De proef op de som, luisteren...
Als recensent heb je het niet makkelijk met het beschrijven en testen van zowel een universele DVD-speler als een multikanaals receiver. Hoewel normaal bij mij de DVD-speler met name ingezet wordt voor muziek en films op DVD, komen nu naast DVD-video ook nog SACD, DVD-audio en CD langs.
SACD & DVD-Audio
Het eerder beschreven fenomeen, bovenstaand dilemma, doet bij het luisteren wederom zijn intrede: waar begin je de luistersessie mee? Na wat wikken en wegen besluit ik eerst het SACD gedeelte van de DVD-2900 speler onder de loep te noemen. Een prachtig, zeer dynamisch live concert gaat de lade in van de speler: Roger Waters - Live in the Flesh.
Nu moet ik allereerst iets bekennen: Mijn grootste kritiek op mulitikanaals muziek ligt vaak in de handen van de mixing: het geluidsbeeld wordt gemanipuleerd via de toegewezen surrounds, waardoor mijn beleving als toeschouwend publiek spontaan verandert in een bijna meespelende bandlid.
Roger Waters van de voormalige groep Pink Floyd is werkelijk een meester in het neerzetten van deze visuele fantasie; totaal gecreëerd door het muzikale beeld dat wordt neergezet. Tevens is dit een opname waarbij juist de multi-channel weergave enorm goed uit de verf komt.
Roger Waters speelt op ‘Live in the Flesh’ veel van het oudere materiaal van Pink Floyd en dit is voor de liefhebber werkelijk genieten. De Denon-combinatie geeft dit concert met zeer veel detail weer, waarbij alleen opvalt dat de dynamiek die deze SACD kent, met lichte terughoudendheid wordt weergegeven. De Denon DVD-2900 biedt de mogelijkheid een ander dan het standaard geleverde netsnoer aan te sluiten. Als het originele snoer wordt vervangen door een Van Den Hul-mainstream, blijft het geluidsbeeld nu duidelijk minder plakken aan de speakers en de dynamiek in al zijn lagen is terug te vinden. Verder valt op dat er meer lucht in de totale soundtrack zit. Nietsvermoedend viel ik dan ook door de mand toen de SACD begon aan track 8, getiteld Dogs. Aangezien mijn buren een hond hebben, dacht ik dat deze weer aan het blaffen was. Toen ik het volume echter volledig terugdraaide, was de hond verdwenen.
The Door van Keb’Mo’ is een prachtig blues album, dat op deze stereo SACD gedetaileerd wordt weergegeven. Het album heeft een breed realistisch geluidsbeeld, waarbij zowel de zang als de instrumenten met veel precisie geplaatst zijn. De Denon DVD-2900 DVD-speler laat duidelijk de plaatsing horen en bijna zien.
De klank van de gitaar in het prachtige Loola Loo is bijna verdrietig, wanhopig, zoals de man die zijn vriendin mist en zijn liefdesverdriet in dit nummer opbiecht, als een schreeuw om haar terug te krijgen. Ook hier is de definitie duidelijk verbeterd na het vervangen van het netsnoer. Opvallend is dat de AVR-3803 receiver wel licht de dynamiek mist die ik ervaar in de combinatie van mijn eigen home-cinema versterker en de DVD-2900 DVD-speler. Wanneer we luisteren naar de kickdrum en de basgitaar is een betere definitie te horen in de verschillende lagen bas, waarbij de AVR-3803 passages soms licht clustert. De Van Den Hul Mainstream is een goede upgrade voor deze speler en wordt gedurende de test dan ook niet meer gewisseld.
Wanneer de prins van de ongelijke maten in de speler verdwijnt, realiseer ik me ineens de tijd: mijn horloge geeft 3 uur aan. Het is midden in de nacht! Toch kan ik het niet laten om nog even het schitterende Take Five te beluisteren, op de multichannel SACD Time Out van de jazz kunstenaar Dave Brubeck. Een geremasterde versie van de uit 1959 opgenomen meesterwerk. Deze SACD heeft zowel een multi-channel als een stereo track.
De prachtige klanken van de alt-saxofoon, bespeeld door Paul Desmond, benadrukken nogmaals het detail: ieder miniscuul zuchtje en klepje wordt door de AVR-3803 en DVD-2900-combinatie naar voren gehaald. Hoewel mijn vriendin me inmiddels voor gek heeft verklaard dat ik op dit tijdstip nog aan het luisteren ben, zwijmel ik nog even weg en neem de muzikale reis die me wordt gepresenteerd.
Ik kan er overigens niet omheen: de stereo track op deze SACD is werkelijk fenomenaal. Een prachtige plaatsing, veel diepte, gemaakt door het stevige fundament van de drie snaren bas en micro-detail van de drums en piano. De multichannel versie bevat klankmatig dezelfde karakteristieken, maar heeft toch op een bepaalde manier een wat onnatuurlijke plaatsing in het centerkanaal. Hoewel het homogeen klinkt, beleef ik hier niet dezelfde sfeer als bij de stereo track.
Het maken van keuzes en het bijhorende dilemma komt in dit artikel regelmatig terug. De vergelijking tussen SACD en DVD-audio vind ik dan ook geen makkelijke. Waar er voor SACD al zeer veel titels te koop zijn, zijn de DVD-audio titels vaak nog zeer schaars. En dan geldt alsnog: gaat het uiteindelijk nog wel om de vraag ‘wat is beter’?
Het kon niet uitblijven dat DVD-audio getest zou worden en de schaarse plaatjes die ik heb, worden rustig uitgestald. Een werkelijk schitterende jazz-track staat op de ‘Ultimate DVD Surround Sampler’ van Chesky Records. Ik heb het over Bucky Pizzarelli’s ‘Lime House Blues’: een 4-kanaals surroundmix, die op simpele wijze de luisteraar meeneemt naar het jazzcafé, waar de band met gemak het publiek meeneemt op een muzikale reis. Dit nummer is realistisch opgenomen, waarbij de rook bijna te proeven is in de luisterruimte. De Denon combinatie laat dit voor een gedeelte prachtig horen. Tonaal iets aan de lichte kant, maar komt dicht bij hoe ik het eerder heb gehoord in een Meridian opstelling. Wel valt op dat de surroundmix niet echt loskomt en het geluidsbeeld licht ingepakt wordt neergezet.
Verschillende DVD-audio discs volgen daarna nog, waaronder het drukke ‘2 Against Nature’ van Steely Dan. Laten we het een creatieve surroundmix noemen, die bij mij meer irritatie opwekt dan genot geeft. Maar ook hier valt op dat het geluidsbeeld lichtelijk plakt aan de speaker: het beeld komt helaas minder los dan ik eerder gehoord heb met dezelfde disc.
Alvorens over te gaan op DVD-video nog even deze gedachte: in een home-cinema zal een opstelling voor zowel meerkanaals muziek als DVD-video altijd een compromis zijn. De opstelling voor meerkanaals audio vergt dat de centerspeaker net zo hoog staat als de frontspeakers. Helaas is dit vaak in een DVD-video niet mogelijk, aangezien op deze plek vaak ook een weergever staat voor video. Het resultaat is dat bijvoorbeeld de zangeres met die prachtige stem simpelweg te laag staat. Een compromis is hier onvoorkoombaar.
