Na mijn avontuur met een andere platenspeler, element en phonoversterker heb ik enige moeite te wennen aan het geluid van mijn eigen set. Zelfs als ik de EAR 834P heb aangesloten. Gelukkig verdwijnt dat gevoel, zoals zo vaak het geval is geweest, na enige dagen en het is aan de 834P te danken dat ik opnieuw plezier krijg in platen draaien. Ik ben blij met de hoge ingangsimpedantie van deze versterker omdat die veel prettiger aansluit op mijn Benz Micro Glider L2 element dan phono versterkers met een ingang van 100 Ohm of minder. Oorzaak, de hoge spoelweerstand in het Benz element. Vanaf het moment dat de EAR binnen is gekomen heeft hij 48 uur achter elkaar aangestaan. Daarna ben ik platen gaan draaien uit het gevarieerde aanbod dat in de kast staat te wachten. In zijn algemeenheid vielen mij twee dingen op: de 834P is een phono versterker die het middengebied een goed hart toedraagt zonder het laag te vergeten en de hoge tonen heel fraai weet weer te geven. In de tweede plaats is het een vrij rustige versterker die in dynamiek wat achterblijft.

Het is mooi, vaak heel mooi zoals de set klinkt, toch zoek ik naar de momenten dat ik op het puntje van mijn stoel wil zitten. Waar blijft het gespetter? Een gesprek bij Multifoon waar ik deze “klacht” neerlegde was voldoende om een setje buizen van JJ Electronic te bestellen en de fabrieksbuisjes te vervangen door ECC803S. Daarmee veranderde ik in enige mate de klank van de EAR, echter wat belangrijker is, ik verving de standaard versie door een turbo. De dynamiek waar ik op zat te wachten kroop in de versterker. De helderheid neemt toe. Het briljante middengebied gaat verder open. Het laag neemt niet toe in proportie, wordt alleen strakker en meer doortekend. De keerzijde van de medaille is dat het hoog aanmerkelijk kritischer wordt voor beschadigingen aanwezig op het vinyl. Met als gevolg lopen op het scherpst van de snede. Ach, tenslotte is dit high end en daar is het verschil tussen briljant en irritant veel sneller waarneembaar dan bij een middle of the road set. De optelsom van plussen en minnen valt uit in een 5 tegen 1 voordeel van de ECC803S buisjes, zodat die een permanente plaats hebben gekregen. Het onderstaande verhaal is gebaseerd op die laatste luisterervaring, doorspekt met het goede dat de EAR 834P van nature in zich heeft.

Nog betrekkelijk nieuw in de LP collectie is Clair Marlo, een zangeresje dat ik vooral waardeer vanwege de muziek die vol zit met stemmen, instrumenten en ruimtelijke effecten. Wat ze produceert komt mooi vrij van de luidsprekers al loopt het niet heel ver naar buiten toe. De dynamiek in de plaat kan nog net wat beter worden overgebracht, daar ben ik van overtuigd. De weergave is zeer zuiver en zit vol met details die haast onder een vergrootglas liggen. Stemmen, die van Marlo en van haar achtergrondkoor, zijn natuurlijk en voorzien van expressie. Het hoog oplossende vermogen leidde er niet toe dat plaatruis een storende invloed heeft, zodat de muziek mij aan de hand meevoert. Op zoek naar de beperkende factor voor ruimtelijkheid en natuurlijkheid kijk ik wel de Benz aan en niet de EAR. De opbouw van de weergave in laagjes heeft zeker een positieve impuls ondergaan met het plaatsen en inspelen van de JJ buizen. Vooral in de diepte krijg je meer informatie. Het is vrijer, makkelijker en losser. Goud van oud en altijd in de buurt ligt Dire Straits “Brothers in arms”. Met de EAR is er snelheid, punch en ritme in de weergave. Percussie is meer dan opvallend aanwezig door de open hoge tonen weergave. Met als gevolg dat de beschadigingen op de plaat ook beter hoorbaar zijn. Op het middengebied rust een duidelijk accent. De bas gaat diep al reikt hij niet tot in de laagste regionen, weer verdenk ik de Benz van het trekken van een grens. De bas is zeker strak en op track twee van kant twee gaat de beuk er behoorlijk in. Samengevat een precieze weergave, snelle attack, detail en frisheid tijdens “Ride accross the river”. Net zo’n klassieker als Dire Straits is Juliette Gréco voor mij. Op een 180 gram heruitgave. Heel goed getroffen is het weergeven van de opname zelf en de “technische kant” van de LP. Minder is de liefde die Gréco uit haar stem kan laten spreken. Persoonlijk vond ik dat laatste aspect meer naar voren komen met de originele DPS buizen. Ik zie graag wat meer tederheid. Misschien een kwestie van wennen of van smaak. Hoog in het vaandel staat de natuurgetrouwheid van Gréco en de hoeveelheid detail die de EAR doorlaat. Klokjes klonken zelden zo echt als klokjes in mijn oren zonder een 834P.

