NIEUWSB&W

3D revolutie op komst

Redactie HiFi.nl | 27 juli 2004 | B&W

(gezien op het internet)

Het is lang stil geweest rond Karlheinz Brandenburg, een van de ingenieurs die aan de wieg van MP3 stonden. Maar de onderzoeker aan het Duitse onderzoeksinstituut Fraunhofer heeft niet op zijn lauweren gerust. Afgelopen week presenteerde hij een technologie die mogelijk even revolutionair als de vorige zal worden: 3D-geluid dat voor elke luisteraar even realistisch overkomt.

IosonoDe nieuwe technologie draagt de naam Iosono, en werd vorige week door het team van Brandenburg aan de filmindustrie gedemonstreerd. Dat is geen toeval, want zij zijn doelgroep bij uitstek van Iosono. Met de technologie wordt het mogelijk om elke bioscoopbezoeker perfect surroundgeluid te serveren. Huidige audiosystemen slagen daar niet in; wie te ver naar links zit, bijvoorbeeld, zal geluid uit luidsprekers aan de rechterkant minder goed horen.

Alleen in het akoestische midden, de zogenaamde sweet spot, klinkt surroundgeluid perfect zoals het hoort. Iosono verruimt de ervaring naar heel de ruimte.

Aan de basis van Iosono ligt Wave Field Synthesis, een techniek die door de Universiteit van Delft wordt ontworpen. Het systeem bestaat uit een centraal werkstation waarmee het geluid kan worden gemanipuleerd, een server dat een geluidssignaal specifiek aanpast aan de ruimte, en een 360 graden ring van luidsprekers. In sommige gevallen zijn er 300 tot 400 - u leest het goed - luidsprekers nodig. Gelukkig gaat het om relatief kleine exemplaren.

Die apparatuur probeert géén perfecte luisterplek te creëren, maar wel te simuleren hoe het zou klinken als de oorspronkelijke geluidsbron in de kamer aanwezig was. De vele luidsprekers laten een geluidsingenieur toe om pakweg trompetgeschal vlak naast de oor van een luisteraar te plaatsen. Een revolutionaire aanpak die tot revolutionaire resultaten leidt, aldus niet enkel de uitvinders, maar ook mensen die bij demonstraties aanwezig waren. "De gang van 5.1 naar Iosono kan vergeleken worden met de stap van mono naar stereo", jubelt Brandenburg.

Klik hier voor een vergrote afbeelding

Het voorspelbaar nadeel is de hoge kostprijs. Voor de licentie op Iosono vraagt het Fraunhofer-instituut alleen al 10 tot 15 duizend euro. En ook de grote hoeveelheid luidsprekers maakt het systeem een stuk duurder.

Brandenburg (directeur van het Fraunhofer-Institut fur Digitale Medientechnologie) en zijn team verwachten dan ook dat Iosono aanvankelijk enkel in pretparken en exclusieve bioscopen een thuis zal vinden. Maar uiteindelijk zou de kostprijs voldoende moeten dalen dat mensen met thuiscinema`s en een diepe beurs zich er ook aan kunnen wagen, denkt de onderzoeker.

MERK

EDITORS' CHOICE