De verschillen
Banco de Gaia`s Gizeh, deels opgenomen in de gelijknamige Egyptische pyramide, reveleert zowat alle verbeteringen : de track begint met een enorm gevoel van ruimte dat ondanks tweekanaals CD je de indruk geeft dat je meerkanaals luistert. Met de vM speler is het gevoel van ruimte nog groter, vooral op de electrostaten die het geluid bijna projecteren was het verschil heel prominent.
De diepe repetitieve slag in het begin van de track gaat plots een stuk dieper door tot in mijn voeten, terwijl de uitdoving van de naslag meer lucht krijgt en veel trager uitsterft terwijl je heel subtiel kan waarnemen dat het niet lineair uitsterft maar als een soort uitdovende vibrato. Naar het einde toe wordt de track extreem complex en alle instrumenten blijven individueel intact zonder verloren te gaan in de geluidsdouche van deze wel heel bijzonder track. Ondanks de complexiteit hoor je nog het verschil tussen diverse glazen flesjes die subtiel worden aangetikt, terwijl je met de standaard speler gewoon glas hoort maar het eerder allemaal homogeen klinkt.
Ik heb het gevoel dat Banco de Gaia velen is bijgebleven : in het centrum voor expressieve dans welke ik regelmatig bezoek is het een van de vaste waarden geworden nadat ik de CD er geïntroduceerd heb. Ook toen Ad op 16/04/2003 bij ons langskwam vroeg hij er spontaan achter. Ook zijn zoon was uitermate geboeid door deze CD en vroeg achteraf spontaan naar het doosje. Het reviewen blijft voor mij een socio-culterele aangelegenheid en als je ook emoties rond muziek kan uitwisselen geeft dit wel een heel bijzondere meerwaarde aan het werk dat wij op dit moment vrijwillig doen.
Als Norah Jones "don`t know a thing" zingt voel je beter de intimiteit van haar stem, terwijl zonder de mod haar stem een beetje nasaal klinkt. In het algemeen kan je stellen dat de mod het geluidsbeeld tot rust laat komen zonder saai of vervelend te worden. Als Frankie naar Hollywoord (Philips SACD sampler) gaat moet het natuurlijk glitteren en de doordringende sound effects blijven wel forward (in je gezicht i.p.v. waar de speakers staan) zoals ze bedoeld zijn, maar de track vermoeit je een stuk minder en "relax" en komt nu echt tot zijn recht op de SACD versie. Niemand had er een probleem mee de track lekker luid te draaien.
We kunnen maar blijven doorgaan, op de UMO Jazz Orhestra SACD van Challenge Records "The One MoreTime Suite part 2" is het baslijntje prominenter en merk je veel meer lucht rond alles ... een kwaliteit die we reeds eerder ontdekten. Hoe langer je luistert hoe duidelijker de verschillen opvallen. Je weet immers waar op te letten en je leert snel bij. Naar het einde toe hebben we bij twee tracks mekaar spontaan neerkijkend bekeken : een duidelijk teken dat sommige tracks ons begonnen te vervelen op de gewone speler nadat we eerst de hele track hadden uitgeluisterd op de vM versie. Zo sneuvelde o.a. Vaya Con Dios `Just a friend of mine` (CD) en Stings `Every breath you take` (SACD). De verschillen gelden zowel voor SACD als gewone CD.
De modificatie : technisch
Audioart modificeerde de speler op zowat 100 plaatsen op componentniveau als mechanisch. Zowel de analoge als digitale secties worden onder handen genomen. De speler wordt verzwaard met bitumen, waardoor het loopwerk een stuk stabieler gaat lopen. Het loopwerk zelf wordt niet aangepast gezien dit t.o.v. de SACD1000 reeds veel stabieler draait. De lichte tsjilp zit nog steeds in de speler, maar het stoort ons niet. Blijkbaar kan dit nog wel eens verschillen tussen onderlinge spelers maar op Ad`s 963 die links van de luisteraar stond viel het niet op.
Ook wordt de bodemplaat geïsoleerd van de kastconstructie waardoor deze minder trillingen absorbeert. Hoe minder onnodige trillingen, des te minder tijdsvariaties en fluctuaties dus ook minder jitter. Hoewel alle luistertests gebeurden via de analoge uitgangen van de 963, is deze verbetering ook te horen als de speler digitaal via SP/DIF aangesloten is maar minder prominent omdat er nog tal van andere verbeteringen zijn.
Op componentniveau worden o.a. de condensatoren vervangen maar we zijn er niet verder op ingegaan welke componenten nu precies vervangen werden. Eigenlijk hoeft dit ook niet, want analoog is de speler superieur geworden t.o.v. de 192Khz digitale uitgang die het toestel voor PCM biedt. In ons vorig artikel bleek dat de standaard 963 voor CD met interne 192 Khz upsampling via zijn eigen D/A net een tikkeltje minder was dan onze Integra RDC-7 die via 192Khz vanuit de Philips werd aangestuurd. Niet slecht voor een speler die slechts een tiende kostte van de Integra.
Toen ik na alle luistertests terug schakelde van de analoge 5.1 ingang naar de SP/DIF ingang op de Integra werd ik zwaar ontgoocheld: analoog is de speler echt wel een stuk beter, niet zomaar een tikkeltje, dat ik voortaan CD via de analoge ingang ga beluisteren. Waar je analoog bij basinstrumenten het onderste uit de slag hoort, klinkt dit via SP/DIF wolliger en mis je het stampje dat je met je voet spontaan meedrumt. Toen ik de test tweemaal herhaalde in het bijzijn van een niet-audiofiele kennis was het verschil wel erg duidelijk. Zij omschreven het als platter, daarmee refererende naar het ganse geluidsbeeld.
