regels van het Dogma-manifest.

Tape, van de onafhankelijke filmmaker Richard Linklater, is officieel geen Dogma-film, maar had er best een kunnen zijn. Ook hier geen muziek, geen kunstlicht, een onstuimig zwiepende DV-camera en hevig oplopende emoties. De film werd in zes dagen opgenomen in een hotelkamer. Alle nadruk ligt op het script, een toneelstuk van de New Yorkse schrijver Stephen Berber, en op knallend acteerwerk. De film kostte bijna niets, maar dat maakt het nog niet gemakkelijk om hem aan de man te krijgen. De inzet van acteurs Ethan Hawke en zijn vrouw Uma Thurman (van Pulp Fiction en Kill Bill) was hard nodig om het project gestalte te geven.

TapeHet zal niet verbazen dat beeld- en geluidskwaliteit zeer beperkt zijn. Het emotionele effect is echter maximaal. Het blijkt helemaal niet nodig te verdoezelen dat het hier een toneelstuk betreft, want magistraal acteerwerk neemt de kijker toch wel mee in deze mallemolen van emoties. Sean Robert Leonard schittert als de zich aanvankelijk als moreel superieur gedragende Jon, die allengs meer in vertwijfeling en wanhoop geraakt. Ethan Hawke haalt het onderste uit de kast om de explosieve wispelturigheid van de verknipte Vince voor het daglicht te krijgen. Uma Thurman is slechts kort van de partij, maar heeft ook niet veel tijd nodig om alles weg te blazen.

Geen muziek schreef ik, maar dat is niet helemaal waar. Tijdens de aftiteling zingt Brenda Lee `I`m sorry,` een nummer uit 1960 met een zeer toepasselijke titel. Alles bij elkaar een briljante, spannende en behoorlijke confronterende praatfilm voor iedereen die kan accepteren dat film meer is dan visuele en geluidsmatige technische hoogstandjes.

Aanvullende informatie:
Speelduur: 83 minuten
VS, 2001
Regie: Richard Linklater
Productie: Alexis Alexanian, John Sloss, Anne Walker-McBay, Gary Winick
Scenario: Stephen Belber
Camera: Maryse Alberti
Montage: Sandra Adair
Met: Ethan Hawke, Robert Sean Leonard, Uma Thurman
Beeld: 16:9 anamorf
Geluid: Dolby Digital 2.0
Uitgave: A-film www.a-film.nl


EDITORS' CHOICE