Een ander genre uit de kast: Oscar Peterson’s “We get requests”. Ik moet zeggen in deze combinatie is dit één der beste weergaven in huis tot nu toe. Vanwege de helderheid en de drive. Minder als je let op de piano an sich. Plaatsing is goed. Lekker transparant. Het zingen van Brown loopt telkens door. Vol vuur en kracht, niet altijd even schoon en vrij van randjes. Wat aan de opname ligt die een behoorlijke dosis vervorming kent. Wegdromen op andere pianoklanken kan met Claudio Arrau die samen met het Londen filharmonisch orkest werken van Chopin uitvoert. De oude Philips opname glundert van de Garrard af. Oh wat mooi, en wat een volwaardige vleugel staat er voor mijn neus. Als ik op deze manier oud mag worden zet ik mijn handtekening op de EAR. Zeer zuiver en groot orkestwerk kent geen enkel obstakel. In een kleinere bezetting speelt Bach zijn Brandenburgse concerten, in een langdurig aanhoudende schoonheid waarin cello, viool, klavecimbel, orgel en fluit om hoofdrollen strijden. De muziek laat zich aanhoren als lezen in een spannende detective. Langzaam komen de karakters meer en meer naar voren om te eindigen in een climax. Verrassend vind ik de zuiverheid en het gemak dat de EAR in de set brengt. Alsof de musici nooit iets anders doen dan Bach ten gehore brengen. Schat ik The Academy of St.Martin-in-the-fields altijd al hoog in, nu geniet ik van een bovengemiddelde weergave. Waar zelfs ik verbaasd van raak. De levendigheid en het enthousiasme maken me vrolijk van binnen.

Even later slaat de stemming om naar de droevige kant als ik van Grieg uit de Peer Gynt suite “Ases Tod” onder de diamant laat doorglijden. Gespeeld door Von Karajan met het Berliner Philharmoniker. De stemming is niet gespeeld maar echt in de luisterruimte. Tragisch met een grommend laag dat de dood verwenst. De strijkers vormen een eenheid boven de gonzende bassen. Naarmate het volume stijgt, neemt de passie en de extase toe. Haast voelbaar zwerft de man met de zeis door de ruimte. Het is zeker geen vrolijk makende muziek maar wel heel erg mooi. De muziek omarmt je, zou je Ase gekend hebben dan volgt berusting na het verdriet. “Anitras Tanz” is een stuk lichter. Voor mij zie ik een beeld hoe de dans uitgevoerd zou zijn door een danseres. Groot orkestwerk mag je rustig gebruiken met een EAR op dit niveau. Geen spoor van onrust of narigheid die mij nogal eens remmen en heftige passages over doen slaan. Nu er van stoppen geen sprake meer lijkt trek ik een oude Conny Vandenbos uit de hoes. Haar “Zo wil ik leven” beschouw ik als een prettige jeugdzonde van mijn kant. Ik was ongeveer de enige puber die zich verdiepte in deze muziek. Aan kracht heeft het nog niks ingeboet. Heerlijk de natuurlijke presentatie en het ongedwongen spel van stem en orkest. Je komt dicht bij Conny in de buurt, ze kruipt tegen je aan, knuffelt, begrijpt je. Het is een samenraapsel waarin alles met elkaar klopt, beeld, stem, klank, natuurgetrouwheid, ritme en spectrum. Altijd zonder sluier en zonder waas.


Op de plaat

De EAR 834P Signature phono versterker is een klassieker. Tim de Paravicini heeft de schakeling jaren geleden ontworpen en past hetzelfde principe toe in veel van zijn versterkers met een phono ingang. Uniek zijn de door hem zelf gemaakte transformatoren die de step up verzorgen voor een MC element. Het gehele product, dat is opgezet met relatief eenvoudige componenten, straalt vertrouwen en een no nonsens denkwijze uit. De klank van de 834P in standaard uitvoering is gebaat bij een helder element dat energie weet te produceren in het hoge tonen bereik. Daarmee krijgt u een groot stereobeeld, een zeer zuivere en natuurgetrouwe weergave, een rustig dynamiek bereik en veel luistergenot. Wie een wat donkerder element heeft of avontuurlijk is kan de ECC83 buisjes ruilen voor JJ Electronic ECC803S waarmee de EAR 834P helderder gaat klinken. Transparanter, strakker, dynamischer maar ook veel minder vergeeft als de LP ouder en/of licht beschadigd is. Het maakt de 834P iets technischer en minder lieflijk. In het algemeen mag ik stellen dat de EAR 834P Signature zorgt voor heel veel genoegen tijdens het draaien van LP’s. De aanschafprijs van 1175 euro in Nederland maakt de 834P heel aantrekkelijk, zeker voor liefhebbers van buizenversterker. Eigenlijk voor iedereen die vinyl aan het hart koestert. Ik ben blij dat een winkelier zijn nek uitsteekt en zorgt dat EAR/Yoshino eindelijk in Nederland regulier te koop is. Was ik eerder tegen een 834P aangelopen dan had mij dat heel wat phono versterker omzwervingen bespaard. Gezien vanuit dat perspectief is het een koopje.


Prijzen:

EAR 834P Signature voor MM & MC 1175 euro
JJ Electronic ECC803S geselecteerde buizen 45 euro per set (via Multifoon)


Dealers:

Multifoon Rotterdam/Capelle aan de IJssel voor Nederland
Noir & Blanc in Brussel voor België