In hoeverre kan de laagrespons worden aangepast, wilde ik weten. AvdW: "Na de inregeling hier kan ik hem in de huiskamer `op smaak` brengen of juist problemen aanpassen. Het is dus eigenlijk een akoestische kameleon -in het laag." (lacht) "De akoestiek laat zich niet manipuleren door wat voor electronisch systeem dan ook. Je kunt het resultaat wel beter genietbaar maken. Natuurlijk is DSP een manipulatie van de respons, maar het alternatief is continue luisteren naar een laagprobleem."

KB: kan de klant zelf ook nieuwe instellingen kiezen? AvdW: "Ik kan de HRS 50 bij de klant met een laptop en meetapparatuur afstemmen op de situatie aldaar. Ik corrigeer de woofers hier op de kast, die een resonantiefrequentie heeft van 60 Hz. Die kast zou voor een passieve uitvoering te klein zijn maar heeft een heel precies uitgekiende `inbouw-Q`. De gebruiker beschikt dan over enkele afstemmingsopties voor de laagsectie en bij verhuizing binnen Nederland wordt de set nog eenmaal gratis ingeregeld in de nieuwe situatie."

Ribbon`s zijn vrij kritisch wat betreft integratie met andere units, dus was ik benieuwd of op dat punt nog een fijnregeling mogelijk zou zijn. AvdW: "De hoogafstemming heeft een 3-standen schakelaar met de volgende standen: recht, min twee dB en min drie dB en dat bij een regelbereik van 3 kiloHertz tot 22 kiloHertz."


Subtiel

Dergelijk grote systemen kunnen soms het voordeel van een hoog rendement hebben en ook bij de HRS 50 bleek dat het geval te zijn.
AvdW: "Het rendement ligt op 90 dB, gemeten op 1 meter (er loopt dan 0,38 Ampére). Ik wil eigenlijk iets nieuws neerzetten, waar juist een subtiele weergave hand in hand gaat met een krachtig laag. We hebben laatst een proef gedaan met de Alfi 300B SE 10 Watt Single Ended buizenversterker op het midden en hoog in combinatie met de 350 Watt klasse D aansturing van de aktieve laagsectie. Het resultaat was een volkomen homogene weergave én een geluidsdruk van maar liefst 96 db (tijdens de pieken van de muziekweergave) gemeten op 3 meter afstand, over beide kanalen."

Ik vroeg Age wat voor hem de referentie was bij het ontwikkelen van deze weergevers. AvdW: "Ik ga uit van mijn live-ervaring, dát is mijn referentie. Ik bezoek heel regelmatig concerten, waar je van echte impact en timbre kunt genieten."
Ik merkte op, dat veel moderne High End weergevers tonaal erg hard en soms zelfs vermoeiend klinken. AvdW: "Op zich mag een weergever nooit `hard` klinken! Het systeem waar we nu naar luisteren is genadeloos, wat het zeer geschikt maakt voor luistertesten maar hardheid mag niet voorkomen. De klant kan de HRS 50 overigens naar eigen smaak afstemmen want naast de fabrieksinstelling zijn er nog veel alternatieve mogelijkheden."

Age gaf mij twee A4-tjes met de nodige technische informatie, waarvan ik er enkele zal noemen. Zo bedraagt het membraanoppervlakte van de woofers 760 vierkante centimeters per kanaal en heeft elke klankkast vijf separate interne ruimtes. Het frequentiebereik is begrensd (net als een BMW M-type dat moet zijn om zichzelf en de bestuurder te beschermen) op 27 Hertz (waar het -6 dB punt ligt) en het bereik loopt in het hoog door tot 22 kiloHertz. De afvalhelling en het afvalpunt zijn middels software (RS 232 bus) instelbaar en de HRS 50 is beveiligd door middel van een op 15 Hertz (dan 36 dB per coctaaf) gekozen subsonisch filter. Het aktief laag kan worden aangestuurd via een pre-out aansluiting op de (voor-) versterker (een Cinch-splitter kan daarbij helpen wanneer de voorversterker in kwestie maar één uitgang heeft). De midrange- en hoogsecties hebben WBT bi-wire connectoren en de spikes zijn van Soundcare. De afmetingen tellen 123 bij 24 bij 43 centimeter (H X B X D) en de kasten zijn leverbaar in alle standaard RAL-kleuren. Een meerprijs-optie is een uitvoering met een aluminium front plus voet uit 1 blok en marmer zijpanelen. De uiteindelijke verkoopprijs was ten tijde van dit interview nog niet bekend.

Luisteren

En toen kon er worden geluisterd naar de HRS 50`s. Age schakelde de TL-verlichting uit om achtergrond-stoorgeluiden te vermijden. Het kantelpunt voor het laag stond op 80 Hertz (met een lage Gain-setting). Van Ben Harper`s CD Fight For Your Mind werd de track `Burn One Down` beluisterd. De enthousiast bespeelde tom-toms kwamen op impulsieve wijze naar voren en klonken zowel droog als elastisch. De gitaar klonk lekker soepel en Ben Harper`s stem werd groot en op directe wijze gepresenteerd. De rim-shots klonken knallend en `snel`, het geheel kwam impulsief maar ook genadeloos strak en behoorlijk `up-front` naar voren. Het laag bleef opvallend overzichtelijk en gearticuleerd en de integratie van de ribbon met de twee SEAS unit`s was heel goed. Toch vonden wij de weergave wat té slank en direct, dus zette Age het kantelpunt op 100 Hertz en werd dezelfde track nogmaals beluisterd. De tom-tom`s kregen duidelijk meer `body` mee en de gitaar werd met een rijker timbre gepresenteerd. Ben Harper`s stem werd zelfs losser afgebeeld en stond meer driedimensionaal tussen de weergevers. De strakke drum-sound was nog steeds aanwezig en de rim-shots werden met een betere `snap` weergegeven, alsof het een kleine lucht-explosie betrof. Er was bij deze instelling een groter gevoel van tonale coherentie aanwezig en zelfs een betere `push` in het diepse laag merkbaar. In die specifieke ruimte en opstelling was dat duidelijk de beste setting maar belangrijker was het feit dat de effectieviteit van de DSP regeling zich had bewezen. Age benadrukte daarbij dat de 3-standen instelling van het hoog en de DSP regeling samen kunnen worden gebruikt voor het verkrijgen van de juiste toonbalans.


Tot Slot

De naam HRS 50 is mede gekozen vanwege Age`s aankomende vijftigste verjaardag. Hij is al lang bezig als luidsprekerontwerper en wilde met dit paradepaardje ook een nieuwe weg inslaan qua technologie-toepassing. Het leidt geen twijfel dat de HRS 50, zelfs in dit prototype-stadium, een bijzondere weergever is. Age omschreef het als volgt: "Dit is klassiek handwerk, gecombineerd met technologie anno 2007".


Aanvullende informatie:
Xanadu Luidsprekersystemen
Internet: www.xanaduspeakers.nl 
Mail: info@xanaduspeakers.nl 
Telefoon: 06-51144693 (van 10.00 tot 17.00 uur)