Druk maken
Wat maken we ons toch druk om kabels. Bijna vergeten wij dat kabels slechts dienen om apparaten onderling te verbinden. Aan de andere kant zijn het essentiële componenten die een set kunnen maken of breken. Of als we in digitale domeinen praten, jitter kunnen beperken of moeiteloos het kloksignaal kunnen vervormen. Apogee Electronics zal als fabrikant van digitale apparatuur voor muziekopname als geen ander het verschijnsel jitter kennen. De vele meters kabel in studio’s en het gebruik van patchpanelen zullen ongetwijfeld de kwaliteit van het signaal niet ten goede komen. Ik denk dat zij daarom een zodanig belang hechten aan de kwaliteit van hun eigen kabelontwerp (ze zijn eerlijk genoeg om aan te geven dat de productie elders ligt). De Wyde Eye kabel oogt niet spectaculair. Een gewone, redelijk soepele, dunne coax is alles wat uit de verpakking komt. De cinch pluggen zien er zeer solide uit en zijn volgens Apogee geschikt voor een 75 Ohm aansluiting. Met geen mogelijkheid krijg ik er een open, dus hoe de verbinding gemaakt is in de plug, blijf ik u schuldig. De 110 Ohm EAS/EBU kabel is wat dikker dan zijn broertje en is afgewerkt met Neutrik Gold Pins. Zulke connectors trek je wel zo uit elkaar, maar verwacht niets spectaculairs aan te treffen.
Voor beide kabels claimt Apogee dat een bandbreedte van meer dan 30 Mhz zonder probleem wordt gehaald. Het digitale signaal wordt beschermd tegen RF van buitenaf door een goudfolie om de gevlochten mantel. De binnenader van de 75 Ohm kabel is met PE foam geïsoleerd, dat meestal in dit soort kabels heel goed werkt. Alles lijkt er aan gedaan om de flanksteilheid van de digitale puls zoveel mogelijk in stand te houden tot in het tientallen megahertz bereik. Meer informatie is te vinden op de web site van Apogee waar de kabel uitgebreid wordt beschreven (zie www.apogeedigital.com ). Voor ons is nog van belang dat standaard drie soorten connectors worden geleverd, cinch, XLR en BNC (klok informatie) en dat lengtes van 0,5 tot 10 meter geleverd worden. Elke kabel zit verpakt in een plastic tasje. Kabel, verpakking, documentatie, alles duidt op een serieuze aanpak van de fabrikant. De twee geteste kabels dragen als type nummer WE XX 1M (AES/EBU versie) en WE RR 1M (cinch versie). De prijzen laat ik nog even in het midden, leest u eerst maar verder.
Nullen en enen, ik schreef al eerder het is en blijft voor mij grotendeels een raadsel waarom digitale kabels steeds weer anders klinken. Uw computer programma’s werken toch ook niet anders als u een flatcable intern vervangt? Ik weet het, ons gehoor is extreem goed en om ons te beschermen tegen gevaar van buitenaf zijn we in staat richting, fase, nuance, volume etc te onderscheiden. Daarbij is ontdekt dat wij jitter goed waar kunnen nemen en dat jitter bovendien de grootste boosdoener is als het gaat om het vervuilen van digitaal signaal. Een jitter-vrije verbinding is een utopie, een jitter-arme verbinding is haalbaar. Zelfs tussen een gescheiden transport en d/a converter. Hierin speelt de kabel een grote rol. Materiaal soorten zijn volgens mij minder belangrijk dan het exact afstemmen van bronimpedantie, kabelimpedantie en afsluitimpedantie. Waar we naar streven is een zuivere transmissielijn van 75 Ohm (gebalanceerd 110 Ohm) van voor tot achter. Bepaalde isolatie materialen maken het signaaltransport wel gemakkelijker door eigenschappen als een lage capaciteit. De betere kabels bevatten dan ook veel lucht, polyethyleen foam of teflon als isolator. De prijs van een kabel staat nauwelijks in verhouding tot de gebruikte isolator. Ik heb nog tientallen meters PE-schuim kabel liggen dat 25 eurocent de meter kostte.
