Eindelijk; ogen dicht en oren open!

Vooraf was ik met name nieuwsgierig naar het geluid van de hybride voorversterker. Zou deze het typische “warme� geluid van buizen hebben of zou hij meer neigen naar neutraal met een vleugje buizenmagie. Het geluid dat ik hoorde verraste me op aangename wijze. Er was weliswaar sprake van een wat donkerder aandoend middengebied, maar van een echte buizenklank en een daarmee gepaard gaand zwalkend laag was geen sprake.

Een van de cd’s die ik de eerste avond tijdens mijn gesprek met Rick al op de achtergrond gedraaid had zonder dat ik daar echt goed naar geluisterd had gebruik ik wederom als ik mijn luistersessie begin. Het is Mary Stalling. Niet alleen om te beoordelen of ik de netsnoeren wel goed aangesloten heb maar ook om te genieten van haar warme, typisch negroïde stem. Dol als ik ben op de stem van Billie Holiday draai ik “Fine and Mellow� en ik smelt ter plekke. De magische buizengloed is er en hij verleent de stem een stukje extra warmte die het goed doet in combinatie met de vol aangeblazen sax van Noel Jewkes. Het minimal miking principe verleent de opname heerlijk veel ruimte en er is erg veel lucht om instrumenten en stem. Het is duidelijk dat de versterking gebeurt door een echt power house.

Dat dit power house ook in staat is om subtiel en muzikaal nuances weer te geven blijkt wel wanneer ik een cd van het viool concert van Philip Glass opzet. De virtuoos Gideon Kremer ontlokt zeer subtiele nuances aan zijn viool en de eindeloos herhaalde patronen, ik krijg bijna medelijden met Gideon, komen er prachtig genuanceerd uit. In de stukken waarop hij alleen speelt is de rust in de opname evident. Het orkest komt vanuit het, als het ware opnieuw gedefinieerde, niets opzwellen en groeit tot een machtige, fraai gelaagde berg van geluid. Toch heeft het geluid een bepaalde tactiele zachtheid. Mogelijk komt die voort uit het gebruik van authentieke instrumenten maar het kan ook samenhangen met de buizen in de voortrap of met de uitgewogen kabelkeus. Wanneer ik later deze opname opnieuw draai middels tussenkomst van de transistor voorversterker heb ik het idee dat deze zachtheid even groot is. Toch de instrumenten en/of de kabels?

Ook het orkest wat door Giuseppe Sinopoli gedirigeerd wordt in zijn begeleiding van Martha Argerich wordt groot neergezet. Het beeld wordt prachtig opgebouwd en de subtiele weergave van het pianospel ontroert me enorm. Het systeem heeft een hoge resolutie en de pianoklanken klinken heel lang door. Langer dan ik gewend ben. Ook de violen zingen. Prachtig zijn de dynamiekschommelingen die door de MSD-A400S magistraal onder controle worden gehouden. De kleine hard werkende woofertjes van de Master Four’s krijgen geen kans te ontsnappen uit deze ijzeren greep.
De zaal wordt prachtig weergegeven bij het afspelen van een nummer van “The Weavers�. “Goodnight Irene�laat de afzonderlijke stemmen van de groepsleden en bij dit nummer heeft nu eens niet Pete Seeger het hoogste woord. Lee Hays klinkt prachtig sonoor en de snaarinstrumenten waaronder de banjo klinken levensecht.

“The nearness of you�is vooral bekend geworden in de uitvoering van Sarah Vaughan. Maar ik vind persoonlijk de versie op flugelhorn van Roy Hargrove evenmin te versmaden. De set portretteert een echt flugelhorn geluid, niet te verwarren met dat van een trompet, met alle warmte die het instrument eigen is. Een typisch geluid voor dit jaargetijde. Ook de andere instrumenten klinken overtuigend en ieder op zijn vaste plek.

