Eén van de lastigste vragen die je een muziekliefhebber kan stellen is: als je maar 1 plaat zou mogen meenemen naar een onbewoond eiland, welke zou je dan kiezen?

Die vraag krijg ik nogal eens voorgelegd, en ik beantwoord hem steevast met de opmerking dat een onbewoond eiland met ondergetekende erop natuurlijk niet onbewoond meer is. En als het gelach dan verstomd is, en de vraag met enige nadruk herhaald wordt, trek ik een gepijnigd gezicht. Om de illusie van diep nadenken te versterken natuurlijk, maar eigenlijk weet ik het antwoord al vanaf het moment dat de vraag gesteld wordt.

Mijn dagelijkse voorkeuren als muziekliefhebber mogen dan net zo veranderlijk zijn als Hollands Herfstweer, ik heb in al mijn muzikale omzwervingen nog geen plaat gevonden die mij, in zijn geheel, zo weet te raken als Gone To Earth van David Sylvian. Lange tijd vanzelfsprekend van vinyl in plaats van cd, maar dat had niet per se een audiofiele reden, hoewel een originele Nederlandse of Engelse persing elke later uitgebrachte digitale versie nog steeds wegspeelt.

Nee, de simpele reden was dat platenmaatschappij Virgin in haar oneindige wijsheid had besloten dat vrijwel iedereen (behalve een paar gefortuneerde Japanners) het jarenlang mocht doen met een enkele cd, waar een aantal tracks van het oorspronkelijke dubbelalbum gewoon van waren weggelaten. Dat probleem werd in 2003 eindelijk opgelost met het uitbrengen van een geremasterde dubbel-cd in een fraaie digipack, waar alle nummers op stonden. Maar waar ook de door audiofielen gehate Copy Control kopieerbeveiliging aan was toegevoegd, die duidelijk hoorbare sporen in de geluidskwaliteit achterlaat.

Niet lang daarna kwam er godzijdank ook een complete versie zonder klankvergaller op de markt (herkenbaar aan de platte dubbel-cd jewelcase), dus geïnteresseerden zonder platenspeler kunnen die aanzienlijk beter klinkende versie met een gerust hart aanschaffen.

De muziek op Gone To Earth laat zich lastig omschrijven. Ik zou zeggen: Pop, maar dan met mild avant-gardistische invloeden uit de jazz en wereldmuziek. De eerste helft van het album bevat vocale tracks, de tweede helft is volledig instumentaal. De eerste helft is ook wat meer `up`, de tweede helft is wat meer `down`. De sfeer verschuift daardoor van actief en betrokken naar contemplatief en rustgevend. Het klankenpalet bevat een breed scala aan elektronische en akoestische instrumenten, die met veel gevoel voor subtiliteit en stilte (!) worden bespeeld door grootheden als Bill Nelson, Steve Jansen, Richard Barbieri, Robert Fripp, Kenny Wheeler en Mel Collins.

De composities zijn vrij abstract maar tegelijk uiterst toegankelijk, en dat is een zeldzame combinatie. De prachtige stem van Sylvian met een uit duizenden herkenbaar timbre zorgt voor een nog kunstzinniger geheel. De opnamekwaliteit is adembenemend. Mijn persoonlijke favorieten op dit album (als ik die `at gunpoint` zou moeten noemen) zijn de tweede en derde track, Laughter And Forgetting en Before The Bullfight.

Deze lopen naadloos in elkaar over. Laughter And Forgetting begint na een subtiel aanzwellend ambiënt geluid toch nog heel plotseling, met een aangeslagen pianoakkoord en stem, die even later plaats maakt voor een prachtige bugelsolo van Kenny Wheeler. Aan het eind van het nummer blijft het ruimtelijke geluid van het intro, dat voortdurend op de achtergrond aanwezig was, naklinken en begint Before The Bullfight eigenlijk zonder dat je er erg in hebt. Een gitaarakkoord zwelt aan, en opeens vallen breed gespeelde drums in. Met forse klappen, en als je dit op volume draait (verplicht!) dondert het echt de luidsprekers uit.

We zitten pas krap negen minuten in het album, maar het kippenvel staat me dan al zo hoog als de Himalaya op de armen, wat is dit toch verschrikkelijk mooi!

De meer meditiatieve tweede helft van het album zorgt voor een totale rust, en ik bespeur bij mezelf steeds weer de neiging om na Gone To Earth de muziek een tijdje uit te laten. Even nagenieten, even `in het moment` blijven hangen... Dat doet deze plaat met mij, maar vrijwel iedereen in mijn muzikale vriendenkring die hem vroeger of later van mij cadeau krijgt voelt hetzelfde. In muziek gestolde pracht, en balsem voor de ziel.

(Van de redactie: Dit album staat ook in de eerste lijst die we samenstelden uit de vele inzendingen van lezers na onze oproep om ons te vertellen over hun favoriete, audiofiel verantwoorde `gewone` muziek. De uitnodiging om die lijst aan te vullen staat overigens nog steeds.)