Verbazingwekkend accuraat
Om gelijk met de deur in huis te vallen: ik ken geen luidspreker in de prijsklasse van €400 per paar, die in staat is zoveel details weer te geven. Mijn met zorg gekozen Harbeth systemen die meer dan het vijfvoudige kosten hebben moeite om het detailniveau bij te benen. Zo is bijvoorbeeld het geringe verschil in klank tussen een AudioQuest Optical Vodka digitale interlink en een AudioQuest Carbon coaxiale interlink tussen de Node 2 en de M51 DAC is feilloos te herkennen. Een iets meer heldere klank versus een warmer geluid. Breder versus een dieper stereobeeld. Ik zou een hele trits luidsprekers kunnen opnoemen, die dergelijke verschillen compleet verdoezelen.
In dit prijssegment moet een goede detaillering vaak worden betaald met een meer technische dan muzikale weergave. Ook deze constatering wordt door de Elac keihard onderuitgehaald. Mits je inderdaad aandacht besteedt aan de opstelling van de luidspreker (mate van indraaien) en de gebruikte kabels. Met alleen detailweergave ben je er niet als fabrikant en de andere aspecten van de Debut B6 zal ik bespreken aan de hand van muziekfragmenten. Nauw verwant is bijvoorbeeld de snelheid van het weergavesysteem. Een eigenschap die heel sterk het ritmegevoel bepaalt en de natuurlijkheid benadrukt of juist afbreekt.
Een jazz-opname van Stacey Kent als “The Boy Next Door” bevat een aantal tracks die spetterend uit de luidspreker behoren te komen. Snel slagwerk, sterke ritmiek van bas en piano plus de heldere stem van Stacey maken op de B6 het luisteren tot een waar feestje, waarbij de voeten al snel in het ritme bewegen. Van haar stem kun je houden of niet, haar cd’s en lp’s zijn (een enkele uitzondering daargelaten) voorbeelden van prima opnametechniek. Ook als haar man zijn saxofoon ter hand neemt, is de B6 verbazingwekkend accuraat in de weergave.
Misschien mag de stem een tikje warmer zijn, maar dat is simpel te realiseren met een dichte stand of door de luidspreker wat verder richting de achterwand te schuiven. Maar pas op, een open stand en een vrije opstelling zijn wel heel erg lekker, omdat de weergave zo de snelheid kan vasthouden. Uiteindelijk is dat bevredigender dan die extra warmte. Opvallend is tevens dat het volumeniveau geen invloed lijkt te hebben op het totaalplaatje. Zachtjes spelend geniet ik minstens zoveel als op een realistisch level. Alleen die vette sax, die is wel super als het allemaal harder staat.
Een aparte pluim
Van een totaal andere orde zijn de “Brandenburgse Concerten” die gecomponeerd zijn door J.S. Bach. Hierbij speelt neutraliteit een belangrijke rol voor een natuurlijke weergave. Opnieuw een moment van verbazing als de Debut zijn mannetje blijkt te staan en wederom ver boven de prijsklasse weet te presteren. Het totaal van instrumenten laat zien dat de klankbalans neutraal is, zonder scherpe uitschieters of juist een afronding die de muziek saai maakt. Orgel, strijkinstrumenten of blazers, het maakt voor de B6 kennelijk niets uit.
De luidspreker gaat bovendien diep genoeg in het laag om de bassen en cello’s naar voren te brengen. Terwijl een viool sprankelend de ruimte vóór mij weet op te vullen. Scherp gestoken zijn de plaatsen waar de instrumenten zich bevinden in het stereobeeld. Een beeld dat overigens bevredigend is, maar helaas niet opvallend diep of breed. De hoogte-afbeelding daarentegen verdient een aparte pluim, net als het loskomen van de luidsprekers. Net als bij Stacey Kent blijft snelheid aanwezig en zijn het de details die de luisteraar keer op keer in de muziek trekken. Het ontbreken van scherpte is daarbij een enorme pré; daardoor blijft de aandacht gericht op muzikant en partituur.
Na Bach volgt in dit geval Robert Schumann en speelt Martha Argerich met haar vrienden sonates voor viool en piano. De fysieke afmeting van de luidspreker laat het deels toe de vleugel behoorlijk realistisch af te beelden, al zit daar natuurlijk een beperking in de kracht en de laagste noten. Net zoals dit bij alle monitorluidsprekers het geval is, ongeacht de prijs. Het is en blijft een illusie dat een vleugel via een 160 mm woofer levensecht zal gaan klinken. Punt is, in hoeverre kunnen onze hersenen ons beetnemen en ons toch die vleugel laten ervaren. Sommige luidsprekerontwerpers beheersen die kunst; de ontwerper van de Elac Debut-serie kennelijk ook.