En nu denkt U natuurlijk; waar blijft hij met zijn dames?
Want inderdaad ben ik met name verslingerd aan het horen van stemmen van vrouwen, de meest heerlijke wezens op deze aarde. Een negroïde stem die ik altijd weer hartverwarmend vind is die van Ella Fitzgerald. Via de hybride voortrap klinkt “All through the night “ krachtig en warm zonder wollig te worden. Het orkest heeft zowel kracht als finesse. Geleidelijk wordt mij duidelijk dat, hoewel ik het geluid van de hybride voortrap zeer aangenaam vind klinken, ik toch de voorkeur geef aan de transistor uitvoering. Dat geldt zowel voor de weergave van de volle, wat donkere, stemmen van de dames Cassandra Wilson en Rachelle Ferrell, als voor de meer heldere varianten zoals die van de Noorse zangeres Kari Bremnes of de fragiele Rebecca Pidgeon.

Rachelle Ferrell klinkt in nummer 8 “ My funny Valentine “ heerlijk gevoelig ingetogen. De bas van Tyrone Brown is strak en alle nuances van stem en instrument komen prachtig door. Tonen klinken lang na in een prachtige ambiance. In “ I can’t stand the rain “ wordt Cassandra Wilson begeleidt door Chris Whitley op een National resophonic guitar. Dit instrument vormt een prachtige aanvulling op of misschien wel tegenwicht voor de stem. Beiden staan fraai los in de ruimte en weer is er die zwarter dan zwarte achtergrond, die stilte, van waaruit het geluid oprijst. De stem van Holly Cole markeert een overgang naar de wat meer heldere stemmen. Haar stem in de live uitvoering van de bekende “Train Song�staat op een grote stage in een zaal met publiek. Je hoort de grootte van de zaal in het St. Denis Theatre in Montreal, de reacties van het publiek op die 28e juni 1995, een zich over het podium bewegende Holly Cole en de diep afdalende bas van David Pilton. Strak, melodieus, gecontroleerd in al zijn nuances. De ademhaling en het breekbare, slanke stemgeluid van Rebecca Pidgeon in het nummer “The Raven� laat de rillingen over mijn lijf lopen. Zo helder, zo genuanceerd, zo tastbaar aanwezig dat het bijna eng wordt. Een aantal van de in het Engels gezongen nummers van de cd “Norwegian Mood� van Kari Bremnes heb ik op andere cd’s ook in Noorse uitvoeringen. Zo’n nummer is “En Elsker�. Aanvankelijk moest ik enorm wennen aan de door mij nog steeds als a-muzikaal ervaren Noorse taal. Wanneer je daar echter op een gegeven moment doorheen kunt luisteren valt op met hoeveel meer kracht en passie de zangeres de Noorse versies brengt. In dit mooie systeem komt de prachtige opname van Jan Erik Konshaug van de Rainbow Studio, en daarmee de heerlijke stem van Kari, volledig tot zijn recht.

Afsluitend

Van een ontwerper die voor nog geen 5000 gulden een speaker bouwt die qua klankmatige prestaties uitstijgt boven de gelijkgeprijsde concurrentie, mag je aannemen dat hij in staat is om als importeur een productenpakket samen te stellen dat klinkt als een klok. Het hier geteste systeem zet met autoriteit een schoon, faserein, neutraal, analytisch beeld neer waarin sprake is van een grote mate van transparantie, gedetailleerdheid en natuurgetrouw afbeelden van stemmen en instrumenten. Wanneer de transistor voortrap vervangen wordt door de hybride voorversterker wordt het beeld wat donkerder van klankkleur zonder dat er evenwel sprake is van de nadelen die geassocieerd worden met het gebruik van buizentechnologie. Geheel in stijl met de speakers presenteren ook de versterkers een beeld dat je eerder zou verwachten bij een combinatie waar je als consument het dubbele bedrag voor neer moet tellen. Mijn aanmerkingen op esthetisch niveau vallen hierbij dan ook volledig in het niet. Voor de liefhebber die zoekt naar dit type geluid; een prachtset!