Geluid aanpassen

De interface-aanpassingen die er zijn, tonen vooral hun nut als je heel actief in je muziekcollectie duikt. De grootste stappen die Roon 1.3 zet, zitten echter onder de motorkap. Roon Labs heeft een DSP-motor ingebouwd die via DSP-presets verschillende nieuwe zaken mogelijk maakt. De vier standaard presets zijn Headroom management (om clipping als gevolg van DSP-ingrepen aan te pakken), Sample Rate Conversion, Crossfeed (een transformatie om stereosignalen meer speaker-achtig te maken bij het beluisteren met een hoofdtelefoon), een parametrische equalizer met tot zestien afzonderlijke instelbare bandenc en een speakergedeelte (vooral interessant bij onconventionele opstellingen). Bij elk van die zaken heb je zeer uitgebreide opties. Zo kun je bij Crossfeed verschillende binaurale settings kiezen, waaronder presets gebaseerd op het bekende werk van Chu Moy of Jan Meier.

De DSP-instellingen zijn per zone, waardoor je de klank kunt afstemmen op een specifieke weergever. Ook aanpassingen in functie van de ruimte zijn mogelijk, via de optionele Convolution- en Procedural EQ-presets. Met name de Procedural EQ-preset biedt je heel wat mogelijkheden en opties. We bespeuren hier ook de nodige settings voor multikanaalsgeluid – duidelijk iets waar Roon in de toekomst verder op zal inzetten. Op dit moment zal Roon multikanaalsbestanden standaard downmixen naar stereo, tenzij er een nogal gespecialiseerde compatibele meerkanaals-DAC aangesloten is. Convolution is overigens een preset gebouwd om te werken met filters die door software van derden zijn gecreëerd. Net zoals Procedural EQ is dit een functie voor gevorderde gebruikers met toch wel knowhow en bijkomende materiaal. Een Wil je hier iets mee doen, zet je best een meetmicrofoon op je verlanglijst.

Ook in andere menu’s kom je nieuwe opties tegen. Zo kun je nu handmatig de vertragingen per zone instellen in ms om muziek te synchroniseren over toestellen heen en kun je bijvoorbeeld een DAC aanwijzen die in een groep de rol van meesterklok op zich neemt.

Zware app

De keerzijde van de vele audioalgoritmes is dat Roon een vrij zware applicatie is. Op onze iMac uit 2013 met een Intel Core i5 3,4 GHz met 24 GB geheugen en vanaf een recente Samsung SSD was het afspelen van twee streams naar twee zones al goed voor een processorbelasting van 45-50 procent. Dit met de DSP-opties uitgeschakeld. Dat leek ons veel en na controle bleek de hoge belasting te maken met een analyse die Roon uitvoert op alle tracks zodat het achteraf waveforms kan tonen en het volume te normaliseren en te crossfaden (nochtans op de bescheiden ‘Throttled’-stand). Maar zelfs met die analyse uitgeschakeld bleef de belasting rond 20-30 procent hangen, zowel met als zonder DSP-ingrepen. Is dit een probleem? Niet echt, maar het geeft wel aan dat je Roon niet zomaar op een oude pc kunt installeren. Ook op een NAS laten draaien is niet zo evident. Het kan – maar Roon zelf raadt een NAS aan die een Intel Core i3-processor bezit. En dat zijn veel duurdere modellen dan de NAS’en met Marvell- of Intel Atom-chips.

Dat gezegd zijnde lijkt Roon nu wel wat efficiënter om te springen met de rekenkracht van je computer dan voorheen. Roon Labs beweert dat Roon Ready- en –Bridge-toestellen (zoals tweede pc’s en Raspberry Pi’s) nu minder belast worden, wat vooral bij het streamen van hi-res en DSD voor minder haperingen zou zorgen.

Kleine dingen die belangrijk zijn

Wie lang en intensief met Roon bezig is, bouwt playlists, voegt tags toe en selecteert Tidal-albums en –tracks die hij interessant vindt. Voorheen was je die informatie potentieel kwijt als de computer waarop Roon stond zou falen. Versie 1.3 brengt gelukkig een back-up-functie die automatisch de Roon-database kopieert naar een andere schijf of Dropbox. Die clouddienst kan overigens ook aangewezen worden als bron van muziekbestanden.

Backup wordt nog relevanter aangezien je nu ook meer kunt doen op vlak van metadata bewerken. Zo kun je zelf links leggen tussen artiesten en hun werken – sowieso de grote kracht van Roon. Het is een leuke bezigheid, luisteren naar een album en dan beginnen doorklikken op een participerende artiest om zijn of haar oeuvre te ontdekken, en dan weer muziek te ontdekken van een andere gelinkte band. Roon is zeer goed in het tonen van die verbanden, maar zeker als het over muziek van eigen bodem gaat weet jij misschien toch nog net iets meer over de artiesten. Die eigen kennis voeg je nu snel toe.

Het is ook duidelijk dat Roon Labs het in de toekomst anders wil aanpakken. De 1.3-update was wel heel lang een ‘work in progress’, wat te maken had met de ambitie om zoveel mogelijk nieuwigheden er in te stoppen. Dat wordt vanaf nu anders, zegt het bedrijf. Updates zullen in de toekomst minder uitgebreid zijn, maar wel sneller verschijnen. Eén van de zaken die op de planning staat is potentieel softwarematige MQA-decodering, een API die ontwikkelaars kunnen gebruiken voor eigen toepassingen (onder meer smart home-platforms) en een lichte Linux-variant (Roon OS) die fabrikanten kunnen gebruiken om hun eigen hifi-apparatuur aan te drijven. Roon OS zou ook beschikbaar zijn voor hobbyisten die zelf hun gear bouwen.

Conclusie

Roon 1.3 is een grote stap vooruit. Dat is in de eerste plaats goed nieuws voor bestaande Roon-gebruikers, in bijzonder de groep audioliefhebbers die verzot op tweaking. De aanwezigheid van de DSP-opties, zoals de headroom-functie en de mogelijkheid om filters voor kamercorrectie te importeren, bieden een grote meerwaarde die de wel aanzienlijke kostprijs van Roon wat nuanceren, toch voor de groep toegewijde audioliefhebbers. Dit zijn zeer krachtige features die naar ons gevoel in veel situaties een grotere impact op de geluidskwaliteit zullen hebben dan pakweg een kabelupgrade. Als ze goed worden ingezet uiteraard, wat kennis van zaken vraagt.

Negeren we de prijs – moeilijk, we weten het – dan kun je niet anders dan Roon erkennen als de allerbeste muziekbeheerder beschikbaar die het luisteren naar muziek in hoge kwaliteit mogelijk maakt. Het vormt ook de ruggengraat voor een heel volwassen multiroom-platform, zelfs op basis van bestaande Airplay-apparatuur. De toevoeging van Sonos-compatibiliteit is geslaagd: het werkt gewoon perfect (als is de vraag wat er gebeurt als Sonos zijn eigen software zou updaten), waardoor het Roon-ecosysteem meteen serieus groter wordt. Alleen vragen we ons af of de meeste Sonos-gebruikers echt wakker liggen van dure software zoals Roon. Misschien toch eens tijd om iets aan dat prijskaartje te doen?